استاد محمدرضا حکیمی؛ فریادی برای زندگی منهای فقر

پرونده یادبود استاد محمدرضا حکیمی، مجموعه ای از 20 یادداشت از اعضاء گروه وبلاگ نخبگان خبرآنلاین است که هر یک از نگرش ها و نگرانی های استاد فقید نوشته اند.

چهل روز از درگذشت استاد محمدرضا حکیمی گذشت؛ او که حکیم مکتب تفکیک بود و صاحب کتاب الحیاه و فریاد جامعه سازی قرآنی و عدالتخواهی شیعی و فریادگر ضدیت با فقر. «حکیمی»، بی شک استادی توانمند در حدیث شناسی و محققی ژرف اندیش با درک معارف دینی بود. او همچنین ادیبی توانمند و نویسنده ای دارای نثر ادبی زیبا بود.
در این سال های اخیر و خصوصا این چهل روز پس از درگذشت استاد گرانقدر، برخی اما او را علامه نامیدند، گرچه در علوم و دانش ها، استادی ذوالفنون نبود. برخی او را فیلسوف نامیدند گرچه هیچ وجهی در فلسفه نداشت. برخی او را ضد انقلاب اسلامی و ضد روحانیت شیعه نامیدند، گرچه برعکس، یک انقلابی تمام عیار بود و تا آخر هم با اندیشه های انقلابی و عدالتخوانه زندگی کرد. گرچه عدالتخواهان نوپدید هم حتی در شیوه عدالتخواهی او انتقادها داشته و حتی در روزهای آغازین پس از مرگش، توئیت ها زدند و یادداشت ها نوشتند که او عدالتخواهی واقعی و عملگرا نبود: نقد من به استاد محمدرضا حکیمی. دیگر چهره های انقلابی و عدالتخواه نیز بودند که علیه این نوع نگاه ها، به نقد برخواستند و نوشتند: فقط باید گریست؛ وقتی شیخی به علامه‌‍‌ حکیمی توهین می‌کند! … خلاصه هر کسی از ظن خود شد یار او.

اما او به گواه همه کتاب هایش و به گواه همه تحلیل ها و توصیف های پس از مرگش، فریادگر عدالت بود و منادی زندگی منهای فقر و در جست و جوی جامعه سازی قرآنی و شیعی. بی شک او ضد انقلاب یا ضد روحانیت شیعه نبود اما منتقدی هوشیار و دقیق و سخت گیر علیه اشرافیت دیندار و قارون های اقتصادی بود که در نظام اسلامی سربلند کرده بودند. آخرین اثرش یعنی کتاب « منهای فقر»، اثر سرتاسر انقلابی بود و ضد اقتصاد بیمار پس از انقلاب اسلامی و ضد روحانیت اشرافی سیاسی و ضد دینمدار اشرافی.
آنچنانکه به گواه مقدمه آخرین کتابش با نام «منهای فقر» تصریح کرده است: « سرمایه داری داخلی، انقلاب را تخلیه ایدولوژیک کرد و اگر برخی از آنان، پیش از پیروزی، کمی به انقلاب کمک کردند و پولی به خانواده زندانیی رساندند، پس از انقلاب هزاران برابر بردند…. در انقلاب ایران با کمال تاسف کشور از دست طاغوت سیاسی (فرعون) گرفته شد، اما دو دستی در دامان طاغوت اقتصادی (قارون) افتاد که هزار بار از طاغوت سیاسی بدتر و خبیث تر است به نص احادیث.» انتشار این مقدمه در آخرین اثر منتشر شده استاد، اگرچه مورد تعجب بسیاری را فراهم کرد، اما از حقیقت درون او حکایت داشت که همچنان یک انقلابی تمام عیار شیعی مانده است.
اینک در این پرونده چهره های عضو گروه نخبگان خبرآنلاین در 20 یادداشت، همگی بر یک نکته مشترک تصریح دارند که استاد حکیمی، متفکر عدالتخواه و نویسنده ای علیه اقتصاد بیمار و اشراف دین‌دار و قارون سازی ها و فرعون سازی های جامعه اسلامی بود.

طرح گرافیکی زیر از چهره استاد حکیمی کاری از هادی حیدری، روزنامه نگار و نقاش و کارتونیست مطبوعاتی است| خداحافظ آقای عدالتخواه نازنین!

در این پرونده، هریک از اعضاء گروه وبلاگ نخبگان خبرآنلاین، تعریف خود را از شخصیت، سلوک و فکر و اندیشه استاد حکیمی نگاشته اند و از نگرش ها و نگرانی های او گفته اند.

رضا داوری اردکانی | فرزانه خراسان که مخالف فلسفه نبود

غلامحسین ابراهیمی دینانی | مرحوم محمدرضا حکیمی؛ محققی اسلام‌شناس، نه فیلسوف

غلامرضا اعوانی | بهترین سند حضور فعال استاد حکیمی

مصطفی محقق داماد | پرسشی از استاد حکیمی: آیا به آرزویت رسیدی؟

عبدالحسین معزی | علامه‌ای در آرزوی عدالت و از بین بردن فقر در جامعه‌

محمد سروش محلاتی | امتیاز و شاخص برجسته استاد حکیمی؛ نقطه جدایی او از شهید مطهری

رسول جعفریان | مکتب محمدرضا حکیمی، نگرش‌ها و نگرانی‌هایش

محمود گلزاری | مهمترین کار و یادگار چهل ساله استاد محمدرضا حکیمی

غلامرضا فدایی | نادره دوران؛ علامه محمدرضا حکیمی

محسن الویری | پایه‌های فکری علامه حکیمی در نگاه به عاشورا

احسان شریعتی | علیه قارون‌های اقتصادی

محمود اسعدی |‌ مارپیچ سکوت و استاد حکیمی