نمره سیاسیون به عملکرد دولت و مجلس در سال ۱۴۰۰

اقتصاد نیوز نوشت: دولت سیزدهم و مجلس یازدهم در سال ۱۴۰۰ چه عملکردی داشتند و چه نمره ای به آنها می دهید؟ سوالی که اقتصادنیوز از ۱۰ چهره سیاسی پرسیده است.

جسال ۱۴۰۰ حسن روحانی و دولتمردانش پس از ۸ سال از پاستور خداحافظی کردند و سید ابراهیم رئیسی که روزگاری رئیس قوه قضائیه بود، بر مسند ریاست جمهوری تکیه زد.

با اینکه اکثریت پارلمان نشینان یازدهم از موافقان ریاست جمهوری رئیسی بودند اما دیری نگذشت که سر و صدای پارلمان نشین ها به دلیل عملکرد ضعیف وزرای رئیسی بلند شد و درحالی که عمر دولت به شش ماه نرسیده بود، طومار امضار برای استیضاح های وزرا به راه افتاد.

در سوی دیگر البته عملکرد خود مجلسی هم با انتقادات زیادی روبرو بود. نمایندگانی که با شعار شفافیت آرا و وعده های اقتصادی پا به مجلس گذاشته بودند، طی یک سال و اندی که از عمر مجلس می گذرد نه گامی در مسیر شفافیت برداشته اند نه توانسته اند به اکثر شعارهای انتخاباتی عمل کنند. باز کردن پرونده طرح صیانت از فضای مجازی هم انتقادات از مجلسی ها را چند برابر کرد.

بیشتر بخوانید:

تیم اقتصادی دولت جنجال به پا کرد

اما سوال اینجاست که دولت و مجلس در مدت زمانی که از عمرشان می گذرد چه نمره ای را می گیرند؟ مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام به اقتصادنیوز گفت:« به دولت هنوز نمی شود نمره داد چرا که حداقل باید یک سال بگذرد تا عملکرد اقتصادی دولت در کوتاه مدت خودش را نشان دهد. دولت تازه روی کار آمده است و طبیعتا ماه‌های اول بیشتر وقت آن صرف استقرار و تغییر مدیران و مسائلی از این دست می شود و نمی شود انتظار داشت که کار اساسی در اقتصاد کرده باشند که آثار آن در همین چند ماه نمایان شده باشد. از حیث چینش تیم اقتصادی انتظار عموم مردم، انتظار بیشتری بود. یعنی انتظار این بود که با سابقه، قدرت و انسجام بالاتری انتخاب می شدند. ولی، باید در عمل دید که تیم اقتصادی موجود در یکی یا دو سال‌ آینده عملکردشان چگونه خواهد بود. در عرصه اقتصاد کلان شاخص‌های عمده تغییر چندانی نداشتند که بشود نمره قبولی یا نمره مطلوبی را داد. البته تاکید می کنم که هنوز برای داوری زود است.»

ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا نیز بر این باور است که تیم اقتصادی دولت اساسا ضعیف است یعنی متناسب با شرایط اقتصادی کشور نیست. دوم اینکه تیم اقتصادی کشور ناهمگون است. یعنی، معاون اول که رئیس تیم اقتصادی دولت اعلام شده، معاون اقتصادی، وزیر اقتصاد، رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس کل بانک مرکزی که ما اساسا ایشان را در صحنه نمی بینیم.

مجلس رفوزه شد

علی تاجرنیا، فعال سیاسی اصلاح طلب درباره عملکرد اقتصادی مجلس گفت:« من مجلس را به شدت غیر کارشناس ارزیابی می کنم و نمره‌ای که به آن می دهم حتما بیشتر از ۳ نخواهد بود.»

محمد علی ابطحی هم نمره ۱۲ را به مجلس یازدهم داد.

* در جدول زیر پاسخ برخی سیاسیون را به سوالات اقتصادنیوز درباره عملکرد اقتصادی دولت و مجلس، بهترین و بدترین اتفاقات اقتصادی سال گذشته را بخوانید؛

ردیف	اسم/ سمت	نمره به علمکرد اقتصادی دولت	نمره به علمکرد اقتصادی مجلس	پیش بینی وضعیت اقتصادی کشور در سال ۱۴۰۱	بدترین و بهترین اتفاق اقتصادی سال ۱۴۰۰
۱	یحیی آل اسحاق/ رئیس اتاق مشترک ایران و عراق	* از نقاط مثبتشان این است که در روابط خارجی شانگهای را توانستند عملیاتی کنند. توانستند مقدمات مذاکرات وین را فراهم کنند. توانستند نقدینگی را کنترل کنند و رقم‌های رشد نقدینگی نسبت به گذشته یک مقداری فرق کرده است. * هنوز معیشت مردم و بحث تورم را آنطور که باید نتوانستند کنترل کنند. یعنی، اسباب عمده معیشتی مردم مثل برنج، روغن، گوشت، مرغ و … را کنترل نکردند و مسئله قدرت خرید مردم و اشتغال آن ها هنوز حل نشده است که این کارها از جمله کارهای بلندمدت است. * دولت نقاط مثبت و منفی را دارد ولی، چیزی که می شود به صورت مجموع گفت این است که یک بارقه‌ای از امید و اعتماد در اکثر فعالان اقتصادی وجود دارد که این مسئله ناشی از هماهنگی بین سه قوه است.	* من شاخص متر ندارم که بتوانم نمره دهم، مجلس هم دارد تلاش می کند ولی به نظر من دولت از مجلس موفق‌تر است.	اگر مذاکرات وین به نتیجه مثبتی برسد و بتوانند مسائلشان را حل کنند، به نظر می رسد که دستشان یک مقدار بازتر می شود. یعنی، دستشان به ارزهای منجمد شده‌شان می‌رسد؛ نفتشان و مبادلات تجاری‌شان بهتر می شود. این احتمال وجود دارد که ان‌شاءالله مشکلات حل شود.	* بدترین اتفاق، رشد بی رویه نقدینگی بود. یعنی از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان به هزار و ۲۰۰ و خرده‌ای میلیارد تومان رسید و پشت سر چند برابر شدن نقدینگی، تورم و عدم تعادل اقتصادی همه را بهم ریخت. رشد نقدینگی، عدم توانایی کنترل تورم و حجم نقدینگی یکی از مشکلات عمده‌ای بود که در این دوره اتفاق افتاد. * مناسب‌ترین و شیرین‌ترین اتفاق سال ۱۴۰۰، همین مسئله روابطمان با همسایگانمان در حوزه اقتصادی بود، از شانگهای گرفته تا روابطمان با عراق و بقیه کشورها در حوزه اقتصادی که منجر به این شد که یک مقداری در رشد صادرات ما و مسائل اقتصادی ما نمود داشته باشد.
۲	محمدعلی ابطحی/ سیاستمدار اصلاح طلب	۱۲	۱۲	* چشم انداز من از وضعیت اقتصادی کشور خیلی بد نیست.	* بدترین اتفاق اقتصادی، موفق نشدن گفت وگوهای برجام است. * بهترین اتفاق را هم اگر اسمش را بتوانیم اrتصادی بگذاریم، ورود واکسن های فراوان کرونا است.
۳	مجید انصاری/ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام	* به دولت هنوز نمی شود نمره داد چرا که حداقل باید یک سال بگذرد تا عملکرد اقتصادی دولت در کوتاه مدت خودش را نشان دهد. دولت تازه روی کار آمده است و طبیعتا ماه‌های اول بیشتر وقت آن صرف استقرار و تغییر مدیران و مسائلی از این دست می شود و نمی شود انتظار داشت که کار اساسی در اقتصاد کرده باشند که آثار آن در همین چند ماه نمایان شده باشد. * از حیث چینش تیم اقتصادی انتظار عموم مردم، انتظار بیشتری بود. یعنی انتظار این بود که با سابقه، قدرت و انسجام بالاتری انتخاب می شدند. ولی، باید در عمل دید که تیم اقتصادی موجود در یکی یا دو سال‌ آینده عملکردشان چگونه خواهد بود. در عرصه اقتصاد کلان شاخص‌های عمده تغییر چندانی نداشتند که بشود نمره قبولی یا نمره مطلوبی را داد. البته تاکید می کنم که هنوز برای داوری زود است.	* مجلس هم به نوعی دچار روزمرگی است، متاسفانه آن گونه که شعار و وعده می دادند نتوانستند عمل کنند و ما چیز مثبتی را ندیدیم. البته، آنها به حوزه‌هایی ورود کرده‌اند اما این حوزه‌ها، حوزه‌های واقعی اقتصادی به آن معنا نیست. مجلس تا کنون نمره قبولی نگرفته است چون زمان کافی را در اختیار داشته است.	* گرچه نوعا در سخنرانی‌ها و بحث‌های تریبونی گفته می شود که ما اقتصاد را به برجام گره نزدیم یا نان مردم را به برجام گره نزدیم، این صحبت‌ها از باب دلگرم کردن مردم شاید اشکال نداشته باشد ولی، حقیقت این است که ما چه بخواهیم و چه نخواهیم با کمال تاسف اقتصاد ما به شدت به مسسله برجام و مسائل تحریم‌ها گره خورده است. اگر ان‌شاءالله تیم مذاکره کننده موفق شوند و توافق برجامی نهایی شود من خیلی امیدوار هستم که تحول خوبی در سال آینده در اقتصاد شکل گیرد. * مجموعه اقداماتی که دولت شروع کرده و دارد انجام می دهد، همراهی و همگامی که مجلس و قوه قضاییه با دولت دارند و همچنین نوع عملکرد رسانه‌ها و نهادها؛ دولت کمتر از زمان آقای روحانی تحت فشار قرار دارد. لذا، امیدوار هستم که ان‌شاءالله اقتصاد ما در سال ۱۴۰۱ بهتر از سال ۱۴۰۰ باشد.	* من خیلی این مسئله را احصاء نکردم. بدترین اتفاق تداوم گرانی و تورم بوده که مردم و جامعه را به شدت تحت فشار قرار داده است. حقیقتا اقشار ضعیف جامعه دارند خیلی سختی می کشند و این حادثه خوبی نیست که برای اقتصاد ما اتفاق افتاده است. * فعلا اتفاق مثبت مهمی در عرصه اقتصاد به ذهن من نمی رسد ولی، شاید افزایش قیمت نفت و افزایش صادرات به هر حال در این شرایط سخت و دشوار اتفاق خوبی باشد.
۴	حسین انواری/ سیاستمدار اصولگرا	* در بخش‌های مختلف متفاوت است یعنی یکسری اقداماتی را دولت داشته است که می تواند نمره بسیار بالایی بگیرد. مثلا در سیاست خارجی نمره بسیار خوبی داشته است. دولت تلاش زیادی در جهت حل مشکلات محرومان و مستضعفان داشته و با یک انباشتی از خواسته‌های مردم مواجه شده است. اگر بخواهیم با جمع جبری محاسبه دقیقی داشته باشیم در این فراز و نشیب‌ها می شود نمره خوبی به دولت داد.	* سؤال سختی است، واقعیت این است که من تا کنون ارزیابی این چنینی از عملکرد اقتصادی مجلس نداشته‌ام بنابراین، نمی توانم چیزی به شما بگویم.	* به نظر من خیلی امیدوار کننده و امید بخش است و خیلی از معضلات در سال ۱۴۰۱ حل خواهد شد. با توجه به شرایط درآمدی ما، افزایش قیمت نفت و کارهایی که دولت شروع کرده است به نظر من، سال خیلی خوب و رو به رشدی خواهیم داشت.	* بهترین اتفاق این بود که خیلی از گره‌ها باز شد و یکسری واحدهای تولیدی به کار افتادند. جهت گیری اقتصادی دولت به سمت حل معضلات محرومان نقطه بسیار مثبتی بود، این جهت گیری‌ها و اقداماتی که در این زمینه شد نقاط مثبت حرکت اقتصادی دولت بود. * جهت گیری اقتصادی دولت با توجه به حجم و موارد باقی مانده از قبل و حرکات و رفتاری که داشته در مجموع مثبت است.
۵	ناصر ایمانی/ سیاستمدار اصولگرا	* تیم اقتصادی دولت اساسا ضعیف است یعنی متناسب با شرایط اقتصادی کشور نیست. دوم اینکه تیم اقتصادی کشور ناهمگون است. یعنی، معاون اول که رئیس تیم اقتصادی دولت اعلام شده، معاون اقتصادی، وزیر اقتصاد، رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس کل بانک مرکزی که ما اساسا ایشان را در صحنه نمی بینیم. * دولت یا سیاست‌های اقتصادی ندارد یا اعلام نکرده است. یعنی، دولت در کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت چه برنامه‌ای به طور مشخص برای کنترل تورم، رشد نقدینگی، پایه پولی، کاهش نرخ بیکاری و افزایش قیمت پول ملی در کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت دارد؟ من ندیدم که دولت در این چند وقت برنامه‌ای داشته باشد، البته در دو یا سه ماه اول قابل اغماض بود ولی به هر حال دولت باید به سرعت برنامه‌هایش را مشخص و اعلام کند که متاسفانه این اتفاق نیفتاد.	* به نظر من ما نباید از مجلس انتظار عملکرد اقتصادی داشته باشیم. * مسئولیت اداره اقتصاد کشور بر عهده دولت است و وقتی مجلس درگیر ماجرا می شود لوایحی است که دولت به مجلس ارائه می دهد بنابراین، موتور حرکت، دولت است، اگر دولت برنامه‌های مدون و مشخص اقتصادی به مجلس داد آن زمان می شود ضعف و قدرت مجلس را محک زد. ولی، به هر حال باید در کلان گفت مجلس هم در زمینه مسائل اقتصادی و به طور مشخص در کمیته اقتصادی و برنامه بودجه مجلس نقاط ضعف غیر قابل چشم پوشی دارند.	* اگر دولت در مسئله اقتصادی بخواهد با همین ریل حرکت کند، خیلی آینده روشنی نخواهد داشت. دولت و شخص آقای رئیس جمهور باید به سرعت نسبت به این موضوع یک بازنگری جدی کند که تیم اقتصادی صاحب نظرتر، همگون‌تر و با برنامه‌تری را به کار گیرند تا کشور بداند دارد به کدام مسیر می رود.	* بدترین اتفاق به نظر من افزایش مستمر تورم و کاهش قدرت خرید روزانه و ماهانه مردم است. این بدترین اتفاقی است که در عرصه اقتصادی می تواند بیفتد. بهترین اتفاق را هم من نمی دانم.
۶	علی تاجرنیا/ سیاستمدار اصلاح طلب	* من فکر می کنم قطعا نمره دولت زیر عدد ۵ خواهد بود چرا که جزء معدود دولت‌هایی است که تمامی نهادهای حاکمیت با آن همراه هستند ولی متاسفانه تا کنون هیچ عملکرد موفقی نداشته است.	* من مجلس را به شدت غیر کارشناس ارزیابی می کنم و نمره‌ای که به آن می دهم حتما بیشتر از ۳ نخواهد بود.	* پیش بینی من این هست که به دلیل اینکه فضای اجتماعی و سیاسی کشورمان بیش از این تاب آوری ندارد، در سال آینده با نرمش قهرمانانه به نوعی گشایش اقتصادی ایجاد خواهد شد. منتهی، ادامه دار بودن آن بستگی بسیار زیادی به نگاه حاکم در کشور خواهد داشت.	* به نظر من بهترینی وجود ندارد ولی، بدترین آن نوع انتصاب‌هایی است که در این دولت در حوزه اقتصادی شکل گرفته است. تقریبا می توانم بگویم غیر کارشناس‌ترین افراد به مسئولیت‌های اقتصادی و وزارت خانه‌ها و سازمان‌هایی که به نوعی در حوزه اقتصادی هستند گمارده شدند.
۷	حمیدرضا ترقی/ سیاستمدار اصولگرا	۱۶	۱۵	* با توجه به اقداماتی که دولت انجام داده است، مصوبات مجلس برای بودجه سال ۱۴۰۱ و شرایط اقتصادی که داریم در عرصه بین المللی به دست می آوریم؛ به نظر می رسد که سال آینده اگرچه ممکن است با یک مقدار افزایش نرخ‌ها رو به رو باشیم ولی سال مسلط شدن دولت بر مشکلات اقتصادی و غلبه بر آن مشکلات خواهد بود و می تواند زمینه رشد اقتصادی مثبت قابل قبولی را برای کشور نوید دهد.	* بدترین اتفاق این بود که آن چیزی که مردم از برجام انتظار داشتند که در سال ۱۴۰۰ به سرانجام برسد و تحریم اقتصادی برطرف شود؛ تحقق پیدا نکرد و شاهد افزایش قیمت ارز و دلار در کشور بودیم. به نظر می رسد در کنار همه اینها، شکست فشار اقتصادی آمریکا علیه ایران و شکست تحریم نفتی بزرگترین موفقیت اقتصادی در کشور ما بود.
۸	محمدعطریانفر/ سیاستمدار اصلاح طلب	* ما نمی توانیم نمره قابل قبولی به دولت بدهیم که عمدتا یک بخشی از آن به شرایط بد اقتصادی کشور برمی گردد که ناشی از مشکلاتی است که همچنان در رابطه با تحریم باقی است. ولی به هر حال بخشی از نقشی که دولت می تواند از طریق مدیریت نیروهای قابل در حوزه اقتصاد و مسائل معیشتی مردم به کار گیرد. متاسفانه این نیروهای کارآمد و به درد بخور را به کار نگرفته و از این نقطه هم دچار آسیب است.	* وظیفه مجلس بیشتر در مقام تقنین است، از رئیس مجلس گرفته تا نمایندگان آن، خیلی درک روشنی از مباحث اقتصادی ندارند. واقعیت این است که آنها عمدتا درگیر مسائل پیش پا افتاده هستند. تنها کاری که مجلس به عنوان تکالیف مهم انجام می دهد، موضوع تصویب بودجه است که آن هم پیش نویسش توسط سازمان برنامه به دولت داده می شود. آنها به کمیسیون‌های تخصصی می روند و معمولا نظام یک پارچه را بهم می زنند و موفق می شوند بخشی از آن را به دولت تحمیل کنند و بخشی را نمی توانند، ما کار دیگری از ناحیه مجلس در رابطه با این مسائل ندیده‌ایم.	* اگر وضعیت تحریم حل شود مقداری گشایش‌های اقتصادی فراهم می شود و امیدوار هستیم که دولت قدر آن را بداند و بتواند از آن شرایط به نحو احسن و با مدیریت خوب بهره بگیرد ولی اگر نتوانیم موضوع تحریم را به یک نقطه توافق برسانیم حتما گرفتاری‌ها بالاتر می رود و تورم وحشتناک بالا می رود و آسیب اقتصاد مردم دو چندان می شود و البته اگر این موضوع تحریم به یک نقطه گشایش برسد و حل شود طبعا باید انتظار داشت که دولت مدیران لایق‌تری را برای پیشبرد اهداف اقتصادی کشور بگمارد و آنها را نسبت به شرایط جدید نوعی بازخوانی و باز تعریف کند.	* بدترین اتفاق همین تصمیم اخیری است که دولت گرفت که به صورت فرمایشی ۵۷ درصد کف حقوق کارگری را بالا برد و این مصبت سنگینی را به نظام فعلی تحمیل می کند. * من اتفاق دندانگیری را ندیدم که از آن به عنوان بهترین اتفاق یاد کنم.
۹	محمد غرضی/ وزیر نفت دولت دوران جنگ	* دولتی که ورشکسته است یعنی درآمدش با هزینه‌اش تنظیم نمی شود و دو خطی است که به هم نمی رسند، نمره‌اش این است که دائما مردم از قیمت‌های گرانی آسیب می بینند، لذا دولت اعتباری نزد قاعده جامعه ندارد.	* مجلس و دولت در کار اقتصاد، یعنی هم دولت فعلی، هم مجلس فعلی، هم مجلس‌ها و دولت‌های بعد از انقلاب؛ همه‌شان نمره‌شان منفی است. چون دلار ۶۸ ریال ۳۰۰ هزار ریال شد و این دولت‌های مختلف و مجلس‌های مختلف حقوق عامه به گردنشان است. این در حالی است که کشور ثروتمند است و می تواند بدون تورم اداره شود.	* به فرض اینکه جریان برجام به انجام برسد، باید به قاعده جامعه، اجناس ارزان‌تر شود. یعنی آنچه که ما دیدیدم در دولت‌های گذشته مانند دولت آقای احمدی نژاد و دولت آقای روحانی، هر کدام ۶۰۰ میلیارد دلار درآمد داشتند ولی، دولت آقای احمدی نژاد دلار را از هزار تومان به ۳ هزار رساند و دولت آقای روحانی هم دلار را از ۳ هزار تومان به ۳۰ هزار رساند. لذا حقوق عامه به گردن دولت‌ها و مجلس‌ها است.	* اینکه نتوانستیم تورم را روی اجناسی که مورد نیاز قاعده جامعه است به صفر برسانیم، بدترین اتفاق بود. * بهترین اتفاق این است که مردم با توجه به گرانی اجناس مصرفی بار اداره سیاسی کشور را به عهده گرفتند. من یک تعریفی از ملت ایران دارم که با اینکه سال ۱۴۰۰ بدترین سال به لحاظ اقتصادی برای کشور بود، مردم برای انسجام ملی کار کردند و بهترین نماد آن همین شهادت حاج قاسم بود که یک انسجام ملی را به وجود آورد، در حالی که دولت و مجلس به هیچ وجه توان این کار را نداشتند.
۱۰	احمد کریمی اصفهانی/ سیاستمدار اصولگرا	–	–	* با توجه به آنچه که امروز شاهد آن هستیم، به حول قوه‌ی الهی، سیاست دولت و مجلس در برابر سیاست خارجی دارای یک هماهنگی است که باعث شده خواسته هایی که سال ها تحقق پیدا نکرده است، محقق شود. نشانه هایی از اینکه دولت های اروپایی و آمریکا می دانند در ایران چند صدایی نبوده و نمی توانند سوء استفاده کنند وجود دارد. پیشرفت هایی را هم درحوزه تحریم ها، آزادسازی پول هایمان و … مشاهده می کنیم که ان‌شاءالله گشایش‌هایی صورت می گیرد.	* بهترین اتفاق این بود که توانستند یک امتیازاتی برای دهک های پایین قائل باشند، امیدوارم به استقرار برسانند. * بدترین اتفاق هم مسئله کرونا بود که امیدوارم به پایان برسد تا مردم به زندگی عادی خود برگردند.