سجاد کاشانی؛ فعال رسانه و سیاست
رسانهها بازیگران جدید عرصه قدرتاند که با تاثیرگذاری مستقیم بر افکار عمومی، اهمیت بسیاری در عرصههای سیاسی پیداکرده و به ابزاری در جهت پیشبرد اهداف اصحاب قدرت بخصوص در تقاطع وقایع مهمی همچون انتخابات، مبدل شدهاند.
در عصر ارتباطات و انفجار گنجینههای اطلاعات بر سر انسان مدرن، این رسانههای ارتباط جمعی بودند که نقشی بیش از پیش در روند زندگی خالقان خود یافتند.
فضای مجازی، بعنوان بارگاهی که مستقیما پذیرای افکار عمومی است، امروزه بعنوان عنصری پررنگ در مبحث قدرت شناخته میشود، چراکه قادر به تاثیرگذاری، جریانسازی و اقناع مخاطبین را با استفاده از فنون منحصر به فرد خود میباشد.
در نتیجه بررسی نقش رسانهها بر فضای واقعی، در نهایت خواهیم دید، هر زمینهای که فضای واقعی ایجاد کرده باشد، فضای مجازی به آن وارد شده است.
هنگامی که از قدرت و گسترش دسترسیهای عنصری چون رسانه صحبت میشود، میدانیم که مشهود است اگر افراد زیادی خواهان استفاده از چنین ابزاری با قابلیت تاثیرگذاری بالا را با هدف تحقق منافع خود داشته باشند.
چراکه هرکجا قدرت باشد، بعنوان عنصر اصلی سیاست، حضور سیاست و اصحاب آن نیز محسوس خواهد بود.
لذا ارتباط رسانه و فعلی سیاسی چون انتخابات، به همین صورت است، چرا که افکار عمومی به میزان کافی عضوی حائز توجه در هردو شمرده میشود.
امروزه در ستادهای انتخاباتی کاندیداها، اصلی ترین بخشی که در سه زمینه تبلیغات، آغاز جنگ روانی علیه رقیبان و رصد جبهههای حاضر در جریان انتخابات منسوب میشود کارشناس رسانه و تولید محتوای مجازی است.
فضای مجازی بعنوان درگاهی که در آن زمان بی اعتبار است، به شما این اجازه را میدهد تا در تمام طول روز شاهد برنامههای کاندیداها و شعارهای تبلیغاتیشان باشید، که این امر فرصتها و تهدیدهایی را برای ما مطرح خواهد کرد.
در ابتدای امر، باید بدانیم که قواعد و شرایط حاکم بر فضای واقعی، به شکلی متفاوت، اما نه به آن میزان تفاوت که تمایز حاکم شود، در فضای مجازی نیز حاکم است.
اما آیا رسانههای ارتباط جمعی، فضای جوامع را دموکراتیک تر کرده اند یا این تنها توقعی است که ما داشته ایم؟
رسانهها شامل دو بخش اساسی فرستنده و گیرنده میشود، عموما فرستندهها یا پیام مدنظر خود را به وضوح مطرح خواهند کرد و یا با
استفاده از فنونی مختلف ما را درگیر تله پروپاگاندای خود خواهند کرد.
لذا ما تنها آنچیزی را میبینیم که فرستندهها خواهان شفافسازی آن بوده اند.
اکنون میتوان مجدد به مبحث رسانه و انتخابات بازگشت و پرسید که کاندیداها دقیقا چه مواردی را در پیشگاه رسانه تقدیم مخاطبان میکنند؟
آیا آنچه را که ما خواستهایم، یعنی ابعاد پنهانی از روابط سیاسی و اجتماعی و حتی مالیشان را در انظار عمومی، به نمایش خواهند گذاشت؟
مشهود است که ابعاد پنهان، همواره پنهان خواهد ماند، البته تا هنگامی که مسئولان رسانهای رقیب، با به نمایش گذاشتن آنچه نباید، جنگ روانی تمام عیاری را در مقابل یکدیگر به راه اندازند.
آنچه در سال ۹۶ میان سه نامزد مطرح انتخابات، یعنی آقایان روحانی، رئیسی و قالیباف اتفاق افتاد، مصداقی بارز برای اثبات این بحث میباشد.
درحالی که محمدباقر قالیباف، دارایی خود را به مبلغ حدود ۲۵ میلیون تومان به نمایش میگذاشت، طی مناظرات پایانی نه تنها روحانی به مسئله املاک نجومی اشاره داشت، بلکه رسانههای مقابل قالیباف نیز تمام قد اسناد مسائل اقتصادی علیه او را به نمایش میگذاشتند.
با اشاره به نتیجه این مصداق، که کناره گیری قالیباف به نفع آیت الله رئیسی بود، میتوان تاثیر رسانه بر رفتار انتخاباتی را در سطح کلان به تماشا نشست.
حتی اکنون، در آستانه ماجرای صوت محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه توسط رسانههای خارج از کشور و پوشش رسانهای آن، میتوان به قابلیت (تریبون دو سویه) بودن این ابزار ارتباطی اشاره داشت، چراکه این نخستین انتشار و افشاسازی تاریخ انتخابات ایران نبوده است که احتمالا بر مدل رای دهی ملت تاثیر خواهد گذاشت.
سال ۹۵، در مجاورت و همسایگی انتخابات ۹۶ بود که صوتی محرمانه بر علیه آقای رئیسی منتشر شد و دو کاندیدای رقیب وی، از این فرصت در جهت تخریب استفاده کردند.
رسانهها و ترغیب به مشارکت
فعل دیگری که امروزه، از سوی دولمردان مورد توجه قرار میگیرد، ترغیب کردن ملت به مشارکت در امور اجتماعی (بخصوص انتخابات) بوسیله رسانههاست.
پوشش رسانه اي رقابت هاي انتخاباتي، در كشاندن مردم به پاي صندوق هـاي ر أي يعني افرادي كه در معرض پيام هاي رقابتي انتخاباتي قرار ميگيرند، بيـشتر بـه انتخابات علاقه نشان دهند.
فرجام آنکه امروزه با توسعه نقش رسانهها و فضای مجازی در تاثیرگذاردن مستقیم بر افکار عمومی، ابزار حائز توجهی برای سیاستمداران و صاحبان قدرت در جهت پیشبرد منافع و نشر رپورتاژ افعال خود گردیده است که فعالیتهایی همچون نشر اطلاعات و انجام تبلیغات، درگاه ارتباطی با مخاطبان و ترغیب آنها را بدین وسیله تحقق میبخشند.
آخرین دیدگاه