آماری است عجیب، اما رسمی: «در طول یک‌سال گذشته 64 درصد مردم، یعنی بیش از 50 میلیون‌نفر، برای دریافت خدمات مشاوره و روان‌شناسی به فضای مجازی پناه آورده‌اند.
متاسفانه بسیاری از آنها در دام «مشاورنما»ها و «روان‌شناس‌نما»ها گرفتار شده‌اند»؛ اتفاقی که به گفته رئیس سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور، دو دلیل مهم دارد:
* « افزایش نیاز مردم به مشاوره به دلیل تبعات روحی و روانی ناشی از کرونا»
* «تحت پوشش نبودن خدمات مشاوره».
غفلت ستاد ملی از بعد روحی و روانی کرونا
دکتر محمد حاتمی می‌گوید: دریافت خدمات مشاوره یکی از نیازهای مهم جامعه است و تجربه دیگر کشورها هم نشان می‌دهد که نباید از آن غافل شویم؛ اما متاسفانه در کشور ما از آن غفلت شده است، به‌ویژه در یک‌سال اخیر که کرونا علاوه بر سلامت جسمی، سلامت روح و روان مردم را هم هدف قرار داد. حاتمی می‌افزاید: در بسیاری از کشورها به موازات تعیین پروتکل‌های بهداشتی، دستورالعمل‌هایی را هم برای مراقبت از روان مردم تعیین کرده‌اند اما متاسفانه ستاد ملی مقابله با کرونا، توجهی به این حوزه نداشته است.او معتقد است پس از کرونا با سونامی ناشی از اختلالات روانی مواجه هستیم و این اتفاق با آسیب های اجتماعی روانی پدیدار خواهد شد .
غفلت از برنامه ششم توسعه
نکته مهم این‌که این غفلت فقط مربوط به سال کرونایی نیست، بلکه غفلت بزرگ‌تری هم اتفاق افتاده است. طبق برنامه ششم توسعه کشور که باید تا پایان سال 1400 اجرایی شود، دولت موظف به ایجاد مزایای بیمه برای خدمات مشاوره بوده اما تا به امروز انجام نشده است. بند «ج» ماده 102 این قانون، دولت را مکلف کرده است که آموزش و مشاوره مستمر و مسئولانه نوجوانان و جوانان با اولویت خانواده‌ها را قبل، حین و دست‌کم 5 سال پس از ازدواج اجرایی کند و خدمات بیمه‌ای پایه و تکمیلی را برای آن درنظر بگیرد. شاید به‌ظاهر، این ماده قانونی، فقط مربوط به ازدواج باشد اما تعیین بازه زمانی «دست کم 5 سال پس از ازدواج» اثبات می‌کند که مسئله بیمه بودن خدمات مشاوره تا چه اندازه برای سیاست‌گذاران مهم بوده است.
افزایش 2 برابری درخواست مشاوره
حالا موضوع مهم این‌که، تبعات روحی و روانی کرونا هم نیاز مردم به دریافت خدمات مشاوره را بیشتر کرده است. حاتمی می‌گوید: در شرایط معمول 32 درصد مردم به دنبال خدمات مشاوره آنلاین بودند اما در سال گذشته به دلیل اضطراب، وسواس و افسردگی‌های ناشی از کرونا، 64 درصد مردم متقاضی این خدمات شدند. برای پاسخ به این نیاز بسیاری از خدمات همکاران ما آنلاین شده است اما متاسفانه با بالا بودن تعرفه‌ها و بیمه نبودن این خدمات، خیلی از روان‌شناس‌نماها برای مردم دام پهن کرده‌اند که این اتفاق بسیار خطرناک و آسیب‌زاست.
هزینه ها چقدر است؟
از حاتمی درباره حق ویزیت‌ها هم می‌پرسم و او می‌گوید: تعرفه سال 99 به ازای هر 45 دقیقه مشاوره توسط دکترها 156 هزار تومان و توسط کارشناسان ارشد 108 هزار تومان بود که پیشنهاد افزایش 30 درصدی آن در سال 1400 هم ارائه شده است. وی می‌افزاید: این تعرفه‌ها برای 45 دقیقه مشاوره و در مقایسه با سایر تعرفه‌های پزشکی، زیاد نیست اما به دلیل نبود پوشش بیمه‌ای، پرداخت آن برای بسیاری از مردم سنگین است. به ویژه قشر کم‌درآمد که اتفاقا در شرایط سخت کرونا و مشکلات اقتصادی، نیاز بیشتری به این خدمات دارند.
فعلا نمی‌شود فرهنگ سازی کرد!
آن طور که حاتمی می‌گوید، برای توسعه خدمات روان‌شناسی و مشاوره در کشور، باید فرهنگ‌سازی کرد اما به گفته او: «وقتی به دلیل نبود حمایت بیمه‌ای، هزینه‌های خدمات روان‌شناسی و مشاوره بالاست، چطور می‌توانیم تبلیغات گسترده داشته باشیم و مردم را به انجام این کار تشویق کنیم؟»
ارتقای سلامت روان برای حفظ سلامت جسم
این‌که توجه به سلامت روان جامعه، چقدر در سایر حوزه‌ها اثرگذار است هم نکته قابل‌توجهی است. حاتمی می‌گوید: بسیاری از بیماری‌های جسمی مثل سرطان، فشار خون، بیماری‌های قلبی و …، ریشه روحی و روانی دارد و اگر پیشگیری‌ها و مشاوره‌های لازم را ارائه کنیم، قطعا تاب‌آوری روانی مردم بالا می‌رود و مانع از بروز و شدت بیماری‌های جسمی می‌شود. به گفته او، به همین سادگی می‌توان علاوه بر ارتقای سلامت روانی جامعه، بسیاری از هزینه‌های بهداشت و درمان را کاهش داد و این کار از نظر اقتصادی هم برای کشور و مردم به‌صرفه خواهد بود.
دستور نوبخت برای حل و فصل ماجرا
رئیس سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره درباره پیگیری‌های انجام‌شده درزمینه پوشش بیمه‌ای این خدمات می‌گوید: بیمه‌ها به‌تنهایی حاضر به تحت پوشش قرار دادن این خدمات نیستند و درخواست دارند دولت هم پای کار بیاید. متاسفانه در بودجه 1400 اعتباری برای این موضوع پیش‌بینی نشده است، با وجود این، در جلسه‌ای که هفته گذشته با دکتر نوبخت داشتیم درخواست کردیم به دلیل شرایط بحرانی ناشی از کرونا، دولت به هر شکل‌ممکن به ماجرا ورود کند. دکتر نوبخت هم به معاون خود دستور داده‌اند که این موضوع در کوتاه‌ترین زمان‌ممکن حل و فصل شود، ما هم امیدواریم این پیگیری به نتیجه برسد… .
آخرین دیدگاه