علی مطهری ازجمله چهره هایی است که معمولا در میانه اصلاح طلبی و اصولگرایی ایستاده است. فرزند شهید مطهری، زبان تندی در سیاست دارد و به لحاظ فرهنگی نیز مشی محافظه کارانه در پیش می گیرد.
او که سابقه نمایندگی مجلس را در کارنامه خود دارد و یک بار با لیست اصولگرایان و بار دیگر با لیست اصلاح طلبان وارد مجلس شده، در انتخابات اخیر پارلمان نتوانست از فیلتر شورای نگهبان بگذرد و با این حال امیدوار است بتواند به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در گردونه رقابتها باقی بماند.
مطهری که علی لاریجانی همسر خواهر اوست، برخلاف رئیس سابق مجلس اهل گفتگو با رسانه هاست و در همین راستا، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، به طور زنده با خبر فوری به گفتگو پرداخت.
مصطفی انتظاری هروی، استاد علوم سیاسی دانشگاه و مدیرعامل خبرفوری، عهده دار این گفتگو بود که قریب به 90 دقیقه به طول انجامید.
آنچه در ادامه می خوانید، مشروح این گفتگوست که در پایان، می تواند فیلم آن را نیز مشاهده کنید.
***
خبرفوری: سلام عرض می‌کنم آقای مطهری و سپاسگزارم که دعوت ما را برای انجام این گفتگوی زنده پذیرفتید.
مطهری: من هم خدمت شما و تمامی مخاطبان عزیز سلام عرض می‌کنم. از شما قدردانی می‌کنم که این فرصت را به من دادید تا برخی از دیدگاه‌هایم را بیان کنم.
خبرفوری: آقای مطهری، در یکی دو روز گذشته فضای شبکه‌های اجتماعی پر شده است از شما و سخنانتان در مورد بحث حجاب و حاشیه‌های آن در کلاب‌هاوس. ماجرا چه بود؟ چون دیدم در استوری اینستاگرامتان هم نوشته بودید برخی از سخنان شما تحریف شده است. چه شد که کلیدواژه «تحریک» در کلام شما اینطور مورد توجه قرار گرفت؟
مطهری: جای تاسف دارد در جلسه‌ای که دو ساعت و 45 دقیقه هم به درازا کشید و در آن به مسائل بسیار مهم پرداخته شد تنها به بحثی می‌پردازند که شاید 5 دقیقه هم مورد بررسی قرار نگرفت و چندان مهم نبود؛ آن هم به شکل مغشوش و غیرواقعی. اما اگر صوت آن مصاحبه منتشر شود مطلب بسیار روشن خواهد شد. از دید من پرداختن به این موضوع ضرورت چندانی ندارد. ما در آن گفت‌وگو به مسائل بسیار مهمی پرداختیم که متاسفانه اصلا به آن‌ها توجه نداشت و به باور من این نقطه ضعف رسانه‌های داخل کشور است و به قول خودشان به سخنان جنجالی اهمیت می‌دهند. آن خانم پرسشی کردند و من هم پاسخ دادم و این بحث دارای جنبه‌های روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و دینی است و جزو مباحث بسیار جدی است. آن خانم از واژه‌ی تحریک استفاده کرده است و در فضای مجازی هم روی این واژه مانور می‌دهند که از دید من اصلا جالب نیست. موضوع بسیار روشن است و امروز مساله‌ی کشور ما حجاب نیست. اوضاع پوشش کنونی بانوان و مردم در کشور ما خوب و درست است و ما با این موضوع مشکلی نداریم مردم هم با اراده‌ی خود کاری را که می‌پسندند انجام می‌دهند.
خبرفوری: پس یعنی جامعه نباید نگران این مساله باشد که اگر علی مطهری در انتخابات پیروز شد فضای گشت ارشاد با شدت بیش‌تری به جامعه برخواهد گشت یا شما پیش‌تر در مورد رعایت حجاب در ادارات دولتی تذکراتی داده بودید درواقع مردم نباید نگران این باشند که با انتخاب شما در مورد حجاب سخت‌گیری‌های بیش‌تری در جامعه اعمال خواهد شد. به‌هرروی این‌ها همیشه جزو نگرانی‌ها بوده است آیا با فرض انتخاب شما باید نگران این‌گونه مسائل باشیم؟
مطهری: خیر من اوضاع کنونی حجاب در ایران را قابل‌قبول می‌دانم. نزدیک به 70 درصد بانوان در کشور دارای حجاب کاملند و نزدیک به 30 درصد هم این موضوع را به صورت کامل رعایت نمی‌کنند و می‌بینید که حکومت هم کاری با آن‌ها ندارد و این‌گونه نیست که اجبار خاصی در این زمینه وجود داشته باشد. البته امکان دارد 2 تا 3 درصد هم درخواست براشتن حجاب و زندگی به سبک اروپا را داشته باشند اما طبیعی است که یک حکومت اسلامی نمی‌تواند چنین اجازه‌ای دهد. وضعیت مطلوب است و من در این زمینه قائل به سخت‌گیری نیستم. حکومت هم در این زمینه سخت‌گیری نمی‌کند امروز بسیاری از خانم‌ها حجاب کامل ندارند اما سخت‌گیری خاصی هم وجود ندارد. این مساله‌ی مهمی نیست که مدام مورد پرسش قرار می‌گیرد.
برخی از هنرمندانی که مهاجرت کردند به دلیل سخت‌گیری‌هایی بوده که برآن‌ها اعمال شده است. درواقع ما به‌گونه‌ای آن‌ها را به بیرون از کشور هدل دادیم همان‌گونه‌که در فضای سیاسی کشور این کار را انجام می‌دهیم
خبرفوری: به گمان من بحث شما تعمیم داشته می‌شود. در فضای مجازی دیدم که برخی مطرح می‌کنند کسی که خود به آزادی پوشش قائل نیست چگونه می‌تواند از آزادی بیان بگوید؟ یعنی کسی که براین باور است خانم‌ها خود نمی‌توانند پوشش خود را انتخاب کنند بنابراین آن نگاه قیم‌مآبانه را در حوزه‌های دیگر هم پیش خواهد برد. در برابر این انتقادها چه پاسخی دارید؟
مطهری: این موضوع در کلاب‌هاوس هم مطرح شد و من پاسخ دادم؛ این دو موضوع هیچ تناقضی با هم ندارند و از دید منطق و خرد و عقل و اسلام؛ همان‌گونه‌که می‌دانید انسان دارای استعدادهای گوناگونی است که مختص به اوست و البته برخی دیگر از استعدادهای او هم با حیوان مشترک است مانند خشم و شهوت. استعدادهایی که مختص به انسان است باید شکوفا شود اما امور مشترک با حیوان مانند غریزه‌ی جنسی و خشم و مانند آن باید تحت کنترل عقل و اراده‌ی آدمی باشد. برای نمونه در اسلام برای پوشش دستوراتی وجود دارد اصلا ما به دین و اسلام کاری نداریم عقل این‌گونه حکم می‌کند فرض کنید افرادی می‌خواهند چگونگی بهتر اداره‌شدن جامعه را بررسی کنند این پرسش در اینجا مطرح می‌شود آیا جامعه باید محیط کار و فعالیت باشد یا محیط التذاذات جنسی هم باشد. دیدگاه اسلام این است که جامعه باید محیط کار و فعالیت باشد و هرگونه التذاذ جنسی باید در کادر خانواده باشد. در این بخش اسلام از پوشش گفته است و آن را برای هر دو جنس مرد و زن مطرح کرده است و قوانینی از لحاظ نگاه و اختلاط با هم گذاشته است که همگی به صلاح مردم جامعه است. رعایت این مسائل با آزادی استعدادهای انسانی منافاتی ندارد.ما می‌گوییم تمامی استعدادهای انسانی و اندیشه و بیان و قوه‌ی ابتکار و ابداع و گرایش به پرستش و ستایش و حقیقت‌جویی و کنجکاوی در حقایق دنیاو عالم آدمی باید آزاد باشد. به باور من این‌ها با هم منافاتی ندارد که بگوییم برای نمونه اگر کسی به آزادی بیان باور داشت باید در مورد پوشش هم سخت‌گیری نداشته باشد و هر کسی می‌تواند حتا عریان وارد جامعه شود که چنین چیزی امکان‌پذیر نیست و این موضوع و حداقل‌هایی در تمامی کشورهای دنیا وجود دارد اما در کشور ما به دلیل اسلامی‌بودن این میزان اندکی بالاتر و بیش‌تر است.
خبرفوری: در سخنانتان در مورد آزادی دین گفتید. شما در مورد مباحثی مانند تغییر دین چه باوری دارید آیا به آزادی در این زمینه هم قائلید؟
مطهری: اگر کسی به‌راستی پس از اندیشه و از روی حقیقت‌جویی و بدون تعصب به این مرحله از باور برسد که برای نمونه دین حضرت مسیح یا یهود برحق است براساس باور بسیاری از علما او مرتد نیست. در اسلام و به گفته‌ی علما مرتد به کسی می‌گویند که عناد داشته باشد یعنی به حقیقت اسلام رسیده و می‌داند دین برحق اسلام است اما عناد دارد و نمی‌خواهد بپذیرد به چنین کسی مرتد می‌گوییم که مسلمان بوده است اما درصدد دشمنی و عناد برمی‌آید و از این دین خارج می‌شود تازه آن هم می‌گویند اگر به دنبال….باشد امکان صدور حکم برایش وجود دارد و اگر کسی در خانه‌ی خود چنین باوری داشته باشد مشکلی وجود ندارد. اما اگر کسی مدت‌ها در مورد ادیان گوناگون پژوهش کرده باشد و به این نتیجه رسیده باشد که دینی جز اسلام برحق است به باور من مشکلی ندارد. شهید مطهری جمله‌ای دارند که موید این حرف است. ایشان در دروس فلسفه تاریخ خود می‌گویند به نظرمن اگر کسی از روی حقیقت‌جویی و پوهش و تحقیق به این نتیجه برسد که اصلا خدایی وجود ندارد و نبوت و پیامبری از ابتدا وجود نداشته است و تمامی مسائل معاد و دیگر موارد را هم انکار کند و به‌طورکلی مادی‌گرا شود و بگوید هر چه وجود دارد در همین ماده است و شعور هم درونش است مانند سخنان و باور کمونیست‌ها در آن دنیا معذب نیست چراکه او به‌دنبال حقیقت بوده است. بنابراین گمان می‌کنم مساله‌ی تغییر دین هم به همین شکل باشد.
خبرفوری: از لحاظ فرهنگی اصلاح‌طلبان به مواضع شما نقد دارند و از سوی دیگر از لحاظ سیاسی اصولگرایان منتقد شما هستند. شما در انتخابات چه بخشی از جامعه را نمایندگی خواهید کرد؟
مطهری: من بخشی از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان و البته کسانی‌که جزو هیچ‌یک از این دسته‌ها نیستند را نمایندگی می‌کنم. من در هر دو بخش حامیانی دارم و همان‌گونه که گفتید اصلاح‌طلبان در برخی مسائل فرهنگی مانند همین مساله‌ی حجاب نقدهایی به من دارند و به این موضوع بازتر نگاه می‌کنند یا اصولگرایان برای موضوع آزادی بیان و حقوق شهروندی حساسیت کافی ندارند بنابراین من با هر دو طیف اختلافاتی دارم اما به‌هرروی من برای خود اصول و مواضع ثابتی دارم که از اندیشه‌ی شهید مطهری برداشت کرده‌ام در این 42 سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی و شهادت شهید مطهری می‌گذرد من مدون آثار باقی‌مانده از ایشان بودم بنابراین اندیشه‌ها و افکار ایشان در من رسوخ کرده است و امروز گویی من سخنان ایشان را بیان می‌کنم. از دید من اصلاح‌طلبان باید در برخی مواضع فرهنگی خود اندکی اصولی‌تر رفتار و فکر کنند و اصولگرایان هم باید به مسئله‌ی آزادی بیان و حقوق شهروندی اهمیت کافی و لازم را بدهند.
اسرائیل از قطع رابطه‌ی ما با امریکا مدام سواستفاده می‌کند. رابطه با آمریکا به‌معنای زیرسلطه‌رفتن و مذاکره نیست. ما می‌توانیم رابطه داشته باشیم
برای نمونه منتقدی را دستگیر کردهاند که 60 روز در سلول انفرادی بوده است و اصلا نفهیم اتهامی هم انجام نشده و بازجویی شده است و به 5 سال زندان محکوم شده است هنگامی‌که این پرونده را بررسی می‌کنیم می‌بینیم فقط انتقاد کرده اما می‌گویند توهین کرده اما کسی اصلا متوجه آن نشده و در جامعه تاثیری برجای نگذاشته است. باور من این است که ما باید در این مواقع اعتراض کنیم و رسیدگی کنیم. هنگامی هم که در مجلس بودم به این موارد رسیدگی می‌کردم و یکی از محل‌های اختلاف من با همکارانم این مسائل بود. آن‌ها بر این باور بودند که مطرح‌کردن این مسائل به صلاح نظام نیست باید آن‌ها را پنهان کنیم و بپوشانیم اما دیدگاه من این بود که نباید از این مسائل عبور کرد اتفاقا باید این مسائل مطرح شد تا از تکرار آن‌ها جلوگیری شود مانند قتل ستار بهشتی که ایشان وبلاگی داشت و انتقاداتی را در آن مطرح می‌کرد و البته برخی هم می‌گویند به برخی مقامات توهین هم کرده بود او را دستگیر کردند و براثر شکنجه از دنیا رفت. من این موضوع را دنبال کردم که به‌راستی برای این کار چه ضرورتی وجود داشت؟ من از پلیس فتا توضیح خواستم که چند تن وبلاگ او را می‌خواندند و از مطالب او تاثیر می‌گرفتند؟ پلیس فتا اعلام کرد شمار بازدیدکنندگان وبلاگ آقای بهشتی در روز 8 تن بوده است. برای این 8 تن و این سخنان او را دستگیر کنیم کسی که کارگر و فقیر بوده است و هزاران مشکل اقتصادی و معیشتی داشته است درصورتی‌که من گفته بودم او را بیاورید و به او مهربانی کنید و چای دربرابرش قرار دهید و در پایان هم دو کیسه‌ی برنج در اختیارش بگذارید باور کنید اصلاح می‌شود و وبلاگش از این حرف‌ها پاک می‌شود. متاسفانه اصولگرایان اصلا به این مسائل توجهی ندارند.
خبرفوری: اما همین اصلاح‌طلبان در ماجرای آبان 98 و هواپیمای اوکراینی به شما و دیگر چهره‌های فهرست امید انتقاد داشتند که آن‌گونه که باید اعتراضات را پیگیری نکرده‌اید. برخی حتی براین باورند که امروز شرکت‌کردن در انتخابات موضوعیت ندارد و نقد می‌کنند که پیگیری‌های مجلس به کجا رسید و یا این رخدادها سبب چه تغییراتی شد که امروز از راه دولت و از طریق آن بخواهیم دگرگونی خاصی را در جامعه شاهد باشیم. پاسخ شما به این انتقاد چیست؟
مطهری: این‌گونه نیست که ما کاری نکرده باشیم. هنگامی‌که موضوع بنزین به‌وجود آمد مجلس هر دو فراکسیون امید و اصولگرایان به‌سرعت وارد شدند و طرح دو فوریتی آوردند تا مصوبه‌ی افزایش قیمت بنزین را اصلاح کنند اما بعد گفتند نطر مقام معظم رهبری این است که از این موضع پشتیبانی شود بنابراین آن را رها کردند. پس از آن که متوجه بد اجراشدن این مصوبه شدیم و با معترضان هم برخوردهای بسیار بدی صورت گرفت مسئولان اطلاعاتی و امنیتی را فراخواندیم که چرا این‌گونه برخورد کرده‌اید چرا ما باید این اندازه کشته داشته باشیم؟ تا امرز در جمهنوری اسلامی سابقه نداشته است که این اندازه از مردم کشته شوند. با این افراد چندین جلسه داشتیم و وزیر کشور را مسئول مستقیم اجرای این مصوبه می‌دانستیم چون او ازسوی دولت مسئولیت این جریان را برعهده گرفته بود و به همه اطمینان داده بود همه‌ی مقدمات آماده است و هیچ مشکلی رخ نخواهد داد و می‌توانید مصوبه را اجرا کنید اما دیددیم چه مسائلی رخ داد. درصورتی‌که دست‌کم باید یک ماه با مردم صحبت و آن‌ها را برای این اقدام آماده می‌کردند اما هیچ‌کاری در این زمینه انجام نشد.
یارانه‌ی نقدی باید در اوضاع کنونی ادامه پیدا کند چون ما در کشور و در روستاها و مناطق دورافتاده افرادی را داریم که به همین مبلغ ناچیز نیازمندند اما به‌طورکلی من از این کار دفاع نمی‌کنم
در مجلس با پرچم‌داری من می‌خواستیم وزیر کشور را استیضاح کنیم و در این‌باره شمارشایان‌توجهی هم امضا جمع کردیم اما بعدها برخی و به دلایلی امضاهای خود را پس گرفتند اما تا پایان بیست و چند تن ایستادگی کردند درحالی‌که ده امضا بیش‌تر نیاز نبود. ما تا روز پایانی مجلس هم به‌دنبال این ماجرا بودیم. در این مورد من حتی با رئیس مجلس آقای لاریجانی درگیر شدم و در نطقم هم انتقاد کردم. اما بهانه‌هایی می‌آوردند که پیغام‌هایی آمده بوده که ما تاکنون هم متوجه نشده‌ایم آيا پیامی بوده است یا خیر و این اتفاق نیفتاد البته هدف ما این نبود که وزیر کشور حتما باید ساقط شود درواقع منظور من این است که ما با یشان کینه‌ای نداشتیم بحث من این بود که به هنگام رخ‌دادن چنین مسائلی مجلس نباید ساکت باشد تا دنیا و مردم متوجه شوند حکومت ایران آزاد است. در جوامع ممکن است برخی دست به اقداماتی بزنند که بخشی از مردم و حکومت اعتراض کنند مجلس هم که نماینده‌ی مردم است اعتراض می‌کند. ما می‌خواستیم صدای مردم را به گوش مسئولان برسانیم که اجازه ندادند و به باور من کار درستی نبود. حتی یکی از نمایندگان به خانم سلحشوری برای دلداری به مادران کشته‌شدگان این رخدادها جمله‌ای گفته بودند و در نطق خود ابراز همدردی کردند که ایشان را احضار کردند. این کارها بسیار زشت است و ضرورتی هم ندارد. از دید من باید از رئیس مجلس انتقاد کرد که چرا اجازه‌ی این کار را ندادند. این‌گونه جایگاه مجلس پایین آمد و یکی از عوامل مشارکت پایین مردم در انتخابات مجلس یازدهم همین موضوع بود چون مردم حس کردند ر این کشور مجلس نقشی ندارد ازسویی شورای سران تصمیم می‌گیرد و قیمت بنزین را زیاد می‌کند و مجلس کاری از پیش نمی‌برد ازسوی دیگر مجلس می‌خواهد وزیر کشور را استیضح کند باز هم موفق نیست بنابراین مردم فکر کردند مجلس نقش و جایگاهی در کشور ندارد.
خبرفوری: همین مساله نسبت به انتخابات 1400 وجود ندارد؟
مطهری: از دید من این به افراد بستگی دارد. در همین مجلس اگر کسی بود که به جایگاه مجلس بیش‌تر اهمیت می‌داد این کار را انجام می‌داد. گاهی ممکن است حتا ازسوی رهبری نظری اعلام شود اما ایشان معمولا می‌گویند اگر مجلس اصرار و پافشاری دارد کار خود را پیش برد. اما برخی همیشه کاسه‌ی داغ‌تر از آش می‌شوند و اجازه نمی‌دهند بخری مسائل به‌وجود آید و شاهد آثار بد آن هم هستیم. در دولت هم به همین شکل است؛ اگر رئیس‌جمهور در دولت و در مسائل گوناگون عقب‌نشینی نکند می‌تواند دولات مقتدری داشته باشد که به کسی خارج از آن در امور اجرایی اجازه‌ی دخالت ندهد اما اگر از ابتدا عقب‌نشینی کند مسلما شماری هستند که سوار کار شوند و اداره‌ی امور را به دست گیرند. در دولت آقای روحانی دیدید که ایشان در آغاز دولت دوازدهم و به هنگام دادن فهرست کابینه با وزرا هماهنگ کرده بوده است درصورتی‌که براساس قانون اساسی این فهرست باید به صورت مستقیم به مجلس فرستاده شود.
باید حداقل‌هایی را برای اقشار ضعیف و یا شاید تمامی مردم در نظر بگیریم به‌گونه‌ای که هر خانواده‌ای بداند که در درازای هر ماه دو یا سه مرغ و چند کیلو گوشت و برنج و روغن و قند و شکر دارند و به مردم با قیمت پایین کالابرگ‌های الکترونیک داده شود تا بداند در درازای ماه چه دارد تا مابقی مایحتاجش را آزاد تهیه کند
بعدها گفتند برخی از وزرای ایشان انتخاب دهم، پانزدهم یا بیست‌ویکم بوده است به‌راستی چرا باید این‌گونه باشد؟ تمامی این‌ها به‌نوعی عقب‌نشینی است. در مواقع دیگر هم اوضاع به همین شکل است برای نمونه هنگامی‌که رئیس‌جمهور سوریه وارد ایران می‌شود اما وزیر خارجه‌ی کشور ما نسبت به این موضوع کاملا بی‌خبر است و حتا رئیس‌جمهور یک ساعت پیش از آن خبردار می‌شود و تمامی این مسائل سبب پایین‌آمدن اقتدار دولت می‌شود و سبب می‌شود دیگران در کار دولت وارد شوند و دخالت کنند. اما اگر رئیس‌جمهور از ابتدا از اختیارات خود به‌درستی استفاده کند می‌تواند کار خود را پیش برد. به باور من رئیس‌جمهور می‌تواند کارهای زیادی انجام دهد البته در برخی موارد هم تااندازه‌ای دستانش بسته است این را می‌پذیرم اما اختیاراتی که در قانون اساسی به او داده شده است این اجازه را می‌دهد که بسیاری اصلاحات را انجام دهد. رئیس‌جمهور مسئول اجرای قانون اساسی در کشور است که سمت بسیار مهمی است و باید از آن استفاده شود.
خبرفوری: از لابه‌لای سخنانتان احساس کردم به آقای لاریجانی نقد دارید و همه می‌دانیم که ایشان از خانواده شما و شهید مطهری دور نیستند. نخست می‌خواهم بدانم آیا در مورد کاندیتاتوری تان برای ریاست‌جمهوری با ایشان مشورت کردید؟ از موضع ایشان در مورد انتخابات آگاهی دارید چون بحث کاندیدا شدن ایشان هم مطرح است. موضوع دیگری که می‌خواهم بدانم این است که در جمع‌های خانوادگی و احیاینا مباحثی که در آن‌ها رخ می‌دهد آقای لاریجانی کدام بخش از مواضع شما را قبول دارد و به کدام موارد نقد دارد؟
مطهری: ایشان از اعلام کاندیتاتوری من اطلاعی نداشتند و من بدون اطلاع به کسی این کار را انجام دادم. من ایشان را یک فرد عاقل و باتدبیر و باتجربه و معتدل می‌دانم اما زمانی‌که در مجلس بودم و در مواردی می‌گفتم شما نباید دستورات خارج از مجلس و پیام‌هایی که از این سو و آن سو می‌آید را جدی بگیرید. این پیام‌ها خیلی هم مشخص نبود از چه نهاد و فردی است و من انتقاد داشتم که با این کار جایگاه مجلس پایین می‌آید. در مورد مسائل شخصی با هم رفیقیم و فاصله‌ی سنی چندانی هم با هم نداریم ایشان ده ماه از من بزرگترند و پیش از انقلاب و در دوران دانش‌جویی که نهضت اسلامی اوج گرفت و با هم در تظاهرات‌ها شرکت می‌کردیم. ایشان فرد بسیار فهمیده و عاقل و بااخلاقی است اما ممکن است بگویید پس چرا کاندیدا شده‌اید و پاسخ این است که من احساس می‌کنم در بخش‌هایی باید اصلاحاتی انجام شود که از عهده‌ی آقای لاریجانی خارج است و نمی‌تواند این کار را انجام دهد. ایشان نمی‌تواند رودربایستی‌ها را کنار بگذارد و دست به اقداماتی زند که لازم است. در جاهایی به فردی نیاز است که به تعبیر حضرت امیر اهل مسامحه نباشد. من در چنین اوضاعی فکر کردم لازم است وارد این عرصه و میدان شوم.
خبرفوری: اگر آقای لاریجانی کاندیدا شوند ممکن است به نفع ایشان انصراف دهید؟
مطهری: خیر من هم‌چنان به رقابت ادامه می‌دهم البته در پایان به نظرسنجی‌ها نگاه می‌شود و همه‌ی ما به‌دنبال این هستیم که فرد تندرویی پیروز نشود در این میان ممکن است محاسباتی رخ دهد و لازم باشد کسی به سود و نفع دیگری این عرصه را ترک کند اما این‌گونه نیست که برنامه‌ریزی کرده باشیم و به نفع شخص خاصی کنار بروم.
خبرفوری: اگر علی مطهری به هر دلیلی نتوانست در انتخابات حضور داشته باشد بین گزینه‌های موجود کدام چهره را برای ریاست‌جمهوری مناسب می‌دانید؟
مطهری: من نمی‌خواهم در مورد اشخاص دیدگاه خود را بیان کنم و هنوز هم کسی نام‌نویسی نکرده است و برای این صحبت‌ها کمی زود است.
خبرفوری: بین آقایان ظریف و لاریجانی به کدام‌یک رای خواهید داد؟
مطهری: من آقای ظریف را برای وزارت خارجه مناسب می‌دانم. از دید من ایشان چنان‌که باید نمی‌تواند دربرابر حملاتی که به رئیس دولت می‌شود تاب آورد و به‌قول معروف پوست‌کلفتی لازم را ندارند ازسوی دیگر تخصص او روابط بین‌الملل است و کسی مانند ایشان در این عرصه نداریم و به باور من هر کسی که رئیس‌جمهور شود باید از ایشان در این سمت استفاده کند.
خبرفوری: شما به پوست‌کلفتی اشاره کردید ما در گذشته و در تاریخ ریاست جمهوری مواردی مانند قهر 11 روزه یا بحث استعفای رئیس‌جمهور و در دوره‌ی آقای خاتمی تئوری‌های خروج از حاکمیت را داشتیم اگر شما رئیس‌جمهور شوید و متوجه شوید به هر دلیلی نمی‌توانید به آنچه گفته‌اید عمل کنید چه خواهید کرد؟
مطهری: من تمام تلاش خود را می‌کنم تا به این نقطه نرسم اگر ما از ابتدا با مردم سخن بگوییم در برخی مواقع نیاز است که از مقام معظم رهبری کمک بگیریم چون ایشان اهل منطق و استدلالند و باید بدانیم که بسیاری از مشکلات با گفت‌وگو حل می‌شود. یکی دیگر از عواملی که فشار را از روی دولت کم می‌کند این است که دولت از تمامی نیروهای متخصص و باتجربه و باتقوا استفاده کند یعنی از تمامی نیروهای خوب در هر جناح استفاده کند. هنگامی‌که همه در قدرت شرکت داشته باشند شاهد این خواهیم بود که کارشکنی‌ها بسیار کم خواهد شد. واقعیت این است که اختلافات فکری چنان‌که باید زیاد نیست و به قول معروف دعوا بر سر لحاف ملاست. هنگامی‌که فرد می‌بیند در قدرت شریک نیست و او را وارد بازی نکرده‌اند دست به کارشکنی می‌زند و مدام انتقاد می‌کند.
شهید مطهری براین باور بودند که نظامی ها نباید پست اجرایی دولتی بگیرند و باید به کار خود بپردازند
به باور من باید یک دولت ائتلافی بسیار خوب تشکیل شود و از تمامی نیروهای کاربلد استفاده شود. من حتا براین باورم اگر شخصی سُنی یا خانم هم اصلح بودند باید از او در کارهای مملکت استفاده کرد و به آن‌ها سمت وزیر دهیم. ملاک باید واقعا اصلح‌بودن باشد. اما مطمئن باشید هر کسی رئیس‌جمهور شود فشارهای زیادی روی او خواهد بود. نهادهای زیادی وجود دارند که می‌خواهند به کار دولت دخالت کنند. در کشور امروز شاهد برخی ارگان‌ها هستیم که دست به کارهای موازی می‌زنند برای نمونه برخی جاها با بهانه‌ی دورزدن تحریم‌ها و مانند آن با وزارت نفت کارهای موازی انجام می‌دهند یا ممکن است با وزارت راه و شهرسازی در امر مسکن و مانند آن کارهای موازی انجام شود یا دیگر نهادهای حکومتی مانند ستاد اجرایی فرمان امام یا بنیاد مستضعفان کارهای اقتصادی بزرگی انجام می‌دهند و ممکن داست در برخی مواقع با رئیس‌جمهور و دولت اصطکاک پیدا کنند. همان‌گونه‌که گفتن به‌هرروی هر کسی رئیس‌جمهور شود با فشارهای زیادی را روبه‌رو خواهد بود. اما من براین باورم تمامی این مسائل با همان دولت ائتلافی و گفت‌وگو و صحبت با مردم حل می‌شود. یکی دیگر از موضوعات و موانعی که وجود دارد در مورد صداوسیماست واقعیت این است که اگر دولتی با این نهاد هم‌سطح و سو نباشد با او همکاری نخواهد کرد و حتا در برخی موارد اصلا سخنان رئیس‌جمهور را پخش نمی‌کند. برای نمونه امروز آقای روحانی سخن‌رانی می‌کند و حرف‌های بسیار مهمی را هم مطرح می‌کند اما صداوسیما تنها همان بخشی را که می‌خواهد پخش می‌کند. مسلما در زمان رئیس‌جمهور بعدی هم این مسائل وجود دارد اما باید حل شود. این معنا ندارد که صداوسیما بگوید ما راه خود را پیش می‌گیریم و از جای دیگری دستور می‌گیریم چون از جای دیگری هم دستور نمی‌گیرند و رهبری گفتند من تنها رئیس سازمان صداوسیما را تعیین می‌کنم و در اداره‌ی آن‌جا هیچ دخالتی ندارم برخلاف نیروهای مسلح که حتا در جزئیات هم وارد عمل می‌شود و دخالت می‌کنم. بنابراین این بهانه که از جای دیگری دستور می‌گیریم نادرست است صداوسیما باید تابع دولت و سیاست‌های آن باشد. یا نهادهای نظامی اگر بخواهند بدون اطلاع دولت در خارج از مرزهای کشور کاری انجام دهند و اقداماتی که در سیاست خارجی کشور تاثیر دارند حتما باید رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه از آن آگاه باشند. اگر کاری صورت گیرد که من به‌عنوان رئیس‌جمهور از آن اطلاع نداشته باشم برخورد خواهم کرد و اگر بگویند از جای دیگری دستور می‌گیریم من نمی‌پذیرم.
به باور من باید یک دولت ائتلافی بسیار خوب تشکیل شود و از تمامی نیروهای کاربلد استفاده شود. من حتا براین باورم اگر شخصی سُنی یا خانم هم اصلح بودند باید از او در کارهای مملکت استفاده کرد و به آن‌ها سمت وزیر دهیم
هر کسی بخواهد کاری در کشور انجام دهد باید از رئیس‌جمهور در آن زمینه بپرسد و اجازه بگیرد اگر لازم باشد رئیس‌جمهور با جایی که آن‌ها از آن دستور می‌گیرند صحبت خواهد کرد و آن‌ها نباید مستقیم این کار را انجام دهند. در زمان جنگ افراد باید مستقیم از فرمانده‌ی کل قوا دستور بگیرند اما در مسائل کشور و مواردی که با امور اجرایی و سیاست خارجی سروکار دارد این‌گونه نیست که هرکسی کار خود را انجام دهد و سبب بروز مشکلاتی برای کشور شود. یا نهادهای امنیتی و اطلاعاتی هم به همین صورت؛ این ارگان‌ها گاهی سرخود کارهایی انجام می‌دهند که قابل قبول نیست برای نمونه ماجرای آقای اسدی که بازداشت شد و می‌گفتند قصد داشته در اجتماع منافقین بمب‌گذاری کند و این موضوع یک روز پیش از سفر آقای روحانی به اتریش رخ داد. مشخص نیست این کارها عمدی و کار از داخل بوده است یا خیر آیا واقعا آقای اسدی چنین هدف و قصدی داشته است و اگر این‌گونه بوده است به چه مجوزی؟ مگر روش و شیوه‌ی ما ترور است؟ مگر ما بمب‌گذاری را مجاز می‌دانیم؟ اصلا چه سودی برای ما دارد؟ فرض کنید 50 تن از آن‌ها هم نابود شوند این موضوع به حال ما چه تفاوتی دارد؟ مگر راه ما این‌گونه است؟ ما خود قربانی تروریم. اگر این فرد تصمیمی شخصی گرفته بوده است باید مجازات شود و اگر از داخل حمایت شده است باز هم باید مشخص شود و تمامی این مسائل باید برای مردم توضیح داده شود. نباید به این شکل باشد که هر کسی بدون اطلاع دولت دست به چنین کارهایی بزند و هر رئیس‌جمهوری باید دربرابر این اقدامات ایستادگی کند. این‌گونه است که می‌گویم ما نیاز به دولتی مقتدر داریم دولتی تمامی امور اجرایی در آن متمرکز باشد. این‌گونه نباشد که دیگران به ما بگویند شما دارای حاکمیت دوگانه‌اید و هر کسی راه خود را می‌رود. من براین باورم مقام معظم رهبری هم کمک خواهند کرد و ایشان هم از حاکمیت دوگانه گریزانند.
خبرفوری: به نیروهای مسلح اشاره کردید. امروز بحث کاندیداتوری نظامی برای انتخابات نظامی بسیار مطرح است. برخی از چهره‌ها هم کاندیداتوری خود را هم به شکل رسمی اعلام کردهاند. باتوجه به بحث‌هایی که از اوایل انقلاب در این زمینه مطرح بوده است می‌خواهم از شما بپرسم اگر شهید مطهری زنده بودند در مورد کاندیداتوری نظامی‌ها چه دیدگاه و نظری داشتند؟ امکان رای‌دادن ایشان به چنین کاندیدایی وجود داشت؟
مطهری: البته در آن هنگام چنین مسائلی وجود نداشت و همان‌گونه‌که می‌دانید ایشان دو ماه و بیست روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی به شهادت رسید. البته ایشان از همان ابتدا درباره‌ی پست اجرایی دولتی برای روحانیان اظهارنظر کردند. ایشان براین باور بودند که آن‌ها نباید پست اجرایی دولتی بگیرند و باید به کار خود بپردازند. به گفته‌ی شهید مطهری روحانیت شیعه همیشه مستقل و از لحاظ اجتماعی به مردم و از نظر روحی به خدا متکی وهمواره در کنار مردم و ناظر بر دولت بوده است و حتی در جمهوری اسلامی هم باز روحانیت باید در کنار مردم باشد و وارد پست‌های اداری دولتی نشوند و آن‌ها را تصاحب نکنند. تفسیر ایشان حتا از ولایت فقیه تنها به شکل نظارتی است. از دید ایشان ولی فقیه ناظر است و ولایت فقیه تنها به‌معنای ولایت ایدئولوژیک است. در ابتدا هم نظر امام در مورد پست روحانیت همین بود اما بعدها این‌گونه نشد. البته شهید مطهری هم عنوان کرده‌ند اگر اضطرار وجود داشت می‌توانند وارد این عرصه شوند درصورتی‌که یک غیر روحانی اصلح وجود نداشته باشد. اما در مورد نظامی‌ها از شهید مطهری اظهارنظری وجود ندارد اما امام با ورود نظامی‌ها به دنیای سیاست و اقتصاد به‌شدت مخالف بودند.
من آقای ظریف را برای وزارت خارجه مناسب می‌دانم. از دید من ایشان چنان‌که باید نمی‌تواند دربرابر حملاتی که به رئیس دولت می‌شود تاب آورد و به‌قول معروف پوست‌کلفتی لازم را ندارند
البته نظامی‌ها به دلیل توان بالایی که در دوران صلح دارند ممکن است بتوانند پروژه‌ای که از توان بخش خصوصی خارج است را پیش برند اما در حد انجام پروژه نه این‌که بخواهند مالک آن شوند و کم‌کم به کارتر و کارترهای بزرگ تبدیل شوند. در چنین حدودی ایراد ندارد اما این‌که بنگاه‌دار شوند به‌کلی اشتباه است و چنین چیزی را صلاح نمی‌دانم. امام می‌گفتند ورود نظامی‌ها به سیاست سبب بروز اختلاف در میان نظامی‌ها می‌شود. همینک هم می‌بینید هنگامی‌که آقای سعید محمد وارد این میدان شدند سپاه دچار دو دستدگی شد شماری موافق و دفاع می‌کنند و شماری دیگر مخالفند و مدام از ایشان انتقاد می‌کنند. این برای کشور اصلا خوب و صلاح نیست به‌ویژه اگر کشور درحال جنگ باشد و امروز هم ما حالت خاصی داریم و اوضاع مملکت عادی نیست البته اگر از نظامی‌گری استعفا دهند و برای ریاست جمهوری کاندیدا شوند مشکلی نیست چراکه پیشینه‌ی نظامی حتا می‌تواند جزو امتیازات فرد محسوب شود چنان‌که در دنیا هم چنین چیزهایی وجود دارد اما اگر کسی هم‌چنان که در ارتش یا سپاه است رئیس‌جمهور شود پذیرفتنی نیست. اگر به یاد داشته باشید در زمان آقای احمدی‌نژاد قرار بود آقای رستم قاسمی وزیر نفت شوند و به مجلس ومعرفی شدند من در جلسه‌ی رای اعتماد مخالفت کردم و گفتم چون ایشان نظامی است صلاح نیست وزیر شوند به‌ویژه وزارت نفت که سبب تمرکز ثروت و قدرت می‌شود و رسانه هم در دست دارند و به صلاح کشور نیست مگر این‌که استعفا دهند و وزیر شوند. در آن‌جا هم آقای لاریجانی از ترس این‌که ایشان رای نیاورد از آقای قاسمی دفاع کرد و ایشان هم رای آورد. اما من قصد داشتم این حرف گفته شود بنابراین من بدون استعفا ورود این افراد را صلاح نمی‌دانم.
خبرفوری: ما در خبر فوری کمپینی با نام فرمان اول راه‌اندازی کرده‌ایم و از کسانی‌که اعلام کاندیداتوری کردهاند می‌پرسیم که اگر پیروز شوند نخستین فرمانشان چه چیزی خواهد بود. نخستین فرمان شما چه خواهد بود؟
مطهری: بستگی به شرایط و اوضاع کشور دارد. برای نمونه اگر اوضاع به همین شکل باقی بماند و تحریم‌ها هم‌چنان باشد و برجامی هم زنده نشود و در وضعیت سخت کنونی قرار داده باشیم و روابطمان با دنیا و همسایگانمان هم در همین وضع و حدود باشد چنان‌که امروز ما یک کشور منزوی هستیم که اصلا هم خوب نیست در چنین اوضاعی گمان می‌کنم باید به حال اقشار فقیر جامعه فکری کنیم و از دید من باید حداقل‌هایی را برای اقشار ضعیف و یا شاید تمامی مردم در نظر بگیریم به‌گونه‌ای که هر خانواده‌ای بداند که در درازای هر ماه دو یا سه مرغ و چند کیلو گوشت و برنج و روغن و قند و شکر دارند و به مردم با قیمت پایین کالابرگ‌های الکترونیک داده شود تا بداند در درازای ماه چه دارد تا مابقی مایحتاجش را آزاد تهیه کند.
برای کاندیداتوری با آقای لاریجانی مشورت نکردم. من احساس می‌کنم در بخش‌هایی باید اصلاحاتی انجام شود که از عهده‌ی آقای لاریجانی خارج است و نمی‌تواند این کار را انجام دهد. ایشان نمی‌تواند رودربایستی‌ها را کنار بگذارد و دست به اقداماتی زند که لازم است
خبرفوری: یعنی شما قصد دارید کوپن را بازگردانید؟
مطهری: چیزی شبیه کوپن چون در اوضاع کنونی چاره‌ای جز این نداریم من در مجلس هم که بودم در این مورد صحبت کردم تا بتوانیم مردم را از نگرانی درآوریم. می‌دانید که اقشار ثروت‌مند اصلا از این کوپن‌ها استفاده نمی‌کنند و آن‌ها را به دیگران می‌دهند و این‌گونه برادری اسلامی بیش‌تر رعایت می‌شود. البته بازار سیاه فروش کوپن هم به راه می‌افتد من نسبت به این موارد آگاهم اما ما جز این چاره‌ای نداریم. برای دنیا هم پیام دارد که نشان می‌دهد ایران می‌خواهد برای درازمدت مقاومت کند. از دید من نخستین فرمان باید چنین چیزی باشد. اما اگر در این چند ماه باقی‌مانده اوضاع تغییر کند و تحریم‌های نفتی و بانکی کشور برداشته شود تا در اقتصاد و معیشت مردم گشایشی به‌وجود آید در آن هنگام باید بررسی کرد و اولویت مردم را تشخیص داد و برهمان اساس فرمان داد اما چیزی که می‌دانم این است که اولویت هم‌چنان معیشتی خواهد بود چراکه این وضعیت به این زودی‌ها سامان نخواهد یافت بنابراین فرمان باید اقتصادی باشد.
خبرفوری: به یارانه‌ی نقدی و پرداخت آن ادامه می‌دهید؟
مطهری: بله یارانه‌ی نقدی باید در اوضاع کنونی ادامه پیدا کند چون ما در کشور و در روستاها و مناطق دورافتاده افرادی را داریم که به همین مبلغ ناچیز نیازمندند اما به‌طورکلی من از این کار دفاع نمی‌کنم. از دید من ما باید تنها به افراد ناتوان خانواده‌هایی که سرپرست آن‌ها معلول و ناتوان است یارانه‌ی نقدی پرداخت کنیم و کسانی‌که زیرمجموعه و تحت حمایت سازمان بهزیستی و کمیته‌ی امداد امام‌اند. ما باید از دهک‌های پایین شروع کنیم من در مجلس هم که بودم می‌گفتم چرا مدام از دهک‌های بالا کارها را آغاز می‌کنید و مدام می‌گویید سه دهک نخست را حذف کنیم و در این‌باره هم می‌گویید این افراد و اقشار مشخص نیستند و در پایان هم اصلا اجرا نمی‌کنیم. کسانی‌که بی‌بضاعتند کاملا مشخصند جز این‌ها اگر کسی هم ادعا می‌کند از نظر مالی به کمک نیاز دارد دلیل بیاورد تا در این فهرست جای بگیرد. این‌گونه این مبلغ می‌تواند بسیار بیش‌تر از 45 هزارتومان کنونی شود تا این‌که بخواهیم به همه‌ی مردم کشور در پایان ماه یارانه پرداخت کنیم که دولت از آن با نام مصیبت عظمی یاد کند درست مانند کسی که اجاره‌نشین است و در پایان هر ماه مدام نگران پرداخت اجاره است درصورتی‌که پول‌ها را باید از جای جای کشور جمع‌آوری کنند و از رودربایستی با مردم خارج شوند. اگر اوضاع را به شکل عادی برگردانیم و طرحی که از آن گفتم اجرا شود این مشکلات حل خواهد شد.
اگر رئیس‌جمهور از ابتدا از اختیارات خود به‌درستی استفاده کند می‌تواند کار خود را پیش برد. به باور من رئیس‌جمهور می‌تواند کارهای زیادی انجام دهد البته در برخی موارد هم تااندازه‌ای دستانش بسته است این را می‌پذیرم اما اختیاراتی که در قانون اساسی به او داده شده است این اجازه را می‌دهد که بسیاری اصلاحات را انجام دهد
خبرفوری: پس مهم‌ترین وعده‌ی آقای مطهری را می‌توانیم بازگشت کوپن بدانیم؟
مطهری: با وضعیت کنونی بله البته کوپن پیشرفته که به مردم یک کارت الکترونیک دهند تا بداند چه چیزهایی می‌تواند در هر ماه تهیه کند.
خبرفوری: اگر اوضاع به همین شکل باشد و شما رئیس‌جمهور شوید، در دولت شما وضعیت مذاکره با آمریکا به چه شکل خواهد بود؟
مطهری: از دید من مذاکره با آمریکا در اوضاع کنونی صلاح نیست. آمریکا برجام را ترک کرده و تحریم‌های هسته‌ای را برگردانده و ازسوی دیگر تحریم‌های دیگری هم به آن‌ها افزوده است. روشن است که امریکا باید از راهی که با ما رفته است برگردد. ما برحقیم و امریکا باید به پیش از دوره‌ی آقای ترامپ و سال 2015 برگردد تا ما هم به همان وضعیت برگردیم. پس از آن‌که تمامی تحریم‌ها را لغو کرد و به برجام بازگشت. از دید من لازم است که ما با امریکا رابطه داشته باشیم و هیچ ضرورتی برای قطع‌بودن رابطه وجود ندارد. این مساله فواید زیادی برای ما دارد ما اتباع فراوانی در این کشور داریم که در آن‌جا دارای سمت‌های زیادی‌اند این افراد باید بتوانند به‌آسانی به کشور رفت‌وآمد داشته باشند. ما می‌توانیم در کنگره‌ی آمریکا لابی‌های خوبی داشته باشیم درست مانند اسرائیل و عربستان که دارای این لابی‌ها هستند. این‌گونه نیست که این کنگره تاثیرپذیر نباشد ما هم می‌توانیم مانند دیگر کشورها لابی کنیم و روی آن‌ها اثر بگذاریم.
در مساله بنزین، ما می‌خواستیم صدای مردم را به گوش مسئولان برسانیم که اجازه ندادند و به باور من کار درستی نبود
در تیم آقای بایدن امروز کسانی وجود دارند که به ایران گرایش دارند. برای نمونه آقای رابرت مالی که مامور ویژه‌ی ایران در سیاست خارجه‌ی آمریکاست به این متهم است که طرفدار ایران و دشمن اسرائیل است. هنگامی‌هم که آقای بایدن ایشان را به‌عنوان وزیر خارجه منصوب کرد بسیاری از سناتورها و نمایندگان با او مخالفت و اعتراض کردند و می‌گفتند او با اسرائیل رابطه‌ی خوبی ندارد. در تیم آقای بایدن افراد معتدل زیادی وجود دارند برای نمونه یکی از مشاوران ایشان یک بانوی ایرانی محجبه است. بنابراین ما می‌توانیم روی آن‌ها تاثیر بگذاریم. ازسوی دیگر اسرائیل از قطع رابطه‌ی ما با امریکا مدام سواستفاده می‌کند. رابطه به‌معنای زیرسلطه‌رفتن و مذاکره نیست. ما می‌توانیم رابطه داشته باشیم و در آن هنگام در مورد مذاکره فکر و آن را بررسی کنیم.
خبرفوری: در مورد وضعیت معیشتی مردم و اشاراتی که به آن داشتید فکر می‌کنید مهم‌ترین اشتباه آقای روحانی چه بود که شما آن را تکرار نخواهید کرد؟
مطهری: منظور شما اشتباه به صورت کلی یا تنها اقتصادی است؟
خبرفوری: منظورم بیش‌تر در حوزه‌ی اقتصادی است اما اگر فکر می‌کنید در حوزه‌های دیگر هم اشتباهات فاحشی وجود داشته است به آن‌ها هم اشاره کنید.
مطهری: به طورکلی ایشان مدام عقب‌نشینی کرد و برای دخالت‌های دیگران میدان را باز کرد و این یکی از اشتباهات بزرگ ایشان بود. اشتباه دیگر ایشان این بود که از نیروهای خارج از هم‌فکران خود در اداره‌ی کار کشور استفاده نکرد. ما درمیان اصولگرایان هم نیروهای باتجربه و کارآمد داریم که می‌توانستند چند وزارت‌خانه را هم به آن‌ها بسپارند. من در ابتدا با واسطه‌هایی به ایشان پیشنهاد کردم از آقای قالیباف باعنوان معاون اول استفاده کند تا باوجود رقابتی که با هم داشتند دوستی‌ها زیاد شود و مردم احساس کنند همه برای اداره‌ی کشور دست به دست هم می‌دهند اما ایشان از تمامی نیروها در کابینه‌ی خود و اداره‌ی کشور استفاده نکرد که کار درستی نبود. ازسوی دیگر هنگامی‌که ارز 4200 تومان را قرار دادند باید روی آن نظارت شدیدی می‌کردند چون هنگامی‌که شما ارز را دو نرخی می‌کنید بلافاصله رانت شروع می‌شود. کسی که ارز را می‌گیرد از همان ابتدا وسوسه می‌شود آن را به قیمت آزاد بفروشد و مدام به این فکر می‌کند که چرا خود را به زحمت بیندازیم و کالا و جنس وارد کنیم و دوباره پول را به دولت برگردانیم و چه و چه. یا باید روی این موضوع نظارت شدیدی قرار می‌دادند تا کالاها با قیمت مناسب به دست مردم برسد یا این‌که ارز مبادله‌ای را قرار می‌دادند و اوضاع را کنترل می‌کردند که در این بخش کوتاهی شد اما باید در مورد دولت آقای روحانی هم انصاف داشته باشیم.
من بخشی از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان و البته کسانی‌که جزو هیچ‌یک از این دسته‌ها نیستند را نمایندگی می‌کنم. من در هر دو بخش حامیانی دارم هرچند اصلاح‌طلبان در برخی مسائل فرهنگی مانند مساله‌ی حجاب نقدهایی به من دارند و اصولگرایان برای موضوع آزادی بیان و حقوق شهروندی حساسیت کافی ندارند
نخست باید شرایط این 8 سال را بررسی کرد نخست حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله‌هایی که در دوران تصدی‌گری ایشان رخ داد که بسیار هم بی‌شمار بود. مورد بعدی پدیده‌ای به نام آقای ترامپ است که در تاریخ امریکا استثنایی است و فشار حداکثری‌ای که او به جمهوری اسلامی وارد کرد در درازای این 42 سال بی‌سابقه بود. برخی می‌گویند ما از ابتدا تخریم بودیم و اوضاع تفاوتی نکرده است اما باید بگوییم اصلا این‌گونه نیست این اوضاع و تحریم‌های کنونی با گذشته قب قیاس نیست. در این وضعیت دولت برای این‌که قدرت امریکا نمایان نشود و مردم متوجه نشوند قدرت امریکا به اندازه‌ای است که با یک دستور تمامی بانک‌های دنیا از آن پیروی می‌کنند ناچار بود دست به کارهایی بزند. امروز عرق و ترکیه پول ما را نمی‌دهند و حتا چین و روسیه هم چنان‌که باید و از ترس تحریم‌ها با ما همراهی نمی‌کنند. در این اوضاع دولت با مردم صحبت نکردند و اوضاع را برای آن‌ها تشریح نکردند و اوضاع دولت بسیار دشوار بود. از سوی دیگر کرونا و شیوع این بیماری بود. از دید من هر کسی هم در این اوضاع بود شاید تنها می‌توانست کمی بهتر عمل کند اما این‌گونه نیست که برخی تبلیغ می‌کنند و قصد دارند دولت را بسیار بی‌عرضه جلوه دهند نیست. آن‌گونه‌که آقای احمدی‌نژاد خوش‌شانس بود که در دوران تصدی‌گری‌اش قیمت دلار و نفت بالا رفت آقای روحانی بسیار بدشانس بود.
خبرفوری: ما بحث را با مسائل فرهنگی آغاز کردیم و قصد دارم با همین بحث هم آن را تمام کنم. امروز شاهد حاشیه‌های زیادی در مورد بحث مهاجرت هنرمندانمان هستیم. برخی چهره‌هایی که در کشور بودند و محبوب هم بودند اما از کشور مهاجرت کردهاند که می‌تواند ناشی از سیاست‌های فرهنگی‌ای باشد که در کشور اجرا شده است. یکی از مشهورترین چهره‌ها به دلیل حواشی‌ای که درمورد او در فضای مجازی است ریحانه پارساست یا در گذشته تتلو بود که نامش با انتخابات هم گره خورده بود. شما در دولت خود وضعیت و شرایطی را به‌وجود می‌آورید که این افراد از کشور خارج نشوند و یا حتا بتوانند به کشور برگردند؟ فکر می‌کنید فضایی به‌وجود خواهید آورد تا بتوانند در داخل کشور بازی کنند یا کنسرتی برگزار کنند؟
مطهری: بله مسلما از دید من فضای بهتری می‌تواند به‌وجود آید. البته من دلیل مهاجرت بسیاری از این افراد را نمی‌دانم. برخی از هنرمندانی که مهاجرت کردند به دلیل سخت‌گیری‌هایی بوده که برآن‌ها اعمال شده است. درواقع ما به‌گونه‌ای آن‌ها را به بیرون از کشور هدل دادیم همان‌گونه‌که در فضای سیاسی کشور این کار را انجام می‌دهیم. ما بسیاری از افراد را به مجرد این‌که انتقادی می‌کنند یا دیدگاهی جز دیدگاه رسمی نظام دارند او را دستگیر و تخریب می‌کنیم و این‌گونه او را به‌سوی ضدانقلاب پرتاب می‌کنیم این افراد معمولا به خارج از کشور می‌روند یا بی‌تفاوت می‌شوند و یا به مخالف جمهوری اسلامی تبدیل می‌شوند. ما چنین کارهایی در حوزه‌ی هنر هم فراوان انجام داده‌ایم. فرض کنید هنرمندی چه خانم و آقا در سفری خصوصی و خانوادگی به خارج از کشور پوشش مناسبی نداشته است ما نباید وارد این ماجرا شویم و آن‌ها را پررنگ و رسانه‌ای کنیم و چنین مسائلی اصلا نباید جدی گرفته شود. اگر در جایی این افراد به‌عنوان نماینده‌ی رسمی جمهوری اسلامی حضور داشتند بله پوشش مهم است فرض کنید در مراسم اسکار و مانند آن مسلما باید موازین جمهوری اسلامی را رعایت کنند اما ما نباید در زندگی خصوصی این افراد وارد شویم. البته اوضاع کنونی کمی نسبت به گذشته بهتر شده است. به طورکلی باید بدانیم تجسس ممنوع است. در دوره‌ی امام هم زمانی‌که ماموران اطلاعاتی به‌دنبال یک سوژه‌ی سیاسی بودند گاهی به مسائل اخلاقی می‌رسیدند که امام می‌گفت حق ندارید وارد مسائل خصوصی افراد شوید. ما هم باید به همین شکل عمل کنیم و دیدگاه رهبری هم همین است. فرض کنید حتا در یک مراسم رسمی خانمی با آقایی دست می‌دهد ما باید در حد تذکر این مساله را بیان کنید که بهتر بود چنین کاری نمی‌کردید در همین حد و اندازه و بیش از این و مجازات برای چنین چیزی اصلا ضرورت ندارد.
امروز مساله‌ی کشور ما حجاب نیست. اوضاع پوشش کنونی بانوان و مردم در کشور ما خوب و درست است و ما با این موضوع مشکلی نداریم مردم هم با اراده‌ی خود کاری را که می‌پسندند انجام می‌دهند
ضمن این‌که می‌دانید اگر با دستکش دست دهیم موردی ندارد. یا اگر آقایی با خانمی 70 ساله دست دهد ایرادی ندارد. ما نباید افراد را هل دهیم و اشتباه کردیم اگرچه برخی از آن‌ها هم افراط کردند. برخی از این افراد در خارج از کشور دست به انجام کارهای سبکی زده‌اند و نباید راه برگشت خود را ببندند. اگر اعتراضی هم دارند راهش این نیست آ>ها هم باید رعایت کنند و نباید دست به کارهایی بزنند که دنبال‌کنندگانشان زیاد شوند. حتا ما می‌توانیم این افراد را هم جذب کنیم و با آن‌ها صحبت کنیم. می‌توانیم به آن‌ها اطمینان دهیم که می‌توانند در داخل کشور با حفظ موازین کار خود را انجام دهند. حتا خانم‌ها می‌توانند برای بانوان کنسرت اجرا کنند. به‌هرروی می‌توان کارهایی انجام داد. امکا برخی از این افراد هم می‌خواهند زیاد از حد آزاد باشند و برنامه‌هایی مانند کاباره‌های قدیم و پیش از انقلاب داشته باشند که چنین چیزی در حکومت اسلامی شدنی نیست.
خبرفوری: با سپاس از شما. اگر بحث دیگری دارید می‌شنویم.
مطهری: من هم از شما و مخاطبانتان سپاس‌گزاری می‌کنم. به مردم توصیه می‌کنم در انتخابات مشارکت فعال داشته باشند. میزان مشارکت مردم در انتخابات پیش رو بسیار بر اوضاع اقتصادی کشور و بهبود وضعیت کلی ومعیشیت مردم و سیاست خارجی اثرگذار است. فرض کنید اگر مردم مشارکت 70 درصدی داشته باشند برای دنیا پیام خوبی دارد و در نگاه غربی‌ها و شرقی‌ها و همسایگان ما به ایران بسیار تاثیرگذار است. من می‌پذیرم مردم از مسائلی مانند اقتصاد و وضعیت معیشت خود ناراحتند که گویی برخی برای اداره‌ی زندگی خود معجزه می‌کنند و این تنها به دلیل ایمان قوی‌ای است که دارند و به‌راستی باید از آن‌ها قدردانی کنیم. برخی از حوادث سال گذشته ناراحتند ما این‌ها را می‌دانیم اما از مردم می‌خواهم این مسائل را با هم نبینند و در انتخابات شرکت کنند و به تغییر امیدوار باشند. ان‌شاالله با مشارکتی که می‌کنند اوضاع معیشتی مردم و جایگاه کشور در دنیا بهتر خواهد شد و شاهد ایجاد تغییرات اساسی خواهیم بود. با سپاس از شما.
***
درصورتی که علاقه مند به دیدن فیلم این گفتگوی اینستاگرامی هستید، اینجا کلیک کنید:
آخرین دیدگاه