حتی اگر هنوز در صف انتظار واکسیناسیون کوید۱۹ باشید، دیدن اولین گروه از افرادی که واکسن کوید۱۹ دریافت می‌کنند، حس خوبی به شما خواهد داد. اما این واکسن‌ها چگونه تولید شده‌اند و چقدر کارایی دارند؟

مدتی است بیشتر کشورهای جهان که گرفتار عالم‌گیری ویروس کرونا شده‌اند واکسیناسیون شهروندان خود را شروع کرده‌اند. در دنیا چند نوع واکسن کوید۱۹ تولید شده که هر یک اثربخشی و البته عوارض جانبی خاصی دارند. در ادامه این واکسن‌ها را معرفی کرده‌ایم:

۱. واکسن آکسفورد-آسترازنکا (Oxford-AstraZeneca)

این واکسن با استفاده از ویروس ضعیف‌شده ویروسی به نام آدنوویروس که موجب سرماخوردگی معمولی در شامپانزه‌ها می‌شود، تولید شده است. این واکسن حاوی مواد ژنتیکی پروتئین سنبله ویروس کروناست. بعد از واکسیناسیون، سلول‌های بدن شروع به تولید این نوع پروتئین کرده و در نتیجه سیستم ایمنی بدن برای حمله به ویروس SARS-CoV-۲ تحریک می‌شود.

این واکسن با همکاری آسترازنکا (شرکت چند ملیتی سوئدی-بریتانیایی) و دانشگاه آکسفورد ساخته شده است. تاکنون از این واکسن به ۳۴ میلیون نفر تزریق شده است که البته از این میان ۲۲۲ نفر دچار لخته خون شدند و بیش از ۳۰ نفر از آنها فوت کردند.

این واکسن تاثیر کمی روی ویروس‌ کرونای چهش‌یافته آفریقایی دارد اما می‌تواند با نمونه‌های بریتانیایی و برزیلی مبارزه کند.

مقدار مصرف واکسن: ۲ دوز با فاصله ۲۸ روز از هم

کارایی: حدود ۷۰ درصد

نگهداری: در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد و به مدت ۶ ماه

۲. اسپوتنیک وی (Sputnik V) روسیه

مؤسسه تحقیقات همه‌گیرشناسی و میکروبیولوژی گامالیا در روسیه، واکسن «اسپوتنیک وی» را آماده کرده است. این واکسن هم با استفاده از ویروس ضعیف‌شده آدنوویروس تولید شده است.

این واکسن پیش از بروز جهش‌های جدید ویروس کرونا، به‌طور گسترده آزمایش شده بود و به همین دلیل هنوز مشخص نیست می‌تواند در برابر ویروس‌های جهش‌یافته جدید کرونا هم مقاومت کند یا خیر.

مقدار مصرف: ۲ دوز به فاصله ۲۱ روز از هم

کارایی: ۹۱,۴درصد

نگهداری: در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد به مدت ۶ ماه و در دمای ۲۰- درجه سانتی‌گراد به مدت ۲ سال

۳. سینوواک بایوتک (Sinovac Biotech)

واکسن سینوواک در چین تولید شده است و در آزمایش‌های بالینی در برزیل فقط ۵۰,۳۸ درصد کارایی داشته است. البته نتایج بررسی این واکسن در کشورهای مختلف، گوناگون بوده است. مثلا در اندونزی، ۶۵درصد و در ترکیه ۹۱,۲۵درصد کارایی داشته است.

برای تولید این واکسن از ویروس غیرفعال کرونا (SARS-CoV-۲) استفاده شده است.

مقدار مصرف: ۲ دوز به فاصله ۱۴ روز از هم

کارایی: بسته به آزمایش‌های بالینی در مناطق مختلف ۵۰,۳۸ تا ۹۱,۲۵درصد

نگهداری: در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد

۴. نوواواکس (Novavax)

این واکسن با کمک شرکت آمریکایی نوواکس و بر اساس پروتئین‌هایی شبیه ویروس تولید شده است. بنابر بررسی‌های بالینی، این واکسن در برابر ویروس جهش‌یافته کرونای انگلیسی و همچنین آفریقای جنوبی تا ۸۹,۳ درصد کارایی دارد.

این واکسن با استفاده از فناوری نانوذره نوترکیب تولید شده است. این واکسن در دمای ۲ تا ۸ درجه سالم می‌ماند.

مقدار مصرف: ۲ دوز با فاصله ۲۱ روز از هم

کارایی: ۸۹,۳ درصد

نگهداری: در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد به مدت ۶ ماه و در دمای ۲۰- درجه سانتی‌گراد به مدت ۲ سال

۵. جانسون ‌اند ‌جانسون (Johnson & Johnson)

ابرشرکت چندملیتی جانسون اند جانسون واکسنی با همین نام تولید کرده است. با وجود اینکه بیشتر واکسن‌ها برای اثرگذاری به دو نوبت تزریق نیاز دارند، این واکسن را فقط یکبار باید تزریق کرد.

در بررسی‌های بالینی این واکسن مشخص شد که ۲۸ روز پس از تزریق جانسون اند جانسون، افراد تا ۶۶ درصد در برابر ویروس کرونا تز خفیف تا نوع شدید آن ایمن می‌شوند که این ایمنی پس از گذشت ۴۹ روز به ۱۰۰درصد می‌رسد.

البته بعد از اینکه این واکسن باعث لخته شدن خون ۶ زن در سنین ۱۸ تا ۴۸ شد و این عارضه ۶ تا ۱۳ روز پس از تزریق واکسن بروز کرد، به‌طور موقت جلوی ادامه واکسیناسیون با این نوع واکسن گرفته شد. اما در بررسی‌های بعدی مشخص شد این عارضه بسیار نادر است و تقریبا از میان ۷ میلیون نفری که این واکسن را دریافت کرده بودند، فقط ۶ نفر به چنین عارضه‌ای مبتلا شدند. بنابراین تزریق این واکسن دوباره از سرگرفته شد.

مقدار مصرف: ۱ دوز

کارایی: ۶۶ تا ۱۰۰درصد (پس از گذشت ۲۸ تا ۴۹روز)

نگهداری: در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد به مدت ۶ ماه و در دمای ۲۰- درجه سانتی‌گراد به مدت ۲ سال

۶. کن‌ساینو بایالوژیکس (CanSino Biologics)

این واکسن به وسیله شرکت داروسازی چینی با همین نام تولید شده است و می‌تواند در برابر ویروس کرونا و پیشگیری از بروز علایم کرونا تا ۶۵,۷ درصد ایمنی ایجاد کند. همچنین عملکرد آن در پیشگیری از شدت بیماری کرونا ۹۰,۹۸ درصد است.

البته این شرکت متوجه شد که میزان کارایی این واکسن به‌مرور زمان کاسته شده و پس از ۵ تا ۶ ماه به ۵۰ درصد می‌رسد.

مقدار مصرف: ۱ دوز

کارایی: از ۶۵,۷ تا ۹۰,۹۸ درصد در یک بازه زمانی ۵ تا ۶ ماه

۷. واکسن بهارات بیوتک (Bharat Biotech)

این واکسن از تولیدات شرکت بهارات در هند است و در آزمایش‌های بالینی خود نشان داده است که می‌تواند در برابر شدت عفونت‌زایی ویروس کرونا تا ۱۰۰ درصد کارایی داشته باشد. این نوع واکسن با استفاده از ویروس غیرفعال‌شده کرونا (SARS-CoV-۲) تولید شده است.

مقدار مصرف: ۲ دوز با فاصله ۲۸روز از هم

کارایی: ۱۰۰درصد در پیشگیری از شدت بیماری کرونا

۸. واکسن فایزر- بیون‌تک (Pfizer-BioNTech)

این واکسن که در آمریکا و بر اساس کدگذاری mRNA تولید شده است می‌تواند فرد را در برابر کرونا تا ۹۵ درصد ایمن کند. این واکسن می‌تواند در برابر کرونای انگلیسی، آفریقای جنوبی و آمریکای لاتین مقاومت کند و کاملا کارآمد باشد.

مقدار مصرف: ۲ دوز با فاصله ۲۱ روز از هم

کارایی: حدود ۹۵درصد. البته در برابر احتمال بستری شدن و مرگ ناشی از این بیماری ۱۰۰درصد ایمنی ایجاد می‌کند.

نگهداری: در دمای ۷۰- درجه سانتی‌گراد در فریزرهای مخصوص

۹. مدرنا (Moderna)

این واکسن می‌تواند در برابر ویروس کرونا تا ۹۴,۵ درصد ایمنی ایجاد کند. این واکسن هم با استفاده از کدگذاری mRNA تولید شده است و البته در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد ثابت باقی می‌ماند.

مقدار مصرف: ۲ دوز به فاصله ۲۸ روز از هم

کارایی: حدود ۹۵ درصد ایجاد ایمنی در برابر ابتلا به بیماری و ۱۰۰ درصد در برابر پیشگیری از بستری شدن و مرگ

نگهداری: در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد و دمای معمولی یخچال به مدت ۳۰ روز؛ در دمای ۲۰- درجه سانتی‌گراد به مدت ۶ ماه

۱۰. سینوفارم (sinopharm)

این واکسن به‌ وسیله یک شرکت داروسازی چینی با استفاده از واکسن غیرفعال‌ شده تولید شده است. کارایی این واکسن که در امارات متحده عربی استفاده شده است، ۸۶ درصد است.

مقدار مصرف: ۲ دوز به فاصله ۳ تا ۴ هفته از هم

کارایی: ۸۶ درصد ایمنی در برابر ابتلا به کرونا