به گزارش خبر فوری، در حالیکه روابط ایران و عربستان در حال بهبودی است و از هر گوشه ای خبری در مورد بهتر شدن رابطه این دو کشور و آغاز مذاکرات دو جانبه شنیده می‌شود، اطراف کشورمان اتفاقاتی در حال وقوع است که بسیاری را نگران کرده است.
در شرق و غرب ایران اتفاقات قابل توجهی در این چند روز رخ داده است. در شرق و در کشور افغانستان روزانه چند حادثه تروریستی خونین در کابل و مناطق اطرافش به وقوع می‌پیوندد. در غرب و در عراق هم حادثه قتل یک فعال سیاسی و حمله به کنسولگری ایران در شهر کربلا بسیار بسیار قابل توجه بوده است.
شاید در ظاهر بین این حوادث و مذاکرات ایران و عربستان ارتباطی نباشد اما تاریخ نشان می‌دهد که بعید است بین این دو هیچ نسبتی وجود نداشته باشد.
تاریخ و جنگ افروزان کوچک اما مهم
در طول تاریخ، معمولا قدرت‌های بزرگ از طریق قدرت‌های کوچکتر محلی با یکدیگر جنگ نیابتی می‌کرده‌اند. یک نمونه مشخص در این رابطه، جنگ‌های ایران و روم بر سر ارمنستان است. در بسیاری از زمان‌ها ایران زرتشتی و روم مسیحی تا آستانه صلح پیش رفتند اما هر بار یکی از حکام محلی ارمنستان فتنه ای ایجاد کرده و یا گروهی زرتشتی یا مسیحی به گروه مقابل حمله کرده و جنگی بزرگ را ایجاد می‌کردند تا هرگونه امکان صلح از بین برود.
این اتفاق هم اکنون نیز در حال وقوع است. از بعد ورود بایدن به کاخ سفید، رژیم صهیونیستی و دولت نتانیاهو سخت به دنبال این هستند که از طریق تحریک نیروهای متحد ایران در سوریه و لبنان به جنگ، امکان بازگشت بایدن به برجام را از بین ببرند. به نظر می‌رسد همزمان با تلاش نتانیاهو، در منطقه نیز فعالیت‌هایی توسط برخی گروه‌ها در حال شکل گیری است که بد نیست در اینجا اشاره ای به آن داشته باشیم.
سلفی‌های متحد عربستان، ناراضی از مذاکرات اخیر
عربستان از دهه 70 تا کنون، سیاست خود را بر مبنای حمایت از گروه‌های تندرو سلفی در چچن، افغانستان، پاکستان و خاورمیانه شکل داده است. از دو دهه پیش تا کنون، مقابله با ایران، گروه‌های شیعه منطقه و احزاب موافق و متحد ایران اصلی ترین سیاست این گروه‌های سلفی و تروریستی تندرو بوده است. مشخص است با کاهش تنش ایران و عربستان، حمایت مالی سعودی‌ها نیز از این گروه‌ها به حداقل می‌رسد.
فعالیت تروریستی اخیر در افغانستان و افزایش تنش‌ها در عراق را می‌توان در این راستا تفسیر کرد. گروه‌های سلفی که خود را محروم از دلارهای نفتی عربستان دیده اند سخت به دنبال این هستند که با تداوم دشمنی ایران و عربستان مجددا از ثروت آل‌سعود بهره مند شوند. نباید فراموش کرد که بعد از جنگ سوریه و تشکیل گروه‌های مختلف سلفی در این کشور و منطقه، دلارهای نفتی عربستان بیش از گذشته راهی حساب‌های این گروه‌ها شده و با کاهش تنش ایران و عربستان و اتمام قطعی جنگ یمن و سوریه بدون شک این حساب‌ها بسته خواهند شد.
عربستان اسب تروا به ایران فرستاده است؟
شاید برخی ایراد بگیرند که تحلیل فوق ناقص است و شاید آن کسی که پشت حملات اخیر عراق و افغانستان است، خود عربستان باشد. این افراد معتقدند شاید عربستان از سیاست "اسب تروا" یا "عملیات مرصاد" استفاده کرده باشد. نباید فراموش کرد که طبق گفته هومر در افسانه ایلیاد، یونانی‌ها ابتدا به تروایی‌ها پیشنهاد صلح دادند و بعد از جلب اعتماد آنها، اسب مخصوص خود را به داخل قلعه فرستادند تا قلعه را از درون فتح کنند. در عملیات مرصاد نیز، چندی بعد از صلح رژیم بعث عراق و ایران، ناگهان دست نشانده‌های عراق به مرزهای ایران حمله کردند. برخی معتقدند شاید عربستان از طریق فرصت صلح و مذاکره به دنبال این است که وضعیت استراتژیک خود را بهتر کند و نیروهای خود را از حالت انفعالی بیرون بیاورد.
با این حال، بسیار بعید است دولت عربستان پشت این حملات باشد. شرایط برای دولت بن سلمان اصلا خوب نیست. فشار جو بایدن بر او زیاد است و دموکرات‌ها سخت بر او فشار می‌آورند که جنگ یمن را تمام کند. بسیار بعید است در شرایط فعلی، عربستان به دنبال جنگ افروزی باشد. دولت بن سلمان برای بقا احتیاج دارد خود را صلح طلب نشان داده و به دیپلماسی روی بیاورد چرا که نیک می‌داند دیگر از حمایت کسی چون دونالد ترامپ برخوردار نیست.
دست موساد در کار است؟
اما ممکن است پشت این حملات نه عربستان باشد و نه خود گروه‌های تندرو سلفی. ممکن است اسرائیل در پشت پرده این حملات باشد. این تز قابل بررسی است و نمی‌تواند به راحتی رد شود. صاحب‌نظران عراقی در اولین واکنش به ترور «ایهاب الوزنی» فعال اجتماعی در کربلا، سازمان جاسوسی موساد اسرائیل را متهم اصلی این اقدام تروریستی معرفی کردند. برخی صاحب‌نظران عراق معتقدند که موساد اسرائیل توانسته است از طریق برخی عوامل مزدور بومی و همچنین آمریکایی‌ها به داخل جامعه عراق نفوذ کند و حوادث ترور و برخی ناآرامی‌های اخیر عراق را طراحی و اجرا کند (اینجا بخوانید).
مشخص نیست اقدامات تروریستی اخیر نیز در افغانستان کار اسرائیل است یا اقدام خودسرانه گروه‌های تروریستی – سلفی یا چیز دیگر. با این حال، یک چیز مشخص است. این اقدامات بدون شک به فعالیت اخیر سعودی‌ها و مذاکرات ایران و عربستان مرتبط است.
آخرین دیدگاه