یکی از جرایم نوظهور در جامعه، انتشار عکس‌های خصوصی در فضای مجازی است. گاهی افرادی با اهداف متفاوتی اقدام به پخش عکس‌های دیگران می‌کنند که می‌تواند باعث هتک حیثیت و حرمت آن‌ها شده و مشکلات متعددی را در زندگی شخصی و اجتماعی‌شان به وجود بیاورد.
از این رو قانونگذار این کار را جرم انگاری کرده و برای آن مجازات‌هایی را تعیین کرده است. البته برای اینکه انتشار عکس مصداق جرم واقع شود و بتوان از آن شکایت کرد، می‌بایست شرایطی داشته باشد. در این مقاله به بررسی شرایط شکایت از پخش عکس‌های خصوصی در فضای مجازی می‌پردازم. با من همراه شوید.
قانون مربوط به انتشار عکس‌های خصوصی دیگران در فضای مجازی
بنا بر تصریح سایت یاسا انتشار عکس‌های خصوصی دیگران، به هر قصد و نیتی که باشد، جرم است. قانون جرایمی که از طریق کامپیوتر و در فضای مجازی رخ می‌دهد را به عنوان جرائم رایانه‌ای در نظر گرفته است. قانون جرائم رایانه‌ای به موارد متعددی اشاره دارد. در ماده 16 و 17 این قانون به جرم انتشار عکس خصوصی افراد پرداخته و مجازات آن‌ها را تشریح می‌کند.
در ماده 16 این قانون آمده است که هرگونه تغییر یا تحریف عکس افراد و انتشار آن‌ها در فضای مجازی، جرم است. با توجه به این ماده، فرقی ندارد که تحریفات صورت گرفته دارای مضامین مستهجن باشد یا نه، بهرحال شخص مرتکب، مجرم محسوب شده و می‌توان از آن شکایت کرد.
در ماده 17 همین قانون نیز به انتشار تصاویر خصوصی و خانوادگی افراد پرداخته و ذکر می‌کند که: «هرکس به وسیله سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده محتویات مستهجن را تولید، ارسال، منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد ارسال یا انتشار یا تجارت تولید یا ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از 91 روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد»
شرایط شکایت از جرم انتشار عکس
برای آن که بتوانید از جرم انتشار عکس در فضای مجازی، شکایت کنید، می‌بایست جرم صورت گرفته شرایط زیر را دارا باشد. در غیر این‌صورت، نمی‌توان از آن شکایت کرد. این شرایط عبارتند از:
- فرد عکس‌های دیگران را منتشر کرده باشد، نه عکس‌های خودش را.
- انتشار عکس‌ها موجب هتک حیثیت افراد شده باشد. بنابراین اگر انتشار عکس باعث آسیب رساندن به شخص و حیثیت او نشود، نمی‌توان از او شکایت کرد.
- جرم حتما در فضای مجازی و از طریق سیستم‌های رایانه‌ای و موبایل صورت گرفته باشد.
- شاکی بعد از انتشار عکس‌هایش، رضایت خود را با این کار اعلام نکرده باشد. یا انتشار عکس با هماهنگی خود او صورت گرفته باشد. مثلا اگر برای تبلیغات عکس گرفته باشد، نمی‌تواند بعدا به خاطر عکس‌ها شکایت کند.
- فرد با سوء نیت و به قصد صدمه زدن به دیگر، اقدام به انتشار عکس‌های خصوصی او کند.
چگونگی شکایت به خاطر انتشار عکس‌های خصوصی
جرائم رایانه‌ای، جز جرائم کیفری هستند که ابتدا در دادسرا به آن رسیدگی می‌شود. بنابراین شاکی باید ابتدا به دادسرای جرائم رایانه‌ای مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت کند. سپس در مراحل بعدی، ممکن است دادسرا برای انجام تحقیقات بیشتر و شناسایی مجرم، از پلیس فتا بخواهد که پرونده را بررسی کند.
بنابراین زمانی که با این جرم مواجه شدید، نباید ابتدا به پلیس فتا مراجعه کنید. پلیس فتا نیروی انتظامی است نه نهادی قضایی. یعنی نمی‌تواند برای مرتکب مجازات تعیین کرده و او را محاکمه کند. دایره کاری پلیس فتا در این موارد، تنها تحقیقات و حذف عکس‌ها به دستور مرجع قضایی خواهد بود.
بنابراین اگر قصد شکایت قانونی و مجازات کردن مجرم را دارید، باید حتما با همراهی وکیل به دادسرای جرائم رایانه‌ای مراجعه کنید.
مجازات انتشار عکس‌های خصوصی افراد
همانطور که گفته شد، قانونگذار در ماده 17 قانون جرائم رایانه‌ای، میزان مجازات این جرم را تعیین کرده که به شرح زیر است:
- مجازات حبس از 91 روز تا دو سال
- پرداخت جریمه نقدی که قاضیی تعیین می‌کند
- تعیین هر دو مجازات
البته این ماده قانونی تبصره‌هایی دارد که در شدت مجازات مجرم تاثیر گذار است. این موارد عبارتند از:
- چنانچه اعمال ارتکابی روی عکس حاوی محتویات مبتذل و صحنه‌های و صور قبیحه باشد، به حداقل یکی از مجازات‌ها فوق محکوم خواهد شد.
- اگر مجرم عکس را برای کمتر از 10 نفر فرستاده باشد، مجازات او تنها جریمه نقدی خواهد بود.
- اگر مجرم برای چندمین بار این کار را انجام داده باشد که به طوری که شغل او محسوب شود. یا اینکار را به صورت سازمان یافته انجام دهد، به عنوان مفسد فی الارض محکوم شده و مجازاتش، حداکثر مجازات مقرر در قانون می‌باشد.
تهدید به پخش عکس در فضای مجازی
گاهی مجرم، عکس فرد را منتشر نکرده و تنها تهدید به انتشار عکس خصوصی افراد می‌کند. در این مورد نیز با اینکه فرد هنوز اقدام به کاری نکرده، اما می‌توان از او شکایت کرد. قانون این دسته از افراد را نیز مجرم می‌داند و همان مجازات مقرر در ماده 16 قانون جرائم رایانه‌ای را برای آن‌ها هم اعمال خواهد کرد. البته برای اثبات این جرم، چون عملا هنوز اتفاقی رخ نداده، باید مدارک زیر را به دادگاه ارائه داد:
- اسکرین شات از پیام‌های فردی که تهدید کرده
- ضبط کردن صدای فرد
- چنانچه از او اخاذی شده باشد، رسید پرداخت پول
- شهادت شهود در صورتی که وجود داشته باشد.
آخرین دیدگاه