​​​​​​​هر درد کمری به معنی بیرون زدگی دیسک کمر و مشکلات مشابه نیست؛ گاهی یک فشار غیرمتعارف، سرما و یا وضعیت بد در زمان خوابیدن سبب اسپاسم عضلات کمر و درد میشود. اما اگر کمردرد بیش از سه روز ادامه یافته و با درد تیرکشنده به پا، گزگز و بی‌حسی یا ضعف در پاها و یا اختلال کنترل ادرار و اختلال جنسی همراه باشد لازم است بررسی دقیقتری شود.

معمولا به دنبال فشار فیزیکی و یا استرس روحی روانی بیمار دچار کمر درد شده و به جراح مغز و اعصاب مراجعه میکند. در اکثر موارد بدون انجام هیچ تصویربرداری، انجام درمان دارویی کفایت خواهد کرد. حتی اگر درد بیمار به دلیل بیرون زدن دیسک کمر باشد و با ام آر آی هم تایید گردد باز هم درمان اول جراحی دیسک کمر نیست و دارودرمانی خواهد بود اما مهمترین و موثرترین اقدام، “استراحت” است. کمکی که استراحت به بیمار میکند هیچ درمان دیگری نخواهد کرد. گاهی “استراحت مطلق” توصیه میشود، استراحت مطلق به معنی خوابیدن روی تشک نه چندان نرم و به حداقل رساندن بلند شدن از بستر است.

دکتر طبیب خوئی اضافه کردند خوابیدن به پشت با قرار دادن بالشی زیر زانو و خوابیدن به پهلو با قرار دادن بالشی بین دو زانوی کمی جمع شده وضعیت راحتی برای کمر مهیا میکند.در اکثر موارد کمپرس گرم باعث کاهش درد بیمار میگردد.
داروهای ضد اسپاسم و ضدالتهاب نقش مهمی در درمان بیمار دارند و معمولا با بهبودی نسبی علائم بیمار میتواند کم کم به زندگی روزمره بازگردد.

درمان غیر جراحی دیسک کمر

در نود درصد موارد درد کمر و دیسک کمر، درمانهای غیر جراحی کفایت میکنند و بنابراین جای نگرانی نیست. درد سیاتیک به دلیل بیرون زدگی دیسک کمر در مرحله اول با استراحت و دارو درمان میشود. تصور اشتباهی که وجود دارد این است که تجویز داروها صرفا برای کنترل درد است. از یک طرف داروهای استفاده شده در درمان دیسک کمر فقط برای درد تجویز نمی شوند و عملکرد ضد التهابی روی عصب تحت فشار هم دارند؛ از طرف دیگر عدم مصرف دارو با این تصور که تحمل درد به استفاده از هر دارویی ارجح است اشتباه بزرگیست. حتی گاهی استفاده از کورتون ها برای برطرف کردن التهاب رشته های عصبی گرفتار لازم است ولی متاسفانه شاهد مقاومت غیرمعقولی در برابر استفاده از آنها در جامعه هستیم در حالی که هر دارویی باید جایگاه خود را در روند درمانی داشته باشد.
در مراحل بعد از درد حاد و شدید برای پیشگیری از تکرار این مشکل و تکمیل درمان، فیزیوتراپی، آب درمانی، ماساژ درمانی و حتی طب های مکمل مثل طب سوزنی و درمان گیاهی هم بکار می‌آیند.

اما نکته مهمی قابل ذکر است، در دو حالت نباید برای انجام درمانهای جدی از جمله جراحی صبر کرد:

۱. ضعف در عضلات پاها که یا توسط خود بیمار احساس میشود و یا در معاینه پزشک معالج تشخیص داده میشود.
۲. اختلال در کنترل ادرار و مدفوع
اما به جز این موارد، هدف درمان کنترل درد بیمار است که اگر به اقدامات ابتدایی پاسخ نداد لازم است سراغ درمانهای دیگر برویم.
قدم بعدی، تزریق مواد ضدالتهاب اطراف ریشه های عصبی یا کانال نخاعی است. اقدامی که گرچه معمولا به صورت موقت باعث بهبود علائم میشود ولی حداقل فرصتی برای بیمار فراهم میکند تا بدون درد بتواند با درمانهای فیزیوتراپی و اب درمانی و … از بازگشت درد جلوگیری کند. این تزریق میتواند تا چندین نوبت تکرار شود.

جراحی های کم تهاجمی دیسک کمر: جراحی لیزری دیسک کمر، جراحی آندوسکوپی دیسک کمر، اوزون تراپی و …

امروزه روشهای نوین متعددی برای جراحی دیسک کمر به صورت کم تهاجمی ارایه شده و در حال پیشرفت است؛ در اکثر این روشها با برشی بسیار کوچک ابزاری وارد فضای دیسک شده و به اشکال مختلف قسمتی از دیسک به اصلاح سوزانده یا تخلیه میشود و با کاهش حجم دیسک، فشار از روی عناصر عصبی رفع میگردد. طبیعتا هر روش درمانی محاسن و معایب خود را دارد و در این روشها گرچه درد ناحیه جراحی و چسبندگی و مدت زمان بستری کمتر است، اما احتمال موفقیت این تکنیکها در برطرف شدن درد سیاتیک خصوصا در موارد بیرون زدگی شدید دیسک، کمتر خواهد بود. متاسفانه امروزه در جامعه شاهد رشد روزافزون و خارج از عرف بکارگیری این درمانها برای بیمارانی هستیم که دچار پارگی و بیرون زدگی شدید دیسک کمر هستند و مسلما کاندید خوبی برای این درمانها نخواهند بود اما با تبلیغات نادرست و سودجویانه و با صرف هزینه‌های هنگفت، بیماران از ترس جراحی باز سلامتی خود را به خطر می اندازند و گاهی عاقبت آن نه تنها ناموفق بودن درمان و بلکه آسیب جدی و دائم به عناصر عصبی و عدم امکان ترمیم آنها حتی با روشهای باز جراحی است. این درمانهای جراحی کم تهاجمی گزینه‌های بسیار خوبی برای بیمارانی هستند که بیرون زدگی نه چندان شدید دیسک داشته و ویژگیهای خاصی در ام آر آی دارند که توسط متخصص تشخیص داده میشود.

جراحی دیسک کمر

جراحی دیسک کمر از سالیان دور روش درمانی برای این بیماری بوده است و طی این دوران گاهی به دلیل نبودن روشهای دیگر بکار میرفته و طبیعتا موفقیت آن در مواردی که میتوان راه‌های دیگر درمان را بکار برد کمتر است و زیر سوال میرود اما در بیمارانی که بیرون زدگی شدید دیسک کمری داشته و به درمانهای دارویی و فیزیوتراپی پاسخ مناسب نداده‌اند همچنان درمان استاندارد و موفق و نجات بخش است. خود این جراحی به روشهای مختلف انجام میشود و در سالهای اخیر با دردسترس بودن ابزارهای نوین با کمترین آسیب به بافتهای استخوانی عضلانی قابل انجام است؛ گرچه به هر حال درد بیمار بعد از این نوع جراحی بیشتر بوده و امکان ایجاد چسبندگی هم وجود دارد.
آنچه واضح است این است که در بیماران دچار ضعف عضلات پاها و اختلال در کنترل ادرار، بهترین گزینه درمانی جراحی اورژانسی به صورت باز برای برداشتن فشار از روی رشته‌های عصبی در تهدید میباشد.
دقت و ظرافت کار جراح در حفظ ساختار طبیعی استخوانها و عضلات در حین عمل در موفقیت این جراحی نقش بسزایی دارد. پس از هر اقدام جراحی، تداوم درمان زیر نظر جراح مربوطه به صورت فیزیوتراپی و آب درمانی لازم و ضروری بوده و رها کردن ستون فقرات جراحی شده به حال خود ‌و عدم پیگیری صحیح، علت شکست درمان و ناخوشی بیمار بعد از عمل در بسیاری موارد است.
در پایان ذکر نکته‌ای لازم و ضروری به نظر میرسد: همانطور که برخی بیماران با ترس از جراحی باز به هر قیمت به انجام درمانهای کم‌تهاجمی با نامهای جذاب روی می‌آورند، گروهی دیگر با اطلاعات ناکامل، اصرار به نه تنها جراحی باز، بلکه استفاده از پروتزهای فلزی در شرایطی دارند که جز آسیب به بافت سالم کمر و درد طولانی مدت و محدودیت حرکت در ستون فقرات، عایدی دیگری نخواهد داشت، چرا که این پروتزهای فلزی هرگز قابل قیاس با بافت استخوانی طبیعی انسان نیستند و صرفا در مواردی که استحکام ستون فقرات از دست رفته باید بکار برده شوند.