به گزارش خبر فوری، در روزهای اخیر، خبرهای متعددی در مورد بهبود روابط ایران و عربستان به گوش میرسد. به جز خبرنگاران و تحلیلگران، سران دو کشور نیز پالس‌های مثبتی در مورد بهبود روابط دو جانبه به هم می‌دهند (اینجا بخوانید).
این پالس‌های مثبت به قدری زیاد شده که حتی محمد بن سلمان (ولیعهد عربستان) هم در اظهارات اخیرش از آن دفاع کرده است. بن سلمان در نطق تلویزیونی جدیدی گفته است: ایران همسایه ماست و امیدواریم که روابط خوبی با آن داشته باشیم… نمی خواهیم ایران در شرایط سختی قرار داشته باشد، بلکه می خواهیم ایران کشوری شکوفا باشد و توسعه یابد، ما در ایران و آنها در عربستان منافع دارند و [این خواسته] ما برای آن است تا منطقه و جهان به سوی رشد و شکوفایی حرکت کند (اینجا بخوانید).
هنوز مشخص نیست که خبرهای مربوط به بهبود روابط ایران و عربستان تا چه حد درست است. اما بد نیست در شرایط فعلی و به بهانه خبرهای مربوط به بهبود روابط دوجانبه به مساله و بحران ایران و عربستان بپردازیم. به راستی دعوای دو کشور از چه زمانی شروع شد و چه شد که به این وضعیت انجامید؟
در این گزارش سعی داریم به این مساله پاسخ دهیم. جدول زیر خلاصه‌ی درگیری ایران و عربستان را از بعد تشکیل کشور سعودی تا زمان فعلی بررسی کرده و به نمایش می‌گذارد.
|
زمان |
عنوان بحران |
شرح بحران |
|
قاجار (1303) |
تشکیل حکومت وهابی |
– تشکیل یک حکومت وهابی در حجاز – مخالفت با شیعیان و قتل عام آنها – تصرف طائف و شهرهای شیعه نشین عربستان |
|
نخست وزیری رضا شاه (1304) |
تصرف مدینه |
– تصرف شهر مدینه توسط وهابی‌ها – اعتصاب و تعطیلی بازار تهران به نشانه اعتراض |
|
سلطنت رضا شاه (1304- 1305) |
تخریب قبور مطهر بقیع |
– تخریب بقاع متبرک بقیع به دست وهابیون – طرح ایران برای حکومت شورایی در عربستان به رهبری ترکیه و مصر و ایران |
|
رضا شاه (1308) |
عهدنامه مودت |
– آغاز رسمی روابط دیپلماتیک ایران و عربستان – امضاء عهدنامه مودت، پذیرش رسمی حکومت سعودی توسط ایران و تعهد عربستان به پذیرش حجاج ایرانی – ایجاد کنسول گری و سفارت خانه در دو کشور |
|
محمدرضا شاه (1322) |
گردن زدن یک زائر ایرانی |
– نیروهای سعودی یک زائر ایرانی را که در مسجدالحرام دچار استفراغ شده بود گردن زدند – اعتراض رسمی ایران به عربستان و نامه عذرخواهی پادشاه عربستان – قطع رابطه ایران و عربستان و تعطیلی حج |
|
محمدرضا شاه (1327) |
برقراری مجدد روابط |
– برقراری مجدد روابط در زمان نخست وزیری هژیر – از سرگیری سفر حج – رضایت عربستان به ساخت سایبان برای بقاع متبرک – عدم پذیرش ایران و اصرار به ساخت مجدد زیارتگاه |
|
محمدرضا شاه (1336) |
مساله بحرین |
– حمایت عربستان از جداشدن بحرین از ایران – مخالفت مجلس ایران با عربستان – جدایی بحرین از ایران و الحاق سه جزیره به ایران |
|
انقلاب اسلامی (1357) |
مخالفت با انقلاب اسلامی |
– مخالفت با انقلاب اسلامی شیعیان ایران توسط وهابیون – حمایت عربستان از عراق برای حمله به ایران – همکاری با آمریکا برای حمله به طبس |
|
جمهوری اسلامی (1365) |
انتقال مواد منفجره با کاروان حجاج |
– مأموران عربستان سعودی، محموله‌ای از مواد منفجره را در لوازم حجاج ایرانی کشف کردند – بحرانی شدن روابط بین دو کشور – فیصله یافتن موقتی بحران از طریق تلاش دیپلماتیک ایران |
|
جمهوری اسلامی (1366) |
کشتار حاجیان ایرانی در حج تمتع |
– کشتار 275 تن از حجاج ایرانی در مراسم برائت از مشرکین – قطع رابطه ایران و عربستان – ایجاد وخیم‌ترین دوران رابطه بین دو کشور |
|
هاشمی رفسنجانی (1368-1376) |
بهبود روابط |
– دیدار هاشمی رفسنجانی و امیر عبدالله (ولیعهد عربستان) در سنگال و پاکستان – از سرگیری رابطه و سفر حج |
|
محمد خاتمی (1376-1384) |
روابط خوب اما لغزنده |
– طرح گفت و گوی تمدن‌ها توسط دولت خاتمی و طرح مذاکره با عربستان سعودی – حمله به کنسولگری ایران در افغانستان و اتهام به عربستان – انفجار برج های خبر و اتهام به ایران |
|
محمود احمدی نژاد (1384- 1392) |
جنبش کشورهای اسلامی و اختلاف دو کشور |
– حمایت ایران از جنبش مصر، تونس، لیبی، یمن و بحرین و مخالفت عربستان – حمایت عربستان از گروه تروریستی جندالله – اتهام عربستان به ایران در مورد ترور عادل الجبیر |
|
محمود احمدی نژاد (1384-1392) |
جنگ سوریه |
– حمایت عربستان از گروه های تروریستی حاضر در سوریه و داعش – حمایت ایران از حکومت بشار اسد |
|
محمود احمدی نژاد (1384-1392) |
عراق و نوری المالکی |
– حمایت ایران از دولت نوری المالکی – مخالفت شدید عربستان با نوری المالکی و دولتش – ترس عربستان از نفوذ ایران در عراق |
|
حسن روحانی (1392-1400) |
بحران نفت |
– مخالفت عربستان با افزایش قیمت نفت – تلاش ایران برای اقناع اوپک به افزایش قیمت نفت |
|
حسن روحانی (1392- 1400) |
جنگ یمن |
– وخیم شدن روابط ایران و عربستان با آغاز جنگ یمن – حمایت عربستان از منصور هادی – حمایت ایران از انصارالله و حوثی ها – حمله عربستان و امارات به یمن – محکومیت این اقدام توسط ایران |
|
حسن روحانی (1392 – 1400) |
تجاوز جنسی به دو نوجوان ایرانی |
– تعرض مأموران بازرسی فرودگاه جده به دو نوجوان 14 و 15 ساله زائر ایرانی – لغو سفر عمره توسط ایران – تجمع در مقابل سفارت عربستان |
|
حسن روحانی (1392 – 1400) |
فاجعه‌ی منا |
– وقایع حج تمتع سال 1394 – سقوط جرثقیل روی زوار ایرانی و شهادت چند حاجی – فاجعه ی منا و شهادت چند صد ایرانی – لغو سفر حج تمتع |
|
حسن روحانی (1392 – 1400) |
حمله به سفارت عربستان |
– شهادت شیخ نمر (مبارز شیعه عربستانی) به دست آل سعود – حمله ایرانی های معترض به سفارت خانه عربستان و آتش زدن پرچم این کشور |
|
حسن روحانی (1392 – 1400) |
قطع کامل روابط دیپلماتیک |
– قطع کامل روابط دیپلماتیک در سال 1394 – عدم حضور تیم های عربستانی در ایران و ایجاد بحران در بازی های اسیایی – افزایش درگیری در یمن |
|
حسن روحانی (1392– 1400) |
درگیری در دریای سرخ |
– قدرت گیری دونالد ترامپ و افزایش مخالفت با ایران – حمایت همه جانبه عربستان از ترامپ – بحران در دریای سرخ و عربستان با چند حمله – حمله به آرامکو توسط پهپادها – افزایش قدرت انصار الله در جنگ یمن و فشار بر عربستان |
نظر شما درباره تداوم مناسبات تهران و ریاض چیست؟ کامنت بگذارید و نظر بدهید.
آخرین دیدگاه