سیاسی/ سیاست خارجی حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران امروز آخرین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل را ایراد می کند؛ نطقی که مجازی بودنش مهم ترین شاخصه آن به شمار می رود آن هم به دلیل شیوع کرونا.

به گزارش خبر فوری، نشست مجمع عمومی سازمان ملل امسال همزمان با همه گیر شدن ویروس کووید 19 درسراسر جهان امسال به صورت غیرحضوری و از طریق ویدئو کنفرانس برگزار می شود و سران کشورها از این طریق پیام خود را به گوش جهانیان خواهند رساند.

حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان نیز امشب یکی از سخنرانان این نشست خواهد بود و آنطور که معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور در صفحه شخصی خود نوشته " تمام وجوه جهان امروز متأثر از کرونا است آنچنانکه هفتاد و پنجمین مجمع عمومی سازمان ملل نیز با سخنرانی‌های ضبط شده‌ سران برگزار خواهد شد و از روزهای شلوغ دیپلماسی در نیویورک خبری نیست". هشتمین سخنرانی روحانی در مجمع عمومی نیز امسال ساعت 21 به وقت تهران از شبکه خبر پخش خواهد شد.

در این گزارش مروری بر حضور هفت ساله حسن روحانی در این نشست خواهیم کرد که در ادامه می خوانید.

اولین سال؛ تماسی که حاشیه ساز شد

اولین سال حضور حسن روحانی در نیویورک در شهریور 92 با حاشیه هایی روبه رو شد که پیش از آن سابقه نداشت و آن تماس تلفنی باراک اوباما با رئیس جمهور جدید ایران بود که به تازگی به جای محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق به مسند قدرت تکیه زده بود.

تماسی که از طرف باراک اوباما در لحظه آخر حضور روحانی در فرودگاه نیویورک و در حال بازگشت با او گرفته شد که زمینه حاشیه های فراوانی را برای او فراهم کرد از جمله اعتراض روزنامه های منتقد دولت و همچنین پرتاب کفشی که از سوی برخی عناصر تندور و "دلواپس" در مراسم استقبال از رئیس جمهور در فرودگاه مهرآباد انجام شد.

این در حالی است که روحانی 6 سال بعد برای نخستین بارجزئیات این تماس حاشیه ساز را افشا کرد.

او در 13 آذر سال 98 در همایش ملی بیمه و توسعه گفت: " برای اولین بار تقریبا بعد از انقلاب اسلامی در سال 92 در آغاز دولت یازدهم بین وزیر امور خارجه ایران و وزیر امور خارجه آمریکا گفت‌وگو و مذاکره آغاز شد، این کار ممکن است از دید مردمی که در سیاست خیلی سررشته ندارند کار ساده‌ای باشد، اما کار عظیم و بزرگی بود. دلیلش این بود ما به مردم قول داده بودیم در ظرف 100 روز مردم شاهد اولین تحول در زمینه این ریسک باشند".

وی بیان کرد: "مشاورین و همراهان من در سفر نیویورک مرا قانع کردند که برای پیشرفت در مذاکرات خوب است من جواب تلفن رئیس جمهور آمریکا را بدهم، خب این مورد تردید من بود که این کار انجام بگیرد یا نه! وقتی همه مشاورین و همراهان من به اتفاق این نظر را دادند من پذیرفتم و در آخرین لحظاتی که داشتم نیویورک را ترک می‌کردم رئیس جمهور آمریکا در هتلی که من بودم، به من تلفن زد و من پاسخ تلفن او را دادم."رئیس جمهور اظهار کرد: این صحبت کوتاه یک ربع تا 20 دقیقه‌ای یک لوکوموتیو بسیار قوی برای حرکت قطار مذاکره بود، یعنی باعث شد اولا چارچوب را با ایشان مشخص کردیم، او سه موضوع را برای مذاکره مطرح کرد و من در آن مکالمه تلفنی ( البته این بحث برای اولین بار است که در یک جمع دارم مطرح می‌کنم چون می‌خواهیم ریسک را کاهش دهیم)".

روحانی ادامه داد:"ایشان سه موضوع را با من مطرح کرد و من به ایشان گفتم که راجع به سه موضوع ما آمادگی برای مذاکره نداریم، اما اگر موضوع اول که هسته‌ای است به زودی تمام شد و شما درست اجرا کردید موضوع دوم و سپس موضوع سوم در دستور کار مذاکره ما قرار خواهد گرفت."

ائتلاف برای صلح پایدار در جهان

به هر حال فارغ از حاشیه ها نخستین نطق حسن روحانی کلید واژه ای خاص داشت : "نه به خشونت و افراطی گری" او جهان را علیه "افراط" دعوت و بسیج کرد و گفت: "جهان ما جهانی پر از بیم و امید است؛ بیم جنگ و مناسبات خصومت‌آمیز منطقه‌ای و جهانی، بیم نهادینه شدن خشونت و افراطی‌گری؛ اما در برابر همۀ این بیم‌ها، امیدهای جدیدی هم وجود دارد؛ امید اقبال مردم و نخبگان در سراسر جهان به "آری برای صلح و نه برای جنگ".

او سپس در ادامه سخنرانی خود به اوضاع منطقه گریزی زد و از مداخله نظامی در افغانستان و عراق، بمب گذاری های بی هدف در کشورهای منطقه، رفتار سرکوبگرانه و خشونت ساختاری علیه مردم فلسطین، ترور شخصیت های سیاسی و مردم عادی در ایران و در نهایت فاجعه سوریه، به عنوان نمونه هایی از خشونت و افراط گرایی در سه دهه گذشته در منطقه نام برد.

روحانی در ادامه به انتخابات ریاست جمهوری در ایران و روی کار آمدن دولت تدبیر و امید اشاره کرد و گفت‌: در این سال‌ها، یک صدای مسلط پیاپی شنیده شده است مبنی بر اینکه «گزینۀ جنگ روی میز است»، اما امروز بگذارید در برابر این سخن ناکارآمد و غیرقانونی بگویم: «صلح در دسترس است». وی همچنین تاکید کرد: "باید به جای گزینه ناکارآمد «ائتلاف برای جنگ» در مناطق مختلف جهان به «ائتلاف برای صلح پایدار» در سراسر جهان اندیشید.

وقتی داعش تاخت و تاز می‌کرد!

دومین حضور رئیس جمهور در سال 93 با اوج جنایات داعش در منطقه همراه بود به طوری که نطق حسن روحانی را نیز تحت تاثیر قرار داد. روحانی در این سال با اشاره به اینکه "منطقه در آتش تندروی و افراط می‌سوزد و افراطی‌گری، در شرق و غرب کشورمان، همسایگان را تهدید می کند، گفت: افراطگرایان تنها به یک زبان سخن نمی‌گویند و حتی رنگ‌ پوست‌شان هم، یکی نیست و یک ملیت واحد ندارند. آنان از کشورهای مختلف به خاورمیانه آمده‌اند اما ایدئولوژی واحدی دارند: «افراطی‌گری و خشونت». روحانی در ادامه سخنرانی خود در شصت و نهمین نشست مجمع عمومی با تاسف اعلام کرد تروریسم، جهانی شده: «از نیویورک تا موصل، از دمشق تا بغداد، از شرقی‌ترین تا غربی‌ترین نقطه جهان، از القاعده تا داعش» و این در حالی است که جهان همچنان برای اتحاد در برابر افراط گرایی تردید دارد.

او در ادامه گریزی به مذاکرات هسته ای کشورمان زد و افزود:" مذاکره جدی و صادقانه را در دستور کار قرار داده‌ایم، زیرا براین باوریم که موضوع هسته‌ای، یک راه‌حل، بیشتر ندارد و آن فقط مذاکره است و اگر برخی در تخیل خویش، به راه‌های دیگری می‌‌اندیشند، سخت در اشتباهند،باید بگویم روند مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 در ماه‌های گذشته، با جدیت و امیدواری متقابل پیش رفته است وایران به گواهی همه ناظران بین‌المللی، با صداقت و اقتدار به تعهداتش عمل کرده است.

همچنین ديدار روحاني با ديويد كامرون، نخست‌وزير وقت انگليس كه در آن زمان روابط ديپلماتيكش با ايران قطع بود از ديدارهاي مهم اين سفر به حساب مي‌آيد كه بعدها منجر به بهتر شدن روابط و آغاز دوباره روابط ديپلماتيك دو كشور شد.

چه کسی از روحانی استقبال کرد؟

طبق روال هرساله رئیس جمهور ایران در بدو ورود به فرودگاه جان اف کندی مورد استقبال نماینده دائم ایران در سازمان ملل قرار می گرفت. همچنانکه سال قبل روحانی در اولین سفر خود به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل مورد استقبال خزائی(سفیر وقت ایران در سازمان ملل) قرار گرفت و پیش از آن هم همواره روسای جمهور در بدو ورود به خاک آمریکا با استقبال سفیر دائم ایران در سازمان ملل روبرو می شدند. اما در دومین سفر روحانی به نیویورک، محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه که خود نیز مهمان این اجلاس است به استقبال رئیس جمهور رفت.

اسفند ماه 92 بود که حکم محمد خزاعی سفیر جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد پس از 7 سال به پایان رسید و حمید ابوطالبی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور که سابقه سفارت جمهوری اسلامی ایران در کشورهایی همچون ایتالیا، بلژیک، استرالیا و اتحادیه اروپا را در کارنامه خود داشت به عنوان جایگزین خزاعی معرفی شد اما آمریکا با صدور ویزا برای ابوطالبی به بهانه همکاری وی با تسخیرکنندگان لانه جاسوسی(سفارت سابق آمریکا در ایران) مخالفت کرد.

همزمانی فاجعه منا و برجام

سال 94 و هفتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد از این جهت سال متفاوتی بود که نطق رئیس جمهور کشورمان باید دربرگیرنده دو اتفاق مهم می‌شد؛ فاجعه منا و توافق برجام. یکی منفی و دیگری مثبت و جمع این دو در یک سخنرانی آن هم در صحن سازمان ملل کار را دشوار می کرد از این رو، روحانی با اشاره به فاجعه منا و از دست رفتن تعدادی از هموطنانمان گفت: " من به نمایندگی از سوی ملت بزرگی سخن می گویم که امروز در غم از دست دادن هزاران زائر مسلمان و صدها نفر از هموطنان خود به سوگ نشسته است؛سالمندان، جوانان،زنان و مردانی که برای انجام مناسک مذهبی در گردهمایی عظیم معنوی و جهانی حج شرکت کرده بودند؛ ولی متاسفانه قربانی بی کفایتی و سوء مدیریت مجریان شده و حتی به دلیل عدم پاسخگویی مسئولان، از شناسایی مفقودین و بازگرداندن سریع پیکر قربانیان به خانواده های عزادارشان دریغ شده است".او همچنین با انتقاد از دولت ریاض تاکید کرد:"ابعاد فاجعه جان باختن و مجروح شدن هزاران انسان بی گناه از چهارگوشه جهان، فراتر از آن است که در حد یک سانحه طبیعی یا یک مسئله محلی با آن برخورد شود".

رئیس جمهور در ادامه با اشاره به امضای توافق هسته‌ای و لغو تحریم های شورای امنیت سازمان ملل گفت:" قطعنامه 2231 شورای امنیت با وجود برخی کاستی های جدی ،تحولی مهم و مبنایی برای لغو قطعنامه‌های تحریم علیه ایران بود. ما عملکرد شورای امنیت در گذشته را غیر منصفانه می‌دانیم و تاکید می‌کنیم که ایران به دلیل فتوای مهم رهبری و نیز دکترین دفاعی خود هرگز قصدِ تولید سلاح هسته‌ای را نداشته و بنابراین قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران ناعادلانه و غیرقانونی بوده‌اند".او سپس تاکید کرد: توافق هسته‌ای نمونه درخشانی از «پیروزی بر جنگ» بوده است،زیرا توانسته سایه تخاصم و حتی جنگی دیگر و تنشی دامنه‌دار را از سر خاورمیانه دور کند، بنابراین می توانیم از آن به عنوان سرآغاز دوره‌ای جدید و مثبت برای صلح و ثباتی پایدار در منطقه یاد کنیم.

آمریکا زیر برجام زد

مهم ترین بخش سخنرانی حسن روحانی در هفتادو یکمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سال 95 به بد عهدی آمریکایی‌ها یکسال بعد از امضای برجام برمی گشت . روحانی در ادامه گفت: تجربه گفت و گو میان ایران و کشورهای 1+5 نمونه ای موفق از سیاست اعتدال و تعامل سازنده و روی آوردن به گفت‌وگوست که با اتخاذ رویکرد برد – برد به یک بحران غیرضروری اما پیچیده و طولانی پایان داد.

وی سپس در ادامه سخنرانی خود به بد عهدی زود هنگام آمریکا در اجرای برجام اشاره کرد و گفت:ایالات متّحده، به خوبی می داند که برجام ، اکنون یک سند پذیرفته شدۀ چندجانبه است و اهمال نسبت به اجرای آن از سوی آمریکا، تخلفی بین المللی تلقّی خواهد شد و اعتراض جامعه جهانی را برخواهد انگیخت. بنابراین هر گونه بدعهدی در اجرای برجام، به بی اعتباری بیشتر ایالات متحده در سطح جهان می‌انجامد در نتیجه تعلل این کشور در اجرای تعهدات قانونی اش در ماه های گذشته اشتباهی راهبردی است که باید فوراً جبران شود. روحانی تاکید کرد که تایید دست اندازی به میلیاردها دلار اموال ملت ایران به دنیا نشان داد که گروه های فشار صهیونیستی می توانند از طریق مصوبات غیرقابل دفاع کنگره، حتی عالی ترین نهاد حقوقی و قضایی آمریکا را به نقض بدیهی ترین اصول آمره حقوق بین الملل عرفی و قراردادی وادارند.

شروع جنگ لفظی با ترامپ

روحانی در حالی در سال 96 به نیویورک سفر کرده بود که دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور جدید ایالات متحده سوگند یاد کرده بود. از آنجایی که ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا در این نشست سخنرانی تندی را علیه ایران و برجام ایراد کرده بود روحانی در پاسخ به لفاطی های وی در متن سخنرانی خود به صراحت اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری نخواهد بود که برجام را نقض می کند، ولی در مواجهه با نقض آن عکس‌العمل متناسب و قاطع خواهد داشت. اگر این توافق به دست «نااهلان عرصه سیاست» از بین برود، مایه تأسف خواهد بود و دنیا فرصت بزرگی را از دست خواهد داد.

همچنین در ادامه تاکید کرد،ادبیات جاهلانه، زشت، کینه توزانه و مشحون از اطلاعات غلط و اتهامات بی‌پایه‌ای که از زبان رئیس جمهور آمریکا علیه ملت ایران در این مجمع محترم شنیده شد، نه تنها در شأن سازمان ملل نبود بلکه در تقابل با خواسته امروز ملت‌ها از این اجلاس -یعنی اتحاد دولت‌ها برای مقابله با جنگ و تروریسم قرار داشت.علاوه بر این روحانی در پاسخ به اتهامات ترامپ متذکر شد توان دفاعی ایران، از جمله توانمندی های موشکی، تنها جنبه دفاعی و بازدارندگی داشته و برای حفظ صلح و ثبات در منطقه و جلوگیری از ماجراجویی بی‌خردان هدف گذاری شده است.

تکذیب درخواست ایران برای ملاقات با ترامپ

سال 97 حضور حسن روحانی در نیویورک با زمزمه‌هایی برای ملاقات با دونالد ترامپ همراه بود. اتفاقی که از مدت‌ها قبل با اظهار تمایل رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی‌بر دیدارش با حسن روحانی در حاشیه حضورش در اجلاس سازمان ملل کلید خورده بود.در همین راستا، نشریه آمریکایی پولیتیکو در گزارشی درخصوص اقدامات احتمالی ترامپ در نشست آتی مجمع عمومی سازمان ملل علیه ایران این احتمال را داد که رئیس‌جمهور آمریکا خواستار دیداری با همتای ایرانی خود شود. در همین ارتباط نیکی هیلی، سفیر وقت ایالات‌متحده در سازمان ملل در نشست شورای امنیت در پاسخ به این پرسش که آیا روحانی و ترامپ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد دیدار خواهند کرد یا نه، گفت: اگر رئیس‌جمهوری ایران درخواستی برای دیدار با رئیس‌جمهوری آمریکا بدهد، این ترامپ خواهد بود که برای انجام آن می‌تواند بررسی کند و تصمیم بگیرد. اما در پاسخ به این اظهارات بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه خبر درخواست ایران برای ملاقات با ترامپ را خبرسازی رسانه‌ای با اهداف مشخص عنوان و تاکید کرد: ازسوی جمهوری اسلامی ایران هرگز درخواست ملاقاتی با آقای ترامپ مطرح نشده است. وی افزود: اینگونه اظهارات یا خبرسازی‌ها طراحی رسانه‌ای – روانی و نعل وارونه زدن‌های محافل خاصی است که ناشیانه به قلب واقعیات می‌پردازند؛ این روش‌ها کاملا برای ما شناخته شده است و آرشیو ما مشحون از این دست خبرسازی‌ها است.

جسن روحانی نیز در سخنان خود در مجمع عمومی سازمان ملل با انتقاد از رفتار قلدرمآبانه دولت آمریکا گفت: برای گفت‌و‌گو نیازی به گرفتن عکس‌های دو نفره نیست، می‌توان در همین جا و در این مجمع عمومی، سخنِ یکدیگر را شنید. من گفت‌و‌گو را از همین جا آغاز می‌کنم و به صراحت اعلام می‌کنم : موضوع امنیت بین‌الملل، بازیچه سیاستِ داخلی آمریکا نیست. سازمان ملل، یکی از ادارات ِدولت ایالات متحده آمریکا نیست. هر گفت‌وگویی می‌تواند، از همان جایی و از همان کسی که گفت‌ و گو را قطع کرده و پیمان را زیر پا گذاشته است، شروع شود. شروع آن، پایان دادن به تهدید و تحریم‌ ظالمانه‌ای است که، ناقضِ اصولِ اخلاقی و حقوق بین‌الملل است. سخن ما روشن است : تعهد در برابر تعهد ، نقض در برابر نقض، تهدید در برابر تهدید. و گام در برابر گام، به جای حرف در برابر حرف. سیاست ایران روشن است : نه جنگ، نه تحریم؛ نه تهدید، نه زورگویی؛ فقط وفای به عهد و عمل به قانون. ما از صلح و دموکراسی در همه منطقه خاورمیانه، حمایت می‌کنیم. دانش هسته‌ای را واجب و سلاح هسته‌ای را حرام می‌دانیم.

وی تاکید کرد: "جمهوری اسلامی ایران همان دولتی است که در خط مقدم مبارزه با طالبان بود و در نبرد با تروریسم طالبان، شهید داد. ما با القاعده و طالبان می‌جنگیدیم قبل از آنکه به نیویورک حمله شود.جمهوری اسلامی ایران همان دولتی است که با داعش جنگید و آن را تصویری مجعول از اسلام‌گرایی نشان داد. ما با داعش می‌جنگیدیم قبل از آن که در پاریس و لندن و بروکسل، عملیات کنند.واقعیات تاریخی درباره ایران را بپذیرید. از تحریم دست بردارید و به تکفیر پایان دهید. جهان، دوستی بهتر از ایران نخواهد داشت، اگر صلح، آرمان شماست".

دیدار با مکرون و جانسون با چاشنی لبخند

سفر روحانی به نیویورک در سال گذشته (98) برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل در حالی صورت گرفت که با چالش مواجهه با ترامپ روبرو بود. احتمال حضور همزمان روسای جمهوری ایران و آمریکا در جلسه شورای امنیت سازمان ملل موضوعی بود که ناظران دیدگاه های مختلفی را درباره آن ارائه کردند.«دونالد ترامپ» در آستانه دیدار با امیر کویت در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران درباره احتمال دیدار وی با روحانی در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل گفت که هر چیزی امکان ‌پذیر است.حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، احتمال «دیدار و برخوردن تصادفی» با دونالد ترامپ، همتای آمریکایی خود را رد کرده و گفته بود که شکل گیری چنین ملاقاتی نیاز به برنامه‌ریزی قبلی دارد.

اما در راهروی سازمان ملل، امانوئل مکرون و بوریس جانسون، رهبران فرانسه و انگلیس، به روحانی برخوردند و از او خواستند که با دونالد ترامپ ملاقات کند اما این درخواست بی‌پاسخ ماند.

رئیس جمهور در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل با بیان اینکه من به نمایندگی از ملت و کشورم، اعلام می‌کنم که پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم، نه است، تاکید کرد: «اگر پاسخ آری می‌خواهید همان طور که رهبر معظم انقلاب اعلام کرده‌اند، تنها راه برای گفت‌وگو، بازگشت به تعهدات است.»این نطق روحانی حتی تحسین بسیاری از منتقدان دولت را در پی داشت تا آنجا که روزنامه کیهان نیز سرمقاله خود را به این موضوع اختصاص داد.کیهان در سرمقاله خود به قلم حسین شریعتمداری نوشت: رئیس‌جمهور کشورمان زبان گویای مردم پاکباخته ایران اسلامی بود که در مجمع عمومی سازمان ملل به سخن ایستاده بود، عزت و حکمت و مصلحت را به هم آمیخته و تابلوی واقع‌نمایی از بایدها و نبایدهای پیش روی انقلاب اسلامی را در مقابل چشم جهانیان آویخته بود.

ترور حاج قاسم و مکانیزم ماشه

این در حالی است که امسال حسن روحانی سال پایانی ریاست جمهوری خود را می گذراند و از طرفی شاید آخرین سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ هم باشد و جو بایدن بتواند وارد کاخ سفید شود اما با این حال به نظر می رسد مهم ترین موضوعی که پیش بینی می شود در نطق 2020 حسن روحانی در جمع سران کشورهای عضو سازمان ملل خودنمایی کند؛ محکومیت اقدام جنایت کارانه دولت آمریکا در به شهادت رساندن حاج قاسم سلیمانی، فرمانده شهید نیروی قدس سپاه پاسداران باشد.همچنین بنا به نظر صاحب نظران موضوع مهم مکانیسم ماشه و برگرداندن تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ملت ایران نیز می تواند بخش مهمی از نطق سالانه رئیس جمهور کشورمان باشد.

سازش برخی کشورهای عربی همچون امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی با صحنه گردانی آمریکا که تهدید کننده صلح و امنیت منطقه به شمار می رود نیز می تواند مورد اشاره رئیس جمهور قرار گیرد.

هر چند که با توجه به عدم برگزاری نشست حضوری سازمان ملل فرصت دیدار های دیپلماتیک نیز از بین رفته باشد اما یک نطق قوی و منسجم می تواند اثر رسانه ای بیشتر از حواشی دیدارهای روحانی با سران کشورها بر افکار عمومی داشته باشدو

با این حال باید متظر ماند و دید رئیس جمهوری اسلامی ایران آخرین نطق ریاست جمهوری خود در سازمان ملل را چگونه به پایان می برد؟

badoorbin.com
akhbarazad.com
منبع : خبرفوری