دادههای جدید حاکی از آن است که COVID-19 میتواند در برخی افراد دیابت را تحریک کند، اگرچه دلیل دقیق آن هنوز ناشناخته مانده است.
دانشمندان در سراسر جهان در سال گذشته متوجه افزایش موارد جدید دیابت شدهاند و به ویژه مشاهده کردند که برخی از بیماران COVID-19 که سابقه دیابت ندارند، به طور ناگهانی در حال ابتلا به این بیماری هستند. این روند بسیاری از گروههای تحقیقاتی را بر آن داشت تا مطالعاتی درباره این پدیده آغاز کنند. به عنوان مثال، محققان کالج کینگ لندن در انگلستان و دانشگاه موناش در استرالیا دفتر ثبت CoviDiab را تأسیس کردند، منبعی که پزشکان میتوانند گزارشاتی را در مورد بیماران با سابقه تأیید شده COVID-19 و دیابت تازه تشخیص داده شده ارائه دهند.
گاردین گزارش داد، بیش از ۳۵۰ پزشک گزارش خود را به بخش ثبت ارائه کردهاند. آنها هم دیابت نوع ۱ را گزارش کردهاند که در آن بدن به سلولهای لوزالمعده تولید کننده انسولین حمله میکند و هم دیابت نوع ۲ که در آن بدن هنوز مقداری انسولین تولید میکند، اگرچه اغلب کافی نیست و سلولهای آن به درستی به هورمون پاسخ نمیدهند.
طی چند ماه گذشته، موارد بیشتری از بیماران مشاهده شدهاند که یا در طول تجربه COVID-19 یا اندکی بعد از آن دچار دیابت شدهاند. همین باعث میشود که پزشکان احتمال دهند که این پیوند احتمالاً درست است – ویروس توانایی ایجاد سو عملکرد متابولیسم قند دارد.
مطالعات دیگر ارتباط بین COVID-19 و دیابت را ثابت کرده است.
به عنوان مثال، یک بررسی از هشت مطالعه، که شامل بیش از 3700 بیمار مبتلا به COVID-19 در بیمارستان بود، نشان داد که تقریباً 14٪ از این بیماران به دیابت مبتلا شدهاند. گاردین گزارش داد، یک مطالعه اولیه بر روی 47000 بیمار انگلیس نشان داد که 4.9٪ به دیابت مبتلا شدهاند.
سؤال اصلی این است که چرا؟
ساینس آمریکن گزارش داد، ممکن است SARS-CoV-2، ویروسی که باعث COVID-19 میشود، مستقیماً به سلولهای تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله کند. در غیر اینصورت، ویروس با آلوده کردن سایر قسمتهای لوزالمعده یا رگهای خونی که اندام را با اکسیژن و مواد مغذی تأمین میکند، به طور غیر مستقیم به این سلولها آسیب میرساند. نظریه دیگری نشان میدهد که ویروس سایر اندامهای درگیر در تنظیم قند خون مانند روده را آلوده میکند و به نوعی توانایی بدن در تجزیه گلوکز را تضعیف میکند.
گاردین گزارش داد، انواع دیگر ویروسها – مانند برخی از ویروسهای انتروویروس، که باعث بیماریهای مختلفی از جمله بیماری دست، پا و دهان میشوند – با دیابت در ارتباط بودهاند. علاوه بر این، زیرمجموعهای از بیماران مبتلا به ویروس کرونا ویروس SARS-CoV، که باعث شیوع سندرم حاد تنفسی حاد در اوایل دهه 2000 شد، پس از آن نیز به دیابت مبتلا شدند.
به طور کلی، عفونتهای حاد ویروسی میتوانند باعث ایجاد التهاب شدید در بدن شوند و در پاسخ، بدن هورمونهای مرتبط با استرس مانند کورتیزول تولید میکند تا التهاب را کاهش دهد. ساینس آمریکن گزارش داد، هورمونهای استرس میتوانند سطح قند خون را افزایش دهند و افزایش آن همیشه پس از برطرف شدن عفونت کاهش نمییابد.
علاوه بر این، بیماران COVID-19 اغلب تحت درمان داروهای استروئیدی مانند دگزامتازون قرار میگیرند که میتواند باعث افزایش سطح قند خون نیز شود. بنابراین ممکن است که این استروئیدها در شروع دیابت در بیماران COVID-19 نیز نقش داشته باشند. دیابت ناشی از آستروئید ممکن است پس از قطع مصرف دارو توسط بیمار فروکش کند، اما گاهی اوقات این بیماری مزمن میشود.
با این حال، عامل دیگری که باعث عدم اطمینان در رابطه میشود، این است که گاهی ممکن است که یک بیمار سالها با بیماری دیابت زندگی کند در صورتی که آن را نمیدانسته است. اکنون آنها به عفونت COVID-19 مبتلا شدهاند و عفونت آنها را به سمت ابتلا به دیابت سوق میدهد.
دانشمندان مطمئن نیستند که آیا افرادی که پس از ابتلا به COVID-19 درگیر دیابت شدهاند، این بیماری را برای همیشه دارند یا نه؟ طبق گزارشی که در سال 2010 در مجله Acta Diabetologica منتشر شد، حداقل در برخی از بیماران که پس از عفونت SARS به دیابت مبتلا شدهاند، علائم دیابتی آنها فروکش کرده و قند خون آنها پس از عفونت به سطح طبیعی خود بازگشت. بیماران آلوده به SARS-CoV-2 ممکن است علائم مشابه دیابتی کوتاه مدت را تجربه کنند، اما این امر باید با مطالعات بیشتر تأیید شود.
آخرین دیدگاه