کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: مذاکره ایران و عربستان نشان میدهد فضای نسبتاً مثبتی بین ۲ کشور برقرار شده و تهران و ریاض در صددند تا از مقاصد یکدیگر مطلع شوند و پیامهای خود را بعد از گفتوگو به رهبران سیاسی منتقل کنند.
حتی مذاکرات مهم هستهای در وین هم چیزی از اهمیت خبر دیدار و گفتوگوی مقامهای ایران و عربستان در فضای رسانهای جهان کم نکرد. به هر حال هم ایران و هم عربستان از جمله کشورهای بسیار مهم منقطه استراتژیک خاورمیانه هستند که تنازع یا تفاهم بین این ۲ کشور میتواند نقش برجستهای در منطقه و حتی نظام بینالملل داشته باشد.
قاسم محبعلی، کارشناس مسائل خاورمیانه در این باره اظهار کرد: اخبار درجشده حاکی از آن است که مذاکره ایران و عربستان در سطح سرویسهای امنیتی انجام شده است. البته مذاکره دراین سطح امری معمول است، اما برای اینکه وارد مرحله تصمیمگیری شود لازم است از این سطح به مرحله سیاسی برسد.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: البته این نشست نشان میدهد فضای نسبتاً مثبتی بین ۲ کشور برقرار شده و ایران و عربستان در صددند تا از نیات و مقاصد یکدیگر مطلع شوند و پیامهای خود را بعد از گفتوگو به رهبران سیاسی منتقل کنند، که اگر برای تفاهم به نتیجه برسند، طرفهای سیاسی مذاکرات را به مرحله اجرایی هدایت خواهند کرد.
او اضافه کرد: درباره ارتباط گفتوگو بین طرفین ایرانی و عربستانی به مذاکرات هستهای وین باید گفت هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم میتواند ربط داشته باشد؛ در واقع ربط اصلی این است که جو بایدن که به تازگی در کاخ سفید مستقر شده است هم به تعامل با ایران علاقهمندی نشان میدهد و هم نمیخواهد چشمبسته از عربستان حمایت کند به طوری که میخواهد پشتیبانی کشورش از حمله به یمن را متوقف کند تا این مساله با راهحلی دیپلماتیک حل شود.
محبعلی ادامه داد: از سویی نمیتوان این احتمال را نادیده گرفت که بعد از توافق بر سر برجام طرفین وارد مذاکرات منطقهای شوند. به هر حال عربستانیها پیشدستی میکنند تا مشکل رابطه با ایران در فرایند گفتوگوهای دوجانبه برطرف شود و امکان مداخلهجویی از کشورهای دیگر سلب شود که باید اذعان داشت این رویکرد رویکردی منطقی است.
کارشناس مسائل خاورمیانه توضیح داد: البته تا مذاکرات در فضای سیاسی جدی گرفته نشود نمیتوان تحلیل و پیشبینیای صحیح از سرانجام کار به دست داد. به هر حال برای توافق نهایی لازم است تصمیمگیران رسمی ۲ کشور با هم به گفتوگو بنشینند. در واقع گفتوگو در چنین سطحی را میتوان فرصتی برای اعلام مواضع و اطلاع از نظرات و سیاستهای یکدیگر تلقی کرد. با این توضیح که مذاکرات بین سرویسهای امنیتی و اطلاعاتی حتی بین کشورهایی که در حالت جنگ با یکدیگر هستند هم امری مرسوم است.
قاسم محبعلی در پایان گفت: از آنجا که آمریکا برای پایان دادن به جنگ یمن سعودی را تحت فشار قرار داده و از طرفی عربستان هم در مساله یمن دچار سردرگمی شده و در باتلاق گیر کرده، میتوان به این برداشت رسید که نظام بینالملل سعی دارد از طریق نزدیکی ایران و عربستان گره هفتساله رابطه دو کشور را باز کند.
آخرین دیدگاه