مشورت کردن همیشه به نوعی در زندگی تمام ما انسان‌ها وجود دارد و خداوند در قرآن کریم هم جایگاه بالایی برای این امر قائل شده است.

باید بدانیم همیشه تمام افرادی که ما با آنها مشورت می‌کنیم ذی صلاح نبوده و دچار توهم مشورت می‌شویم. برای داشتن یک مشاوره کارساز نباید با برخی افراد مشورت کنیم.

آیا مشورت کردن در زندگی انسان امری ضروری است؟

انسان در زندگی سلایق و علایق متفاوتی دارد. این وجوه اخلاقی و عقیدتی شخصیت او را می‌سازد. شخصیت شما در مراحل متعدد و متفاوت زندگی خود را به نمایش می‌گذارد، شاید فکر کنید که می‌توانید از عهده همه کارهای خود در زندگی به تنهایی برآیید، این تفکر شما را از مشورت کردن بی‌نیاز می‌کند. اما برایمان سوالی پیش می‌آید که آیا واقعاً در زندگی به مشورت کردن نیازی نداریم؟ هرچه به این مسئله بیشتر فکر کنیم سوالات بیشتری برایمان پیش می‌آید. اما حقیقت چیست؟ آیا می‌توانیم به این حس توجه کنیم و به توصیه‌های گفته شده توسط دیگران اعتماد کرده و زندگی خود را بسازیم؟ گاهی اوقات تفکرات افراطی توسط برخی سران مختلف کشورهای دنیا ما را به شبهه می‌اندازد و دچار چند گانگی در تصمیم گرفتن می‌شویم. جوانان در نسل کنونی بمباران‌های فرهنگی و عقیدتی گوناگونی می‌شوند. از بسترهای گوناگون باید با هوشیاری استفاده شود تا مفید باشند.

مشورت کردن چیست؟

به صورت اصطلاحی این گونه مشورت کردن را تعریف کرده اند که هر زمانی که تصمیم حیاتی خواستید بگیرید، که عواقب مهمی برایتان دارد از گفتگو با افراد اندیشمند و خبره استفاده کنید. این گفتگو حتی می‌تواند با یک دوست قابل اعتماد یا روانشناس ماهر به صورت یک نصیحت حکیمانه صورت بگیرد. اما همین امر به ظاهر ساده بسیار سرنوشت ساز بوده است، در موارد بسیاری دیده شده است که نصیحت یا یک عمل حکیمانه چه زندگی‌هایی را نجات داده است اما کسانی که خودرایی و گستاخی را به حد اعلا رسانده اند و خود را بی نیاز از مشورت کردن با دیگران دیده اند، در نهایت به چه فاجعه‌های انسانی دچار شده اند که هیچ انسانی به آن دچار نمی‌شود. در یک نگاه عاقلانه مشورت کردن یک گفتگوی سازنده برای داشتن یک زندگی سالم و با نشاط است. اما توجه داشته باشید که مشورت کردن یک کلمه عام است که موارد بسیار بیشتری از یک گفت و گو را شامل می‌شود. یعنی حتی زمانی که حال خوبی ندارید و قلبتان ناآرام است، نیز می‌توانید با اهل دانش به گفتگو بنشینید. یا برای مثال برای انجام کارهای حقوقی حتماً به مشاوره با وکیل نیاز دارید. این نمونه‌های بسیار کمی از مصادیق مشورت کردن است.

اشتباهات رایج در مورد مشورت کردن چیست؟

وجود تفکرات گسترده و فلسفه‌های متعدد اندیشیدن در مورد مشورت کردن را برای عموم مردم مشتبه کرده است. این تعدد فکری در مورد ماهیت مشورت کردن عده بسیاری را به توهم و برداشت غلط از این مفهوم انداخته است. در موارد زیر برخی را توضیح می‌دهم:

افراد نادان
در گفتمان‌های سازنده خود حواستان باشد افرادی هستند، که صد درصد نادان هستند تنها کار اینان فقط تایید کارهای شما حتی به غلط است. اگر بعداً با استفاده از مهارت‌های کلامی از آنها بپرسید که دلیل تایید کردنشان را به شما بگویند قطعاً حتی یادشان نیست در مورد چه چیزی سخن می‌گویید. از نشانه‌هایی که ظهور بیشتری از سایر نشانه‌ها برای تشخیص دادن اینان وجود دارد، تایید کردن تمام کارهایتان است، اگر کسی در اطرافتان هست که تمام کارهایتان را تایید می‌کند، خیال نکنید که او شما را درک می‌کند بلکه به شما هشدار جدی می‌دهم که مراقب باشید. شما توسط یک دوست نادان هدایت می‌شوید.

دشمن دانا
در زندگی بسیار پیش می‌آید که افرادی از سر کینه و دشمنی برای شما مشکل تراشی می‌کنند، هوشیاری کامل داشته باشید، گاهی اوقات آنان با زیرکی در برنامه ای هماهنگ با حیله شما را به یک جلسه مشورت کردن سوق می‌دهند که شخص مشورت دهنده به شما در حال هل دادن جسم و روحتان به قعر جهنمی هستند که خلاصی از آن کار مشکلی خواهد بود. حواستان جمع باشد، عموماً ریسک‌های غیر معقولانه از این دسته هستند.

افراد منفی اندیش
در طول زندگی انرژی‌های منفی بسیاری سراغمان می‌آیند که هر کدام ما را بسیار خسته می‌کنند، این خستگی روحی است، که توان حرکت و نشاط را از شما می‌گیرد. برای رهایی از این کسلی و بی حالی روحی به افراد منفی نگر پناه نبرید. اینان غالباً دیدشان به زندگی و اطرافیان دارای سوء ظن است، همچون میوه ای گندیده عمل می‌کنند که در کنار سایر میوه‌ها آنان را هم فاسد می‌کنند. مشورت کردن با اینان نه تنها فایده ای ندارد بلکه روح شما را هم فاسد می‌کنند.

دروغ گویان
صفتی زشت تر از دروغ گویی شاید وجود نداشته باشد. البته تعیین مصادیق خارجی آن بر عهده خودتان است، به این نکته هم توجه داشته باشید که نباید در ابتدا و اولین نگاه با سوء ظن به همه نگاه کرد. اینان در مشورت کردن سخن راست را نمی‌گویند به همین علت هر اتفاقی که احتمالش را دهید، ممکن است به وقوع بپیوندد.

این موارد اندکی از تعداد زیادی است، که در مشورت کردن اتفاق می‌افتد. گیرنده مشورت از آنان احساس خرسندی می‌کند، ولی از ماهیت این فاجعه بی خبر است، لذا اتفاقات ناگواری که برایش می‌افتد را به پای مشورت کردن می‌گذارد. این موارد را برای مثال ذکر کردم تا بدانید دچار اشتباه در این امر مهم نشوید.

در چه مواردی مشورت کردن لازم است؟

امور مهمی که در سرنوشت شما تاثیر دارد یا تعیین مسیر زندگی شما محسوب می‌شود‌، مشورت کردن در این امور یک امر لازم است. در سایر تصمیمات بهتر این است که کار عاقلانه انجام گیرد، یعنی با افراد دارای صلاحیت یک گفتمان کارساز انجام گیرد. تعیین محل‌های انجام مشورت بر عهده خودتان است زیرا مراحل زندگی برای هرکس متفاوت است. اما برخی موارد بسیار حیاتی است، که معدودی از آن‌ها را ذکر می‌کنیم:

انتخاب رشته تحصیلی
از ابتدای تحصیل فرزندانتان در مدرسه‌های معتبر که از آموزش و فرهنگ خوبی برخوردار هستند، استفاده کنید. برای انتخاب این مکان‌های آموزشی مشورت کنید. در انتخاب رشته تحصیلی و پس از آن در امورات آموزشی مشورت کردن شما را یک گام به جلو می‌برد و تصمیم صحیحی خواهید گرفت.

ازدواج
از مهم ترین اتفاقات زندگی هر انسانی ازدواج کردن است. در این امر خطیر واقعاً انسان به یک راهنمای دانا نیاز دارد. هر کس را که می‌دانید ذی صلاح است از تجربیاتش استفاده کنید. بدانید که عجله کردن یا تصمیم نادرست عمر شما را تباه خواه کرد و اگر کار درست و شایسته را انجام دهید عمر طولانی و پر نشاطی را خواهید داشت.

جدایی
در رابطه‌های مختلف جدایی سخت ترین و غم انگیز ترین قسمت آن است. در این موارد شاید جدایی چاره ای موقتی باشد، اما مشورت کردن به شما ابعاد مختلفی را نشان می‌دهد که شاید نظرتان را عوض کند. این جدایی‌ها همواره بسیار زود اتفاق می‌افتند مشاور به طرفین صبر را یادآوری می‌کند و با آرامش راهکارهای عاقلانه را ارائه می‌دهد تا تصمیم منطقی توسط طرفین اتخاذ شود.

مشکلات والدین با فرزندان و برعکس
در تمام خانواده‌ها مشکلات خانوادگی یافت می‌شود، این اختلافات گاهی در درون خانواده حل می‌شود و گاهی برای حل شدن نیاز به یک مشاور عالی دارد. در مبحث شکاف نسل‌ها در موارد بسیاری عدم درک موجب بی عدالتی در والدین می‌شود، اما متاسفانه از سوی فرزندان نیز لجبازی‌هایی می‌شود که با سلامتی خویش به جنگ می‌پردازند و خود را دچار بحران می‌کنند. در این زمینه مشورت کردن با مشاور روانشناس و یا کارشناس متخصص دینی الزاماً صورت بگیرد تا میزان شکاف بین فرزندان و والدین اندک شود.

این موارد از مهم ترین موضوعاتی است که به مشاور نیاز دارد، مشاور دانا همه راهکارهای موجود را می‌سنجد و بهترین آنها را اجرا می‌کند تا عاقلانه ترین راه انتخاب شود.

رعایت چه نکاتی در مشورت کردن مهم است؟

در مشورت کردن باید همیشه ابتداً به موضوع تخصصی مشاور توجه داشته باشیم. در نهایت باید دقت کنید یک مشاور توانا تغییر رفتار و تصمیم شما را بر پایه درک نقاط مثبت و منفی شخصیت شما انجام می‌دهد. البته یادتان باشد از پتانسیل‌های درونیتان با خبرتان می‌کند و ایده‌های جذابی برای شما خواهد داشت. خدمات یک مشاور به صورت آرایشی نیست، بلکه خدمت واقعی است که در نهایت منجر به بهبود شخصیت و عملکرد شما می‌شود. شما نیز سعی کنید از نعمت شفافیت برخوردار باشید، یعنی با مشاور خود صادق باشید و به صورت کاملاً شفاف با او مراحل دارای اختلال زندگی را پشت سر بگذارید. در اعتماد به مشاور نیز متعادل باشید، یعنی نه او حق افشای رازهای شما را دارد، نه شما حق فریب و دروغ گویی به مشاور را دارید، هر دو صورت بسیار بد است. مطمئن باشید که اخذ مشاوره در بلند مدت تاثیرات شگرفی را در زندگی برایتان خواهد داشت، می‌رسد روزی که از خودتان به خاطر مشورت کردن در روزهای گذشته تشکر کنید.

در پایان

یادتان باشد که گرفتن مشورت از دیگران آداب خودش را دارد و باید در این مواقع حواستان باشد. درست است که مشورت کردن در بعضی امور، کار بسیار عاقلانه و خردمندانه‌ایست اما اگر فرد طرف مشورت شما متخصص و کار بلد حوزه مورد شور نباشد امکان دارد مشورتی که می‌گیرید به جای کمک به شما باعث گمراهی‌تان شود. یادتان باشد هر اندازه که با متخصصان یک حوزه مشورت کنید و از افراد با تجربه اطلاعات کسب کنید در نهایت این شما هستید که تصمیم قطعی را می‌گیرید و قطعا عواقب آن هم به عهده خودتان خواهد بود.