«امتحانات خرداد»، «خاموشی‌ها» و «قطع شبکه دیتای همراه» سه راس مثلثی هستند که در این روزهای خرداد ماه به تیتر رسانه‌ها کشیده شده‌اند.

احتمالا دانش‌آموزان این نسل برای آیندگان به جای جمله معروف «ما دود چراغ خوردیم و زیر نور شمع درس خوندیم» تعریف خواهند کرد که «دوره ما زمان امتحانات پایانی استرس قطعی برق و خاموش شدن دکل‌های مخابراتی» داشتیم!

خرداد ماه همواره برای دانش‌آموزان و اولیای آنها ماه پر استرس و اضطرابی محسوب می‌شود چرا که یک دانش‌آموز پس از یکسال تلاش و مطالعه نتیجه زحمات خود را در این ماه می‌بیند و حال اینکه این استرس و اضطراب برای دانش‌آموزان پایه‌های نزدیک به آزمون سرنوشت ساز کنکور با شدت بیشتر همراه است زیرا نتیجه امتحانات پایانی‌شان تاثیر بسزایی در کنکور دارد.

اما آنچه که امسال تنور این استرس و اضطراب را برای دانش‌آموزان و خانواده‌ها داغ‌تر کرده، خاموشی‌های برنامه ریزی شده می‌باشد که یک ماه زودتر از شروع فصل گرما آغاز شده است.

علیرضا، دانش‌آموز پایه یازدهم علوم انسانی است که می‌گوید: دیروز امتحان ادبیات داشتم، دبیر سوالات را ارسال و تاکید کرده بود تا ۱۳ و ۴۰ دقیقه پاسخ‌ها را ارسال کنیم، پاسخ‌ آزمونم آماده ارسال بود که برق قطع شد و خواستم از اینترنت همراه استفاده کنم که آنتن نداشت و تنها چاره‌ای به ذهنم رسید این بود که از خانه خارج شوم تا به نقطه‌ای برسم که شبکه همراه برقرار باشد، خلاصه ساعت ۱۳ و ۵۳ دقیقه بالاخره توانستم پاسخ‌ها را در خیابان ارسال کنم، امیدوارم دبیر ادبیات پاسخ‌ها را با شرایطی که توضیح دادم بپذیرد.

یلدا دانش‌آموز پایه هفتم است که استرس و اضطراب این روزها باعث شده از والدین شاغلش بخواهد تا در زمان آزمون آنلاین به جای اداره، در منزل و کنار او باشند تا در صورت قطع برق به کمک آنها از سد آزمون عبور کند!

محمدحسن متولی‌زاده، مدیرعامل توانیر اخیرا در گفت‌وگویی در خصوص علت خاموشی‌ها، اعلام کرده: وقوع خشکسالی و کاهش بارش‌ها در سال آبی جاری (مهر۱۳۹۹ تا پایان شهریور ۱۴۰۰) سبب افزایش مصرف برق طی دو ماه اخیر شده است. خشکسالی سبب زودتر وارد مدار شدن چاه‌های کشاورزی از یک طرف و افزایش دمای هوا سبب زودتر وارد مدار شدن وسایل سرمایشی از طرف دیگر شده که همین عوامل رشد ۲۰ درصدی مصرف برق را رقم زده است.

وی در ادامه می‌گوید: امسال با پدیده جدیدی به نام استخراج خانگی رمز ارز روبرو شده‌ایم که به صورت غیر مجاز از برق استفاده کرده و مصرف را بالاتر برده؛ همزمان با این موضوع و به دلیل کاهش بارش، موجودی آب سدها کاهش یافته که همین امر سبب کم شدن ۵۰ درصدی تولیدبرق از نیروگاه‌های برق آبی شده. همه این عوامل سبب برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضای برق شده بنابراین از مردم درخواست کرده‌ایم امسال زودتر همکاری خود با صنعت برق را انجام داده و مدیریت مصرف داشته باشند.

از طرفی سیدجمال هادیان، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات با انتشار پیامی اعلام کرد: قطعی برق باعث خاموشی بیش از ۲۰۰۰ دکل مخابراتی در سراسر کشور شده است؛ هر دکل فقط تا دو ساعت توان تامین برق را دارد. وقتی خاموشی سه ساعته شد؛ خاموشی تجهیزات اجتناب ناپذیر است. ضمن تعامل با وزارت نیرو و با همکاری اپراتورها، مشکل به زودی حل خواهد شد.

مصرف بهینه برق باعث کاهش ۲۰ درصدی هزینه‌ها خواهد شد
محمداسماعیل هنرمند با اشاره به علت خاموشی‌ها اظهار کرد: امسال با افزایش دمای زودرس و خشکسالی، ذخیره مخازن آب نیروگاهی ۵۰ درصد کاهش داشته است و به این دلیل شاهد کاهش تولید برق در نیروگاه‌های برق آبی به میزان ۳۵۰۰ مگاوات هستیم.

مدیرعامل شرکت توزیع برق استان گیلان با بیان اینکه امسال با توجه به گرمای موجود مصرف برق رشد ۲۰ درصدی داشته است، افزود: استخراج رمز ارزها، گرمای هوا و استفاده از وسایل سرمایشی از عوامل تاثیر گذار در افزایش مصرف برق هستند.

وی ادامه داد: متوسط تولید برق در کشور هزار مگاوات است که طی روزهای اخیر مصرف برق در کشور به ۵۴ هزار و ۵۰۰ مگاوات رسید لذا با برنامه‌های مصرف بهینه انرژی که می‌توان به انعقاد تفاهم‌نامه با صنایع و کشاورزی به منظور تغییر ساعت کاری صنایع و انتقال تولید صنایع به زمان غیرپیک، همچنین لزوم کاهش مصرف دستگاه‌های اجرایی در ساعت اداری به میزان ۵۰ درصد و در پایان ساعت اداری به میزان ۲۰ درصد اشاره کرد.

هنرمند گفت: در سال گذشته تعداد ۲۲۲۵ مشترک در بخش مولد و کشاورزی در استان تفاهنمامه همکاری منعقد کردند که این امر کاهش بار به میزان ۱۰۵ مگاوات را در پی داشت و میزان پاداش این مشترکین که در قبوض آنها لحاظ شده بیش از ۵ میلیارد تومان بوده است.

مدیرعامل توزیع برق گیلان بیان کرد: بانوان و مادران به دلیل نقش محوری که در آموزش و اقتصاد خانواده دارند می‌توانند ترویج دهنده فرهنگ غنی مصرف بهینه باشند و با این راهکارها علاوه بر کاهش ۲۰ درصدی مصرف، کاهش هزینه‌ها را نیز درپی خواهد داشت.

وی با بیان اینکه مشترکین مصارف خانگی ۸۰ درصد مصرف کنندگان برق استان را تشکیل می‌دهند، خاطرنشان کرد: برای اصلاح الگو مصرف و پایداری شبکه مشترکین خانگی هم راهکارهایی در نظر گرفته و از طریق رسانه‌ها اطلاع رسانی شد. مهم‌ترین مساله رعایت الگوی مصرف در ساعت‌های پیک مصرف برق (۱۳ الی ۱۸) و (۲۱ الی ۲۴) است. همچنین با توجه به افزایش دما و استفاده از وسایل سرمایشی قرادادن ترموستات کولر در دمای آسایش بیش از ۲۵ درجه، بهره‌مندی از لامپ‌های LED، هوشمندسازی روشنایی در اماکنی نظیر پارکینگ‌ها دیگر نمونه این راهکارها است.

مدیر روابط عمومی شرکت توزیع برق استان گیلان با تاکید بر اینکه خاموشی‌ها سراسری است و برای هر استان سقف انرژی در نظر گرفته شده است، گفت: استان ما هم مشمول خاموشی است و تنها راه برای کاهش این ناپایداری‌ها استفاده از راهکارهای مصرف بهینه انرژی است.

هنرمند در پاسخ به این سوال که تکلیف دانش‌آموزانی که امتحانات آنلاین دارند با این برنامه زمانبندی خاموشی‌ها چیست؟ گفت: برای تدوین برنامه زمانبندی خاموشی‌ها جلسات متعددی برگزار شده که در نهایت شرکت توزیع برق با اعلام این برنامه زمانبندی به اطلاع مشترکین رساند تا برنامه ریزی لازم را داشته باشند و حداقلِ آسیب زمانی را در بازه خاموشی ببینند. علاوه‌بر این با ارگان‌ها و دستگاه‌های خدمات رسان هم مکاتبات لازم صورت گرفت تا نسبت به تجهیز یا سرویس دیزل ژنراتورها در زمان خاموشی یا پیک مصرف اقدام کنند.

وی در پایان ضمن قدردانی از صبر و شکیبایی هم استانی‌های عزیز، عنوان کرد: جدول زمان بندی خاموشی‌های احتمالی از طریق پایگاه اطلاع رسانی شرکت توزیع برق استان در دسترس قرار عزیران قراردارد و همچنین مشترکین محترم می‌توانند جهت اعلام خاموشی از سامانه ۱۲۱ یا اپلیکیشن برق من استفاده کنند.

چرا با قطع برق، دیتای شبکه همراه هم از دسترس خارج می‌شود؟
فرزاد توکلی، مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات گیلان در پاسخ به این سوال که قطعی برق چه تاثیری بر شبکه ارتباطی و ارائه خدمات اپراتورها دارد؟ اظهار کرد: دکل‌های ارتباطی بر اساس نوع تکنولوژی(نسل۲،۳ و ۴) که بر روی آنها نصب است از ظرفیت باتری خاصی برخوردار هستند، طبیعی است که باتری‌ می‌تواند در مدت زمان مشخصی پاسخگوی نیاز دکل در مواقع قطعی برق باشد.

وی افزود: طبق استانداردهای موجود برای یک دکل نسل دو بین ۴ الی ۶ ساعت می‌توان از باتری برای تامین برق مورد نیاز دکل در مواقع قطع برق استفاده کرد بنابراین شبکه صدا مبتنی بر صوت در این صورت می‌تواند بعد از قطعی برق کارش را ادامه دهد ولی امروزه از شبکه‌های موبایل صرفا برای صوت استفاده نمی‌شود بلکه کاربران به فراخور نیاز از شبکه دیتا استفاده‌های متفاوتی می‌کنند.

توکلی گفت: دانش‌آموزان برای بهره‌مندی از آموزش مجازی از نسل ۳ و ۴ ارتباطی استفاده می‌کنند که در این نسل‌ها حداکثر زمان ظرفیت باتری در مواقع قطعی برق ۲ ساعت است و بعد از ۲ ساعت ظرفیت انرژی باتری دکل هم تمام می‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که چرا اپراتورها نسبت به ارتقای ظرفیت باتری‌ها اقدام نمی‌کنند؟ تصریح کرد: از طرفی برای اپراتورها از نظر اقتصادی صرفه لازم را ندارد تا برای باتری‌های با ظرفیت بیشتر هزینه کنند، از طرفی برای باتری‌ها در هر سایت به اندازه یک اتاق ۳در۴ فضا لازم است تا بتوانند ۶ ساعت یک دکل نسل سه و چهار را تامین انرژی کنند. حالا فرض کنید به دلیل کمبود سایت ارتباطی بر روی برخی از دکل‌ها بیش از ۲ اپراتور نصب شده که هر اپراتور هم به فضای جدا برای نصب باتری نیاز دارد که این عدد برای هر اپراتور عدد وحشتناکی می‌شود.

مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات گیلان با اشاره به عوامل متعدد خاموشی دکل‌ها ادامه داد: در شرایط عادی با قطع برق پس از دو ساعت به دلیل اتمام انرژی باتری، سایت خاموش می‌شود که این خارج از عرف هم نیست زیرا سازمان تنظیم مقررات رادیویی به عنوان بازوی حاکمیتی وزارت ارتباطات نظارت‌های لازم را دارد و این موضوع را کنترل می‌کند؛ اما متاسفانه عامل دیگری که بسیار هم شاهد هستیم سرقت باتری دکل‌های ارتباطی می‌باشد که بیشتر در سایت‌های جاده‌ای و مناطق روستایی اتفاق می‌افتد.

توکلی اضافه کرد: عامل دیگری که سبب اخلال در برقراری شبکه دیتا می‌شود این است که اپراتورها به درستی باتری‌ها را سرویس و نگهداری نمی‌کنند؛ طبیعی است با وجود چنین شرایطی در مواقع قطعی برق با چالش‌های ارتباطی مواجه می‌شویم.

مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات گیلان بیان کرد: اگر قطعی برق مکرر اتفاق بیافتد، باتری‌ها از ظرفیت دو ساعته خود استفاده کرده‌اند که با وصل شدن مجدد برق حداقل چندین ساعت زمان لازم است باتری‌ها مجدد شارژ شوند در حالیکه در این فاصله زمانی با قطع مجدد برق طبیعی است که باتری انرژی لازم را ندارد و سایت خاموش می‌شود. بر این اساس قطع مدام برق در طول یک روز یا قطع طولانی مدت آن باعث می‌شود یکسری از سایت‌ها از شبکه خارج شوند، عملا هم راهکاری وجود ندارد مگر اینکه تکنولوژی باتری‌ها بروز شود و با انرژی اتمی بتوانند این نقص را جبران کنند.

وی تاکید کرد: برای سایت‌های مهم در مراکز مخابراتی(هاب سایت) که ارتباطات دیگر سایت‌ها را تامین می‌کند، عملا اپراتورها خیلی به باتری بسنده نمی‌کنند و در چنین شرایطی تیم‌های پشتیبانی با استفاده از دیزل ژنراتورهای سیار برقدهی به سایت را انجام می‌دهند. همچنان که در بحران برف دو سال قبل که اکثر زیرساخت‌های برق استان خوابیده بود توانستیم شبکه ارتباطی را حفظ کنیم ولی الان به دلیل اینکه قطع برق به این حد گسترده شده و برنامه زمانبندی متعددی دارد نمی‌توان تمام سایت‌های ارتباطی را با ژانراتور پوشش داد.

شما هم حتما جمله معروف و نوستالژی «ما دود چراغ خوردیم و زیر نور شمع درس خوندیم» را بسیار شنیده‌اید اما احتمالا دانش‌آموزان این نسل برای آیندگان تعریف خواهند کرد که «دوره ما زمان امتحانات پایانی استرس قطعی برق و خاموش شدن دکل‌های مخابراتی» داشتیم!

یلدا و علیرضا دو نمونه از میلیون‌ها دانش‌آموزی هستند که خرداد ماه امسال برای آنها علاوه‌بر استرس امتحان، اضطراب قطع برق را هم به همراه دارد؛ از طرفی با رشد مصرف برق باید منتظر ماند و دید که متولیان امر در ارائه خدمات چه الگویی را در نظر می‌گیرند تا هم مرهمی بر این استرس و اضطراب‌های گذرا اما سرنوشت ساز باشد و هم مصرف بهینه داشته باشیم و خاموشی ها طولانی تر نشوند.