بی گمان نخستین منادی وحدت و امت واحده شدن مسلمانان قرآن کریم است.
مسلمانان آگاه باید به اهمیت شعار قرآنی یعنی تشکیل "امت واحده" پی ببرند و عظمت آن را درک کنند و تفرقه ها را از میان بردارند و هرگونه حرکتی راکه به دوگانگی و تفرقه مسلمانان می انجامد ،حرکتی خواسته دشمنان و برخلاف دعوت قرآن بپندارند.
چرا که در این دعوت قرآنی، وحدت ؛ به مذهب خاصی محدود نشده و معیار" امت واحد "، اعتقاد به وحدانیت الهی و در ردیف توحید قرار گرفته و پرستش خدا متوقف بر این یگانگی شده است. از اینرو وحدت، موعظه و یک پیشنهاد نیست، وظیفه است. یعنی همانگونه که موظفند براساس توحید، خدا را عبادت کنند، وظیفه دارند در تحصیل وحدت بکوشند.
سوگمندانه باید گفت که عمده ترین مشکل در رفتار مسالمت آمیز، نگاه به مسائل با حکم فقهی است. در حالی که موضوعات کلامی ، اخلاقی و حقوقی ارجح بر موضوع فقهی است. طرد مخالفان عقیدتی از آنجا سرچشمه می گیرد که فرد ؛ اعتقاد خود را صحیح و اعتقاد دیگران را باطل می داند، تا جایی که به خود اجازه می دهد برای نابودی آنان گام بردارد.اما اگر ثابت شود که نگاه قرآن به انسانها بر مبنای عوامل گوناگونی همچون محیط تولد، پدر و مادر، احساسات و ادراکات مختلف، شرایط تاریخی و اجتماعی و جغرافیایی و فرهنگی است و همه این مسائل در عقیده انسانها تاثیر گزار است و به صورت گریز ناپذیر شرایطی را به وجود می آورد که فردی در محیط زندگی خود تابع این مذهب و فردی در محیطی دیگر تابع مذهب دیگر می شود، با چنین تحلیلی ، از درک های متفاوت انسانها در فهم حقایق علمی و معارف دینی و اختلاف شرایط و محیط ها، اختلاف دینی ، طبیعی و به عنوان واقعیتی اجتناب ناپذیر تلقی می گردد.
پرهیز ازطرح مسائل بی ثمر مذهبی و درگیرکردن جامعه به موضوعاتی که نه تنها معنویت و اخلاق اسلامی و هویت دینی جامعه را تقویت نمی کند ، بلکه موجب ایجاد افزایش تنش و اختلاف در میان فرقه های مذهبی می گردد ، یکی دیگر از عوامل وحدت بخش در جامعه اسلامی است.
بسیاری از مسائل سطحی دینی که گاه شکل شعار به خود می گیرد و در تقویت معنویت و تعمیق دین تاثیر ندارد، از سوی کسانی طرح می شودو فضای آرام جامعه رابه موضوعاتی درگیر می نماید که نه در جهت تقویت فرهنگ اهل بیت است ونه در جهت رونق سنت نبوی. بلکه روح کلی و جانمایه دعوت قرآن کریم برای وحدت ، نهی از جنگ و دشمنی و قطعه قطعه کردن اجتماع مسلمانان است. از این رو هر حرکتی که در جهت ضدیت همدلی وهمکاری باشد، برخلاف دستورقرآن است و ازنظر قرآن ، تنها تدبّر و با شیوه نیکو بحث کردن و باحکمت و اندرز نیکو همگان را به راه پروردگار دعوت کردن و پرهیز از مسائل اختلاف برانگیز و کاستن تنش ها ، پسندیده است. وقتی فضای گفتگو و شنود در محیط دوستانه و آرام برقرار شود و افراد در پی تامل درکلام یکدیگر باشند و نه غلبه و تحکم بر دیگری،گفتگوی نیکو با تالیف قلوب همراه می گردد .
احترام به مقدسات صاحبان مذاهب و بزرگان ، علما و اندیشمندان و مواظبت بر رعایت ادب در گفتار از اصول عقلانی است و قرآن کریم این اصل را حتی درباره بت پرستان و کسانی که به جز خدا را می پرستند مطرح می کند و می فرماید: آنهایی که جز خدا را می خواننددشنام مدهید که آنان از روی دشمنی و به نادانی خداوند را دشنام خواهند داد. قرآن مجید در یک منشور محکم اخلاقی بندگان خدا را به نیکو سخن گفتن سفارش می نماید و ناسزا گویی را از وسوسه های شیطان در دل ها برای ایجاد فتنه و عداوت می داند.
* نماینده ولی فقیه در جمعیت هلال احمر
آخرین دیدگاه