مهدی خطیبی، عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در نشستی از سلسله نشست‌های علمی دین و فضای مجازی که با موضوع بررسی فقهی معاملات آتی رمز ارز (فیوچرز) برگزار شد، عنوان کرد: در ابتدا هدف از تولید ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، این بود که به عنوان جایگزینی برای پول قرار گیرند.
به گزارش ایسنا، وی بابیان اینکه چاپ و انتشار بیش از اندازه پول در یک کشور باعث بالا رفتن پایه پولی و تورم می‌گردد که در نهایت مردم متضرر می‌شوند، افزود: یکی از راهکارها برای جلوگیری از بالا رفتن پایه پولی، بیت کوین است که به عنوان یک شبکه غیرمتمرکز و دارای یک فرایند تولید ثابت در مقابل پول عمل می‌کند.
وی با بیان اینکه یکی از عواملی که باعث ترغیب مردم به بیت کوین در جهان گشت، ثبات در فرایند تولید و انتشار آن بوده است، گفت: در صدسال اخیر معاملات اعتباری به اوج خود رسیده است؛ معاملاتی که در بورس انجام می‌گیرد از این قبیل است.
وی اظهار کرد: مبانی حقوقی اقتصاد پشتیبان روش‌های اقتصادی هستند؛ مطالبی که در کتاب مکاسب شیخ انصاری مطرح شده است مباحث حقوقی اقتصاد اسلامی را تشریح می‌کند.
حجت‌الاسلام خطیبی اظهار کرد: قراردادهای فیوچرز یا آینده در بازارهایی همچون نفت بسیار اهمیت داشته و در آن‌ها قرارداد الآن بسته می‌شود اما محصول مورد معامله در آینده تحویل داده می‌شود؛ این امر موجب کاهش ریسک برای شرکت‌ها است.
وی بیان کرد: بشر در سال‌های اخیر برای کاهش ریسک معاملات نهادهای حقوقی متناسب با اقتصاد جدید را گسترش داده است؛ منشأ این گسترش، نیاز بشر به آن است.
عضو هیئت‌علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: باید دانست که در برخی موارد روش‌های جدید معاملات به انحراف کشیده شده است؛ به طور مثال در قراردادهای فیوچرز طرف معامله بدون اینکه کالایی در دست داشته باشد قرارداد می‌بندد اما در زمان مقرر فقط سود یا ضرر آن کالا جا به‌جا می‌گردد. برخی معاملات بورس نیز دارای این اشکال هستند.
وی تصریح کرد: ابهامات نسبت به آینده به بازار رمز ارزها هم سرایت کرده است؛ میل به سودآوری در این بازار هم موجب بسته شدن قراردادهای فیوچرز با رویکرد عدم جابجایی بیت کویین شده است.
حجت‌الاسلام خطیبی اضافه کرد: بیت کوین به دلیل اینکه واقعیت خارجی نداشته و هنوز به پول تبدیل نشده است فقط از باب سودآوری استفاده دارد و این‌یک انحراف است؛ بیشتر افرادی که در بازار بیت کویین سرمایه‌گذاری کرده‌اند یا برای سودآوری از آن در معاملات فیوچرز است و یا به امید آن روزی است که بیت کویین به پول تبدیل شود.
عضو هیئت‌علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، تأکید کرد: بازارهایی که مبادله بدون تولید در آن‌ها اتفاق می‌افتد مولد بیکاری پنهان هستند و هیچ کمکی به رشد اقتصادی جوامع نمی‌کنند.
وی افزود: بسیاری از مبادلات بازار فیوچرز و امثال این‌ها از نوع جمع صفر هستند، اما بیشتر معاملات عالم واقع از نوع جمع غیر صفر هستند؛ در بازی جمع صفر میزان سودی که برای افراد اتفاق می‌افتد معادل میزان ضرری است که به طرف‌های مقابل آن‌ها وارد شده و در عمل رشد اقتصادی اتفاق نمی‌افتد.
وی بیان کرد: در مسائلی همچون بیت کویین باید طلاب و روحانیون آشنا با اقتصاد فعال باشند و مواردی را که از نقاط ضعف بورس محسوب می‌شوند و آن مواقعی که بازار به سمت انحراف و سوداگری می‌رود را مورد مطالعه و نظارت قرار دهند.
حجت‌الاسلام خطیبی، افزود: در کشور اکوادور با شتاب بیت کویین را به عنوان پول اعلام کردند؛ اما به دلیل ابهام‌های زیادی که در مورد بیت کویین وجود دارد بانک مرکزی جمهوری اسلامی با احتیاط در این زمینه برخورد کرده و این کار درستی است.
وی تأکید کرد: باید دقت کرد بیشتر معاملاتی که در بازارهای بورس و رمز ارزها اتفاق می‌افتد به دلیل اینکه زمان تبادل هردوی کالا و ثمن در آینده است، از نظر فقهی در رده معاملات کالی به کالی قرار می‌گیرد که حرام است.
آخرین دیدگاه