این روزها مصادف با دهه اول محرم، تعطیلی سراسری کشور به علت مبتلا شدن روزانه سی هزار نفر به کرونا و تصرف افغانستان توسط طالبان شده است و در موضوع رویکرد طالبان شاهد یک دوگانگی در فضای فرهیختگان کشور هستیم، عده ای تصرف افغانستان توسط طالبان را نتیجه توافق با امریکا و همراهی غنی دانسته ولذا به شدت مخالف به رسمیت شناخته شدن دولت جدید دانسته و به نوعی خواستار حمایت از ائتلاف شمال به رهبری فرزند احمد شاه مسعود هستند.

در مقابل عده‌ای نتیجه تحولات افغانستان را شکست کامل امریکا و غرب دانسته وخروج امریکا از منطقه را به نفع ایران بوده و حکومت جدید افغانستان را در راستای منافع پاکستان، چین، قطر وایران قلمداد می نمایند وطالبان فعلی را ضد شیعه ندانسته و به علت نیاز به شناسایی از طرف ایران و وابستگی اقتصادی به ایران قابل تحمل می دانند.

در چند نوبت با تاکید بر منافع اقتصادی در برقراری روابط با حکومت جدید افغانستان صحبت کردم وخصوصا از شکست طرح لاجورد ترکیه ( اتصال افغانستان از طریق ترکمنستان به راه ابریشم)ابراز خوشحالی نمودم و رفتار طالبان با فارسی زبانان را قابل قبول دانستم که با هجمه تعدادی از کاربران ایرانی وافغانی مواجه شدم ولی همچنان این اتفاق را به نفع ایران دانسته و اعتقاد دارم که همزمان با به رسمیت شناختن دولت جدید افغانستان توسط عربستان، پاکستان، چین وروسیه ایران نیز باید اقدام نماید وحضور فعالی در معادله افغانستان جدید داشته باشد.

من از کودکی در مراسم عزاداری ایام محرم حضور فعالی داشتم و علیرغم تعطبلی جلسات حضوری تلاش کردم که در سه روز آخر هفته با توزیع نذوراتی که با همکاری خانواده در کرج آماده شد نقش خود را ایفا نمایم.

شنبه۲۴ مرداد را با مصاحبه با ایرنا وشانا در مورد وزرای اقتصاد و نفت شروع کردم و آنان را خیر الموجودین در جریان اصول گرایی دانسته و برنامه های آنان را قابل قبول دانستم وتنها نقطه مبهم را تیم همکاران آنان دانستم، زیرا وزارت اقتصاد نیاز به مدیران کاردان برای اداره گمرگ، سازمان امور مالیاتی، بورس، خصوص سازی، سرمایه گذاری خارجی، هدفمندی یارانه ها و بانک و بیمه دارد که وزن هر کدام از آنان در حد بک وزارتخانه هستند.

همچنین وزارت نفت برای پست هایی نظیر مدیر عامل شرکت نفت، مدیر بین الملل، مدیران عامل شرکت های گاز، پخش وپالایش، پتروشیمی، غرب کارون، نفت جنوب و….. به مدیران کارامد و غیر جناحی نیاز دارد و صرف داشتن برنامه قابل قبول کافی نیست.

عصر شنبه در جلسه فوق العاده هیات مدیره اتحادیه نفت، گاز و پتروشیمی که به صورت مجازی برگزار شد با توجه به شیوع کرونا و نیاز بیمارستانها به کپسول اکسیژن وسایر امکانات تصمیم گرفته شد که برای جمع اوری کمک اعضا فراخوان داده شود و کمک های نقدی وکالایی اعضا جمع آوری گردد واز طریق هلال احمر یا ارتش در اختیار یکی از بیمارستان های کرونایی اطراف تهران توزیع گردد.

باوجود اینکه در هفته گذشته چند توئیت در نقد انفعال ایران در تصرف هرات توسط طالبان داشتم، پس از گفتگو با فعالین تجاری بازار افغانستان ،دوستان افغانستانی و کارشناسان سیاسی به این جمع بندی رسیدم که عملکرد وزارت خارجه قابل قبول بوده و لذا از سیاست نطام در رابطه با افغانستان دفاع کردم و سرنگونی اشرف غنی را به نفع ایران، افغانستان ومنطقه دانسته وتعامل با طالبان را جهت دفاع از حقوق شیعیان و فارسی زبانان افغانستان ضروری دانستم.

به نظرم چندنکته مهم در ارتباط با طالبان و ایران قابل ذکر است

۱.افغانستان به لحاظ سوخت و نیازهای نفتی و محصولات مرتبط بسیار به ایران وابسته است و هیچ جایگزینی در کوتاه مدت ندارد.

۲.ازنظر محصولات غذایی و بسیاری از کالاها بشدت به ایران وابسته است و جایگزینی ندارد.

۳.بخش عمده ای از در امد طالبان از تریاک است کسب این در امد و هم چنین اشتغال ناشی از ان جز با سهل انگاری ایران برای انتقال این مواد به اروپا امکان پذیر نیست ایران توانایی به مخاطره انداختن این منبع مهم درآمد را دارد.

۴.رهبران افغانستان ارتباط خوبی با پاکستان،قطر،عربستان وامارات دارند به هیچوجه ما نباید با تعارض با طالبان روابط خودرا با اعراب منطقه تیره تر کنیم برعکس برقراری ارتباط باعربستان بسیار مهم است که ظاهرا به زودی سفارتخانه ها شروع به کار می‌کنند.

۵.این طالبان ارتباط بسیار نزدیکی باامریکا دارد اما نیروی اصلی میدان حامی انها پاکستان است و پاکستان روابط راهبردی با چین داشته و با ایران نیز روابط استراتژیک اجبارا باید داشته باشد و دارد ازین رو ما از این روابط هم برای کنترل طالبان میتوانیم استفاده کنیم بعلاوه عمران خان بسیار به امام وسیستانی علاقمند است وعلاقه فردی هم به مادارد.

۶.قدرت عملیات نظامی ایران در سوریه ، عراق ومنطقه نشان از برتری مطلق مادارد طالبان و هیچ کشوری در منطقه به خودش اجازه درگیری با ایران نمیدهد بنابراین ما با هیچ تهدید جنگی و ناامنی از سوی کشور افغانستان روبرو نخواهیم شد.

۷.طالبان با امریکایی‌ها توافق کرده اند که ارتباط خودرا باداعش و القاعده قطع کنند که قطع هم کرده اند واینها از افغانستان خواهند رفت البته شاید بروند سوریه یا عراق.

۸.تلاش ایران باید بر محور جاده ابریشم پاکستان از ایران به ترکیه و اروپا باشد نه ازافغانستان و شمال ایران به ترکیه که این کشور دنبال می‌کند.

۹.برخلاف تصور رایج افغانیهای مقیم ایران عموما با افکار طالبان موافق نیستند اما دوران طالبان را دوران امنیت میدانند و امروز هم امنیت را بر ازادی و جامعه مدنی ترجیح میدهند.

۱۰.چالش اصلی در این کشور منازعات قومی و مذهبی است بایدصبرکرد تا دولت جدید تشکیل شود.

و می توان به این فهرست موارد دیگری نیز اضافه کرد.

یکشنبه ۲۵ مرداد صبح با ایلنا یک مصاحبه در رابطه با صدور فراورده های نفتی به افغانستان و لبنان داشتم و آمادگی پخش خصوصی را برای صدور به لبنان اعلام داشتم وبا توجه به افزایش قیمت بنزین در کابل به بیش از ۹۰۰ دلار بیش بینی کردم که بزودی گمرگات مرزی افغانستان فعال شود و روابط تجاری از سر گرفته شود.

پس از آن در نشست مجازی درباره تفریغ بودجه سال ۹۹ شرکت کردم و پس از بیان مستدل ده‌ها ایراد حسین آقا معروف خواستار دریافت ضوابط و لیست کمک های حدود ۲۶ میلیارد تومانی اتاق ایران به تشکل ها شدم، همچنین درخواست نمودم که نحوه توزیع کمک ۱/۵ میلیارد تومانی اتاق ایران به اتاقهای مشترک منتشر شود، علیرغم قول مساعد دبیرکل ومالی اتاق این لیست ارسال نشده است، به نظر میرسد که تصویب تفریغ بودجه با توجه به اشکالات فراوان با چالش جدی مواجه گردد و حسابرس نیز در صورت تایید صورتهای مالی با شکایت اعضا مواجه گردد و صلاحیتش مورد تردید جدی قرار گیرد.

بعد از سه سال پیگیری ورفت وبرگشت پرونده شکایت تعدادی از اعضا اتاق از هیات رییسه اتاق ایران در مورد تغییر غیر قانونی در آیین نامه عضویت اتاق وتاثیر این موضوع بر انتخابات شعبه ۱۶ دادگاه شهید بهشتی خلاف را تایید نمود و رای به ابطال ایین نامه و ابطال کارتهای صادره بر مبنای آیین نامه هیات رییسه شد واین حکم از چند نظر بسبار اهمیت دارد:

الف: دادگستری با رای دیوان عالی کشور صلاحیت رسیدگی به دعاوی در مورد تخلفات در اتاق را دارند.

ب: شورای عالی نظارت رسیدگی به شکایات انتخاباتی اتاقهای تهران، شیراز، اهواز و…. را منوط به رای قضایی دانسته بود والان وظیفه دارد که بررسی نماید.

ج: این رای راه را برای شکایت بر علیه هیات رییسه دوره قبلی اتاق هموار می‌نماید.

د: بالاخره حقانیت معترضین به انتخابات اتاق ثابت شدوانشاالله دیگر شاهد تخلفات وسیع در انتخابات هیات نمایندگان اتاق نخواهیم بود.

این روز را با والیبال یکشنبه ها به پایان رساندم وشب در کلاب هاوس با اشاره به شروع لیگ های فوتبال اروپا و حضور بیش از ۶۰ هزار نفر در بازی منچستر یونایند وشروع لاک دان شدن کشور از فردا به علت اپیدمی کرونا از عاملین تاخیر در تامین واکسن کرونا به شدت گلایه کردم و با توجه به تاپیک روم که درباره موافقین و مخالفین کابینه پیشنهادی آقای رییسی بود، اولا تاثیر افراد را پر رنگ ندانستم ومشکل کشور را ساختارها دانستم و مدعی شدم”ساختار تعیین کننده رفتار است به همین معناست . دولت هاشمی ، خاتمی ، احمدی نژاد و روحانی توان ایستادگی در برابر این پدیده و تغییر آن را ندارند و وابسته به مسیر هستند و قابلیت افراد و مدیران برای تحول در این ساختار کفایت نمیکند، بطور مثال با وجود اینکه همه روسای جمهور می دانستند که رشدنقدینگی برای توسعه کشور مضر و باعث تورم است که بیشترین ضرر را مردم کم درآمد یا با درآمد متوسط و حقوق بگیران خواهدزد وبه نفع طبقات بالای جامعه خواهد بود.

اما پرسش مهمتر این است که عوامل تعیین کننده برای تحول در ساختار یا گسستن از وابستگی به مسیر چه عواملی هستند؟ این بحث پیچیده ای است اما مسلم است اراده قوی و صداقت مدیران کفایت نمیکند”

ضمنا اشاره کردم که در کابینه یک چهارضلعی شکل خواهد گرفت که در صورت مدیریت نشدن می تواند باعث عدم هماهنگی و سردرگمی در کابینه گردد، این چهارضلعی عبارتند از آقایان مخبر، میرکاظمی، خاندوزی واحتمالا سردار وحیدی یا معاونت اقتصادی احتمالی ربیس جمهور( دکتر رهبر یا دکتر غضنفری) و سخنان آقای میرکاظمی در مراسم معرفی ایشان به عنوان رییس سازمان برنامه خارج از حیطه وظایف ایشان و نوع نگاه ایشان به مسائل کشور میباشد که چالش برانگیز است، در این میان انتخاب رییس کل بانک مرکزی هنوز در هاله ای از ابهام می باشد وبه نظر نمیرسد که مدیری راهبردی و داری کرایش استقلال بانک مرکزی انتخاب گردد.

ضمنا در روم عنوان نمودم که در بسیاری از موارد بار این دولت به دوش رهبری خواهد افتاد و ایشان مجبور خواهند شد دخالت نمایند که در دراز مدت به نفع کشور نیست.

با توجه به تعطیلی کشور از عصر دوشنبه ۲۶ مرداد در دفتر حضور یافتم و چند ملاقات کاری داشتم.

کارشناس اقتصادی

۲۲۳۲۲۳