«اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی» (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) شامل مجموعه‌ای از رفتارها ازجمله تفاوت در تمرکز، حرکت و کنترل تکانه‌ها می‌شود. به عبارتی دیگر یک اختلال رفتاری رشدی است که در آن فرد توانایی دقت و تمرکز کافی ندارد، یادگیری در او کند بوده و فعالیت بدنی غیرعادی و بسیار بالایی دارد.
اگرچه این اختلال به‌عنوان یک کمبود مطرح می‌شود، اما بسیار دقیق‌تر است که «اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی» (ADHD) به‌عنوان یک مشکل در مدیریت حوزه آگاهی مطرح شود. درحالی‌که این امر در بسیاری از زمینه‌های رایج یک اختلال محسوب می‌شود، اما در برخی دیگر عدم توانایی در حواس‌پرتی می‌تواند برای آنها مفید باشد. درواقع توجه بیش‌ازحد باعث می‌شود افراد روی موقعیت‌هایی که ممکن است اهمیت کمتری برای اطرافیان آنها داشته باشند، بیش‌ازحد تمرکز کنند.
اگرچه برخی «اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی» را به‌عنوان یک شکست اخلاقی در نظر گرفته‌اند (نشانه‌ای از ضعف کنترل خود) اما در حقیقت یک اختلال عصبی رفتاری جدی است که تأثیر قابل‌توجهی در رشد و یادگیری دوران کودکی دارد، حتی ممکن است در بزرگ‌سالی نیز ادامه یابد. طبق معیارهای فعلی انجمن روان‌پزشکی آمریکا، تشخیص «اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی» نیاز به پنج (برای جوانان و بزرگ‌سالان) تا شش (برای افراد زیر ۱۶ سال) نشانه و علائم انحراف از بی‌توجهی دارد که برای شش ماه یا بیشتر ادامه دارد. برای اینکه یک تشخیص شامل بیش فعالی باشد، سطح مشابهی از شواهد باید علائم اقدامات بیش‌فعالی یا دشواری در مدیریت پاسخ‌ها را منعکس کند.
آیا ADHD «بیش‌ازحد واقع موارد» تشخیص داده می‌شود؟
در حال حاضر بیش فعالی فقط از طریق نحوه بیان آن به‌عنوان یک رفتار تشخیص داده می‌شود؛ به این معنی که هیچ نشانگر بالینی و دقیقی وجود ندارد که در آزمایش خون یا اسکن مغز یافت شود و بتواند برای ایجاد مرز بین بیماری و طبیعی بودن مورد استفاده قرار گیرد. تشخیص این اختلال از این هم چالشی‌تر می‌شود؛ درواقع هر عاملی که تقسیم توجه یا حفظ کنترل فشار را برای فرد دشوارتر کند، می‌تواند با گذشت زمان حتی مشکلات رفتاری یا عصبی اضافی ایجاد کند. به‌هرحال نظرات مختلفی در مورد اینکه شواهد محکمی مبنی بر تشخیص نادرست بیش از حد واقع موارد (overdiagnosis) این اختلال وجود دارد. تحقیقات اخیر مبتنی بر مطالعات گذشته نشان می‌دهد افزایش در تشخیص‌های بیش فعالی شامل موارد نسبتاً خفیف می‌تواند منجر به درمان‌های غیرضروری شود که نه‌تنها مزیتی نداشته، بلکه آسیب می‌رساند. با این وجود رابطه بین تجربه شخصی این بیماری، تشخیص یک اختلال و یافتن سطح مناسب درمان نیز پیچیده است. هنوز در مورد وضعیت و علل این اختلال، انواع مختلف آن، پایه‌های عصبی و تأثیرات بالقوه محیطی اطلاعات اندکی موجود است.
علائم
مهم‌ترین علائمی که برای این بیماری وجود دارد عبارت است از: کم‌توجهی (کم‌دقتی)، بیش فعالی، رفتارهایی که انگیزه آنی دارند و بدون فکر قبلی انجام داده می‌شوند، مشکلات خواب (بی‌خوابی یا سخت از خواب بیدار شدن).
میزان ابتلا
طبق آمارها در ایالات‌متحده آمریکا، حدود ۱۱ درصد دانش‌آموزان به این بیماری مبتلا هستند و این اختلال در بین پسرها رایج‌تر از دخترها است. این بیماری شایع‌ترین اختلال رفتاری در کودکی و بلوغ است، و حدود ۳ الی ۵ درصد کودکان قبل از هفت‌سالگی به آن مبتلا می‌شوند. این عارضه بیشتر در دوران ابتدایی مدرسه برای کودکان رخ می‌دهد و با افزایش سن بسیاری از بیماران بهتر می‌شوند.
افراد مشهور مبتلا به این عارضه
این عارضه مبتلایان مشهوری در طول تاریخ داشته که ازجمله آنها می‌توان به افرادی همچون آلبرت اینشتین، لئوناردو داوینچی، اما واتسون (بازیگر مطرح هالیوود)، مایکل فلپس (شناگر معروف) و اِمینِم (خواننده موسیقی رپ) اشاره کرد.
«اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی» (ADHD) چگونه درمان می‌شود؟
مانند اکثر اختلالات عصبی رفتاری، این اختلال را نیز می‌توان با ترکیبی از داروها و رفتار درمانی مدیریت کرد. اکثر کودکان مبتلابه «اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی» دارویی‌هایی مانند دکستروآمفتامین را مصرف می‌کنند که باعث تحریک تولید دوپامین در مناطقی از مغز می‌شود که عملکرد اجرایی را تقویت کرده و به تنظیم توجه کمک می‌کنند. اگرچه این نوع داروها بسیار مؤثر هستند، اما همچنین می‌توانند منجر به عوارض جانبی ناخواسته شوند. داروهای غیرمحرک بیش فعالی ممکن است طول بکشد تا عمل کنند، اما به‌هرحال نوعی کمک برای کسانی که به آن نیاز دارند فراهم می‌کند.
روش‌های درمانی، بسته به سن فرد، نوع شرایط و سبک زندگی وی متفاوت است. برای کودکان، مشاوره رفتاری معمولاً از طریق والدین انجام شده و به آنها روش‌هایی برای تشویق مهارت‌هایی برای مدیریت زمان، توجه و تعاملات با دیگران را ارائه می‌دهند.
آخرین دیدگاه