ایبنا نوشت: مقام معظم رهبری در تازه‌ترین توصیه خود کتاب نگاهی به تاریخ جهان نوشته جواهر لعل نهرو را برای مطالعه پیشنهاد کرده‌اند و سه ویژگی درباره این کتاب آوردند: اول اینکه تاریخی بومی است. دوم اینکه تحلیلی و توضیحی است و سوم آنکه به زبان ساده نوشته شده است. گو اینکه هیچ کتاب بدون اشکال در برداشت و نوشتار نیست، اما تمام آنچه ذکر شد از این کتاب یک پیشنهاد خوب برای مطالعه تاریخ ساخته است.
کتاب «نگاهی به تاریخ جهان» اثر جواهر لعل نهرو یکی از واقعی‌ترین تاریخ‌هایی است که نوشته شده است. تاریخ از زبان مردمی است که عادت کرده بودند حتی تاریخشان را غربی‌ها بنویسند. این کتاب توسط رهبر معظم انقلاب برای مطالعه به نخبگان کشور سفارش شد. آیت‌الله خامنه‌ای در بیانات خود در دیدار با نخبگان گفت: هندوستان یک کشور با آن عظمت را، با دَه‌ها برابر سطح جغرافیایی جزیره انگلیس، البته نه فقط هند؛ هند و پاکستان و بنگلادش امروز، یعنی شبه قاره هند را تصرف کردند، کشورهای حول و حوش را هم مثل میانمار و مانند آنجا را تصرف کردند و صنایع ملی این کشورها را از بین بردند. شما کتاب «نگاهی به تاریخ جهان» اثر نهرو را بخوانید. متأسفانه شماها کتاب کم می‌خوانید؛ این نگاهی به تاریخ جهان، نوشته نهرو است که کیفیت ورود انگلیس‌ها به هند و اینکه در هند چه کار کردند را شرح داده است.
محور اصلی کتاب «نگاهی به تاریخ جهان» سرزمین هند است. یعنی در کتاب «نگاهی به تاریخ جهان»، نگاه‌کننده در هند نشسته است. ابتدا به تاریخ دور می‌نگرد و در بستر زمان جلو می‌آید تا به تاریخ معاصر خود می‌رسد. روایت و تحلیل تاریخ از این نوع که نهرو انجام داده است توجه ویژه‌ای به جغرافیای رخدادها هم دارد. بنابراین آسیا و تقابل تاریخی شرق و غرب دیگر محور اصلی کتاب است. از دیگر ارزش‌های کتاب باید به توالی و ارتباط رخدادهای جهان با یکدیگر نام برد. رویکرد تاریخی اثر درس گرفتن از تاریخ است و در این بین نویسنده هرگز ادای بی طرفی و خنثی منشی ندارد. او یک هندی اصیل است که در نقل تاریخ کشورش و جهان به استعمار و استبداد از همان ابتدا حساسیت ویژه‌ای نشان می‌دهد. می‌توان گفت «نگاهی به تاریخ جهان» یکی از واقعی‌ترین تاریخ‌هایی است که نوشته شده است. تاریخی به زبان مردمی که عادت کرده بودند حتی تاریخشان را هم غربی‌ها بنویسند.
سه ویژگی اصلی کتاب عبارتند از اینکه اولا تاریخی- بومی است. دوم اینکه تحلیلی و توضیحی است و سوم آنکه به زبان ساده و برای جوانان و نوجوانان نوشته شده است.
آیت‌الله خامنه‌ای در دیداری نیز با فرماندهان سپاه پاسداران ذیل بحث استحکام ساخت درونی فرمودند: این کتاب جواهر لعل نهرو -نگاهی به تاریخ جهان- را بخوانید؛ در بخشی که دخالت و نفوذ انگلیس‌ها در هند را بیان می‌کند، تصویر می‌کند، تشریح می‌کند – او آدمی است هم امین، هم مطلع – می‌گوید صنعتی که در هند بود، علمی که در هند بود، از اروپا و انگلیس و غرب کمتر نبود و بیشتر بود. انگلیس‌ها وقتی وارد هند شدند، یکی از برنامه‌هایشان این بود که جلو گسترش صنعت بومی را بگیرند. خب، بعد کار هند به آنجا می‌رسد که ده‌ها میلیون آن وقت‌ها، صدها میلیون در دوره‌های بعد، فقیر و گدا و خیابان خواب و گرسنه به معنای واقعی داشته باشد.
جلد اول کتاب «نگاهی به تاریخ جهان»، حاوی نامه‌های نهرو است. این کتاب تصویری از کلیات حوادث مهم در هند و جهان را در هزار ساله اخیر به ویژه دویست سال پایانی آن مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.
سپس در جلد دوم وقایع اروپا قبل از جنگ اول جهانی و انقلاب فرانسه و انقلاب صنعتی انگلیس و پیامدهای آن بیان شده است. همچنین مولف گریزی نیز به دویست سال پیش از جنگ اول جهانی می‌زند و طی آن وقایع جهان را در قرن هجدهم و نوزدهم بررسی می‌کند و در فصلی مستقل به بیداری مردم هند و ایران می‌پردازد و رشد و تکوین مبارزات میهنی در ایران را تبیین می‌کند. جنگ‌های داخلی آمریکا، دست درازی انگلیس به کشورها، رشد استعمار آمریکا، زوال روسیه تزاری و وقوع انقلاب اکتبر در روسیه و جنگ‌های چین و ژاپن و بالاخره نقشه جدید اروپا از جمله سرفصل‌هایی است که در این کتاب عنوان شده است.
نهرو در جلد سوم این اثر به وقایع مهم جهان در قرن بیستم می‌پردازد و طی آن رویدادهایی چون جهان پس از جنگ اول، مبارزه ایرلند به خاطر جمهوری، ظهور کمال آتاتورک در ترکیه، نهضت گاندی در هند، نهضت فاشیسم در ایتالیا، اوضاع اقتصادی در جهان، انقلاب و ضدانقلاب در چین، اقدامات ژاپن، مشکلات شوروی، پیشرفت‌های علمی در جهان، مبارزه آمریکا و انگلیس در رهبری دنیا و جنگ دوم جهانی را مورد تحلیل قرار می‌دهد.
۶۵۶۵
آخرین دیدگاه