عصر ایران نوشت :به دستور محمد خان سالار شجاع برادر امیر تالش که با جنگلیان دشمنی داشت، سر میرزا از بدن او جدا شد. سر یخ زده میرزا را یکی از همراهان او به نام رضا اسکستانی از اهالی روستای اسکستان خلخال، از بدنش جدا کرد.
شهریور ۱۳۲۰ و هنگام استعفای رضاشاه و پس از گذشت بیست سال از مرگ میرزا آزادیخواهان گیلان جسد میرزا را به رشت حمل و در جوار سر دفن کردند.
آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی در رشت قرار دارد که گردشگران را برای بازدید از این آرامگاه که مربوط به دوره پهلوی است به خود جذب می‌کند.
رشت گل سرسبد شهرهای گیلان برای جذب گردشگران است. در سال تعداد زیادی از مسافران رشت را مقصد گردشگری خود انتخاب می‌کنند، اما بیشتر آنها گشت و گذار در میدان شهرداری و بازار بزرگ این شهر را در برنامه سفر خود قرار می‌دهند.
جالب است که بدانید در جنوب رشت، خیابان شیون فومنی، قبرستان سلیمان داراب قرار دارد که برای دسترسی به این مسیر باید تا یخسازی رشت و سپس به میدان رازی بروید. در میدان، به سمت خیابان شیون فومنی مسیر را ادامه دهید تا به شانزده متری سمیه برسید. قبرستان سلیمان داراب در این خیابان واقع شده است.
حالا چرا باید چنین مسیری را طی کنید؟ در پاسخ باید بگوییم که بنای یادبود میرزا کوچک خان جنگلی مشهور به سردار جنگل، از چهره‌های برجسته تاریخ ایران که در سال ۱۳۰۰ درگذشت در این گورستان قرار دارد که این جزو مکان های دیدنی رشت به شمار می‌آید.
همچنین در اطراف مقبره میرزا کوچک خان جنگلی، اجساد مجاهدان جنگلی دفن و اسامی آنها روی سنگ قبر آنان حک شده‌اند. اگر به شعر و شعرا هم علاقه‌مند هستید و شیون فومنی را می‌شناسید باید بگوییم که در کنار قبر میرزا نیز آرامگاه شاعر بلند آوازه و مردمی گیلان، شیون فومنی قرار دارد.
معماری آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی ساده و به‌شکل یک هشت ضلعی منظم از اشکال هندسی است. همچنین مساحت آرامگاه ۴۰ متر مربع و ارتفاع آن ۹ متر با الهام از معماری استان گیلان و معماری اسلامی است. دور تا دور این آرامگاه ۸ ستون با سرستون‌های چوبی و سنتی وجود دارد.
ماجرای بریدن سر میرزا / چه کسی سر سردار جنگل را برید
طبق اسناد تاریخی در پایان آبان ۱۳۰۰ قوای قزاق توانستند طی حملات متعدد، نیروهای جنگل را در جنگل‌های آلیان وادار به عقب‌نشینی کنند. در پی این موضوع میرزا به سمت کوه‌های خلخال در استان اردبیل گریخت، اما گرفتار بوران و طوفان شد. در نهایت زیر فشار سرما و برف جان باخت.
به دستور محمد خان سالار شجاع برادر امیر تالش که با جنگلیان دشمنی داشت، سر میرزا از بدن او جدا شد. سر یخ زده میرزا را یکی از همراهان او به نام رضا اسکستانی از اهالی روستای اسکستان خلخال، از بدنش جدا کرد.
محمدخان سپس سر را نزد برادرش امیر مقتدر در ماسال و از آن‌جا به رشت برد و به فرمانده پادگان تحویل داد. سر بریده میرزا مدت‌ها در کنار سربازخانه به نمایش گذاشته شد. سپس خالو قربان از یاران سابق میرزا سر بریده را به رسم ارمغان به تهران نزد رضا خان برد و به دستور سردار سپه، سر میرزا را در قبرستان چهار راه حسن آباد که اکنون محل آتش‌نشانی است دفن کردند.
۲۱۲۱
آخرین دیدگاه