مبارک هنیا، کارشناس رسانه و اهل کشور کنیا، تاکید کرد شبکه‌های برون مرزی صدا و سیما به ویژه پرس تی وی، باید با ایجاد دفترهای نمایندگی و بردن دوربین به آفریقا، در همبستگی فرهنگی و اقتصادی ایران با کشورهای آن منطقه، بکوشند.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، آفریقا به عنوان قاره فرصت‌ها شناخته می‌شود. در حالی که حضور اروپایی‌ها در آن‌جا به ۶۰۰ سال هم نمی‌رسد، روابط ایران با آن سرزمین‌های زرخیز، بیش از هزار سال قبل برقرار بوده است و ایرانیان در این ارتباط، تجارت و همکاری دوستانه با مردم آن قاره داشتند.
در همین ارتباط، مبارک هنیا، کارشناس رسانه و اهل کشور کنیا که مجری برنامه «آفریقا امروز» در شبکه پرس تی وی است. با اشاره به ریشه مشترک تمدن سُواحیلی در شرق آفریقا گفت: «یکی از نشانه‌های به جا مانده از حضور مثبت ایران در آفریقای قدیم، تمدن سُواحیلی است. علت پیدایش آن تمدن، به مهاجرت خاندانی موسوم به شیرازی‌ها از ایران به شرق آفریقا، در صدها سال قبل بازمی‌گردد. آن‌ها به قاره ما آمدند و در آن‌جا ماندند و با بومیان آفریقا ازدواج کردند و زندگی جدیدی را پایه‌ریزی کردند و بخشی از مردم آفریقا شدند. در نتیجه، تمدن سواحیلی شکل گرفت که زبان این تمدن هنوز در کنیا، تانزانیا و بخشی از مرکز آفریقا تکلم می‌شود.
او افزود: «بر خلاف حضور فرصت‌طلبانه کشورهای غربی در آفریقا، ایرانیان برای غارت به آن قاره نرفتند. بنابراین ما باید نشان دهیم که ایران از قدیم دوست آفریقا بوده است. این نکته مثبت و سرآغاز یک گفتمان بزرگی است که ایران می‌تواند از آن به عنوان یک دیپلماسی نرم استفاده کند. اکنون هم ایران برای آفریقا حرف برای گفتن دارد.»
این کارشناس کنیایی ادامه داد: «جوانان آفریقا هشیار هستند و رفتار ملت‌های دوست و دشمن را درک می‌کنند. از طرف دیگر، مردم آفریقا نیازمند برنامه‌هایی با رویکرد مثبت هستند که نشان دهد آفریقا در حال توسعه سریع است و آن سرزمینی که غربی‌ها نشان می‌دهند، نیست. متاسفانه رسانه‌های آفریقایی در خصوص چالش‌های آن قاره روشنگری نمی‌کنند و به تکرار رهیافت‌های غربی می‌پردازند در نتیجه نیازهای فکری و اطلاعاتی مردم این قاره تامین نمی‌شود.»
او با اشاره به این‌که اکثر رسانه‌های آفریقا و همه شبکه‌های فرامنطقه‌ای که در آن قاره فعالیت می‌کنند، بیشتر به ابعاد سرگرمی‌سازی می‌پردازند، اظهار کرد: «ملت‌های آفریقایی برای آگاهی و تغییر دادن شرایط و به دست گرفتن ثروت‌های خودشان نیازمند رسانه‌های آزاداندیش هستند و این دقیقا همان علتی است که مردم آفریقا را به تماشای پرس تی وی ترغیب کرده است.»
هنیا در خصوص دیدگاه مردم آفریقا نسبت به پرس تی وی تاکید کرد: «پرس تی وی در نگاه مردم آفریقا، رسانه‌ای جایگزین است که سخن جدیدی بر اساس حقیقت دارد و افشاگری‌هایی بر مبنای واقعیت انجام می‌دهد، ضمن این‌که هم سو با فرهنگ مردم آفریقا گام برمی‌دارد؛ دقیقا برعکس ابررسانه‌های غربی.»
این کارشناس ادامه داد: «آفریقا آن‌چنان برای ابررسانه‌های فراملی غربی و شرقی دارای اهمیت است که آن‌ها علاوه بر تمرکز میدانی در کشورهای آن قاره، اقدام به تولید برنامه‌های هفتگی مختص این قاره کرده‌اند. نگاهی کوتاه به انبوه فعالیت آن‌ها نشان می‌دهد پرس تی وی برای فعالیت در آفریقا با چه رقبایی مواجه است.»
هنیا در تشریح رسانه‌های بزرگ فراملی که در آفریقا فعالیت چشمگیر دارند، گفت: «شبکه سی ان ان، دارای دفاتر و خبرنگاران بومی در شهرهای بزرگ آفریقا مانند ژوهانسبورگ، نایروبی و … است. شبکه‌های داخلی کشورهای آفریقایی با آن قرارداد دارند و به بازنشر اخبار و برنامه‌هایش می‌پردازند. برای مثال بعضی شبکه‌ها در شب‌ها آنتن خود را در اختیار سی ان ان قرار می‌دهند. این شبکه از قدیم تاکنون برنامه «سی ان ان آفریقا از درون» را ارائه کرده است که چهار روز در هفته پخش می‌شود و رویکرد سیاسی فرهنگی و هنری دارد.»
او ادامه داد: «بی بی سی هم برنامه «بی بی سی فوکوس آفریقا» را دارد که رویکرد سیاسی، فرهنگی و هنری دارد و توسط خود آفریقاییان تهیه می‌شود، آن هم هر روز. همچنین شبکه وی او ای آمریکا تقریبا شش برنامه روزانه و هفتگی در موضوعات سیاسی فرهنگی و اقتصادی تولید می‌کند.»
هنیا افزود: «کشور دیگر چین است که با شبکه سی جی تی وی به آفریقا پرداخته و دارای دفتر نمایندگی در شهرهای قاهره، لاگوس و …. است. به گفته خودشان، بیش از صد کارمند در سراسر آفریقا دارند و برنامه‌های ویژه این قاره را کارکنان بومی آن تلویزیون تهیه می‌کنند؛ برای مثال برنامه (آفریقا زندگی) در استودیوهای نایروبی تهیه می‌شود.»
این کارشناس رسانه با بیان این‌که علاوه بر امریکا، انگلیس و چین، اروپا هم در آفریقا فعالیت دارد، تصریح کرد: «تلویزیون فرانس۲۴ برنامه‌های روزانه در خصوص آفریقا دارد. همچنین تلویزیون دویچه وله آلمان به صورت هفتگی یک برنامه ویژه آفریقا دارد، هر چند نسبت به بقیه ضعیف‌تر ظاهر شده است. شبکه یورونیوز هم تلویزیون «آفریقا نیوز» را راه‌اندازی کرده که مختص آفریقاست. بنابراین پرس تی وی دارای رقبای بسیاری قوی است که سرمایه‌گذاری‌های بسیاری برای فعالیت‌های خود انجام می‌دهند.»
هنیا ادامه داد: «یک چالش بزرگ برای پرس تی وی در آفریقا، فقدان دوربین در آن قاره است به معنی حضور نداشتن در تولید برنامه در آن قاره. با این حساب، هفت شبکه چند ملیتی از کشورهای غربی و چین در قاره آفریقا فعال هستند و پرس تی وی ایران با یک برنامه «آفریقا امروز» باید به رقابت با آن‌ها بپردازد.»
این مجری و کارشناس تلویزیون ادامه داد: «این در حالی است که به دلیل مشکلات، نمی‌توانیم خبرنگار یا دفتر رسانه‌ای در آفریقا داشته باشیم در نتیجه مجبوریم از تصاویری که دیگر تلویزیون‌ها تهیه می‌کنند، استفاده کنیم. طبعا زمانی که یک رسانه استکباری، تصویری تهیه می‌کند بر اساس رویکردهای خود به آن جهت می‌دهد پس نباید توقع داشت به نتیجه مطلوب برسیم.»
او با اشاره به این‌که آفریقا به عنوان قاره فرصت‌ها شناخته می‌شود، عنوان کرد: «پرس تی وی باید در آفریقا حضور داشته باشد و برنامه‌هایی که ایران نیاز دارد، در خود آفریقا و با نیروهای انسانی آن سرزمین‌ها تهیه شود.»
هنیا افزود: «قبلا صداوسیما در ژوهانسبورگ دفتر داشت که فکر می‌کنم باید احیا شود یا در نایروبی یا لاگوس واقعا لازم است که دفتری برای پوشش فعالیت‌های آفریقایی صداوسیما تاسیس شود که نه تنها پرس تی وی بلکه سایر بخش‌های برون مرزی هم بتوانند از آن استفاده کنند.»
این کارشناس در پایان خاطرنشان کرد: «در آفریقا کسانی که برنامه‌های ماهواره‌ای را دریافت می‌کنند، می‌توانند بیننده پرس تی وی باشند. همچنین در اکثر کشورهای این قاره، شبکه‌های تلویزیونی، خصوصی هستند. مخاطب باید از طریق شرکت‌های خدمات دیجیتالی، برنامه‌های این تلویزیون‌ها را دریافت کند. خوشبختانه برخی از شرکت‌های خدمات پخش دیجیتال، شبکه پرس تی وی را به صورت رایگان در فهرست تحت پوشش در ست آپ باکس خود قرار داده‌اند و از این طریق هم مردم می‌توانند این رسانه را دریافت کنند. »
۵۷۵۷
آخرین دیدگاه