سیدحسن خمینی طی سخنانی در هم اندیشی سالانه مرکز مطالعات وزارت امور خارجه با عنوان" سیاست خارجی متوازن در مکتب امام خمینی(ره)" گفت: سیاست خارجی جمهوری اسلامی تمام هویت خودش را در کلماتش دارد. یعنی داشتن بیشترین منافع با کمترین هزینه. سیاست در زمره علوم عقل عملی است و عقلانیت عملی یعنی انسان همواره کاری که می‌کند باید منافعش نسبت به هزینه اش بیشتر باشد. البته محاسبه این مساله هم کار سختی است.
به گزارش ایسنا، وی گفت: سیاستمدار جز با قدرتی که از مردمش می گیرد توان حل مشکلات را ندارد، همان طور که هیچ گروه نظامی اگر ریشه ادواتش در دلهای مردم نباشد، نه توپ اش توپ است، نه فشنگش فشنگ. ریشه یک دیپلمات قوی به قدرتی است که از فضای داخلی کشورش و اعتماد مردمش می گیرد.
وی ادامه داد: سیاست خارجی؛ سیاست در ورای مرزها را دنبال می کند و البته به جمهوری اسلامی ایران مربوط است. دقت کنید که جمهوری اسلامی خلافت نیست. جمهوری اسلامی یعنی پذیرش، اینکه یک دولت شهر در دنیا هستیم یعنی دارای روابطی هستیم با کشورهایی که آنها را به رسمیت شناختیم.
وی افزود: انقلاب اسلامی در حوزه نظر چندین کار بزرگ کرده است که در حوزه اندیشه دینی ما آثار آنها عمیق است و در آینده این آثار بروز بیشتری پیدا می کند. اول اینکه عنصر رای مردم را در حکومت وارد کرده است. ما چیزی تحت عنوان شورا و رای داریم و این خیلی مهم است تا قبل از آن بسیاری می گفتند چیزی تحت رای مردم وجود ندارد، بیعت است.
سید حسن خمینی اظهار کرد: ریشه تفکر انقلاب بر این اساس است که مشروعیت حکومت ها به آراء مردم است. تعبیر اینکه «میزان رای ملت است» از حضرت امام(ره) یک تعبیر ساده انگارانه نیست.
یادگار امام (ره)تصریح کرد: ما پذیرفتیم وقتی جمهوری اسلامی شکل می گیرد یک کشور هستیم و از خلیفه گری خارج شدیم. جهان تشییع پذیرفته است که رییس جمهوری دارد که با رای مردم انتخاب می شود، نه پنج متر این طرف تر از مرز حق رای به آن دارد نه ده متر آن طرف تر. این مرزها معنادار شده است و شخصیت حقوقی پیدا کرده است. پس سومین مساله این است که داریم درباره سیاست خارجی یک کشور صحبت می کنیم.
وی چهارمین نکته را قید «اسلامی» آن دانست و گفت: این قید یعنی باید ارزش هایی که پیامبر اسلام و ائمه اطهار مطرح کردند، این مجموعه بر اساس تصمیمات ما حاکم باشد. اولین آن همان سیاست موازنه منفی و نه شرقی نه غربی است. اما این سوال مطرح می شود که هر رفت و آمد و داد و ستدی و محاسبه گری وادادگی است؟ کجای این سیاست استمرار اسلامی دارد؟
وی‌ادامه داد: کشور الف را در نظر بگیرید که دارای صدها میلیارد دلار تعامل مالی با جهان است و برای حفظ آن روابطی را ایجاد و روابطی را کم می‌کند. کشور ب نیز در روابط خودش با دیگران بده بستان دارد و در ازای اینکه فلان امکانات را بگیرد در کشور خودش فلان امکانات را به کشور دیگر می دهد آیا اینها مخل آزادی و استقلال آن کشور است؟ هم بله هم خیر.
سید حسن خمینی اظهار کرد: مخل آزادی و استقلال است وقتی با یک کشور خارجی محاسبه می کنیم. در سبد هزینه و فایده که همان عقلانیت عملی است، منافع من حاکم به ماهو هو قرار بگیرد. یعنی وثوق الدوله قرارداد امضا کند که بماند، رضا شاه قرارداد ننگین نفت را مجدد امضا کند که پهلوی بماند؛ این می شود وابستگی. این ذلت و خروج از عزت است. اما اگر حاکم در این سبد منافع کشور، مردم و جهان اسلام را می بیند، این کار عاقلانه است.
یادگار امام(ره) خاطرنشان کرد: سیاست خارجی جمهوری اسلامی یا سیاست متوازن به این معناست که به عنوان یک ملت و حاکمان ما به عنوان حاکمان ملی که البته می دانند منافع ملی درگرو منافع اسلامی است، اینها عقلانیت به خرج دهند، در حوزه سیاست و امور خارجی با توجه به اینکه اینجا یک سرزمینی است با یک محدوده و تعریف حقوقی که محتاج هر چه بیشتر دانش و شجاعت است.
وی ادامه داد : شجاعت یعنی انسان آمادگی این را داشته باشد فداکاری کند و در مرحله جان، آبرو، مال اش را فدا کند.
سید حسن خمینی تاکید کرد: در یک معنا «سیاست نه شرقی نه غربی» تابعی است از نوعی زندگی عاقلانه، اما مهم است که شما منیت تان را در محاسبه وارد کنید یا منی در میانه نباشد.
آخرین دیدگاه