در آستانه رای گیری درباره کلیات بودجه 1400 در مجلس، خبرفوری با برگزاری مناظره ای، به بررسی جزئیات بررسی لایحه بودجه پرداخت.
در این مناظره که در استدیو خبر فوری و با همکاری مجموعه رسانه ای خبر24 برگزار شد، مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه و نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس رودر روی هم نشسته و به نقد و بررسی بودجه سال آینده پرداختند.
در این مناظره، مهرداد بائوج لاهوتی نماینده سابق مجلس و مشاور محمدباقر نوبخت، به عنوان مدافع بودجه 1400 به دفاع از لایحه دولت پرداخت و محمدرضا میرتاج الدینی، نماینده مجلس و معاون محمود احمدی نژاد در دولت قبل، در مقام منتقد، این لایحه را نقد کرد.
در ادامه، مشروح صحبت های این دو مهمان مناظره خبر فوری را می خوانید و سپس فیلم کامل این مناظره را خواهید دید.
در ادامه این مطلب می توانید کامنت بگذارید و دیدگاه خود را در ارتباط با جزئیات لایحه بودجه 1400 مطرح کنید.
***
مجری: در خدمت دو مهمان بزرگوار از دو طیف مختلف مرتبط با موافقت یا مخالفت با لایحه بودجه 1400 هستیم. ممنونم که دعوت ما را پذیرفتید. خواهش می کنم برای شروع، به بررسی کلیات نگاه خود به این لایحه بپردازید.
میرتاج الدینی: وقتی بودجه به مجلس ارائه میشود و نمایندگان بررسی آن را شروع میکنند با ایرادات و اشکالات مواجه میشود و در کمیسیونهای تخصصی مختلف مخصوصا کمیسیون برنامه و بودجه و کمیسیون تلفیق مورد کنکاش و بررسی قرار میگیرد. همین طور در مرکز پژوهشهای مجلس این بودجه مورد بررسی قرار میگیرد. همین بررسیها و کنکاشها و اشکالاتی که از سوی نمایندگان مجلس مطرح میشود بودجه را کاملتر میکند. امروز هم در کمیسیون تلفیق با حضور جناب دکتر نوبخت این بودجه مورد بررسی قرار گرفت و آغاز جلسات با حضور سازمان برنامه و بودجه بودجه بود بنده هم به عنوان مهمان حاضر بودم. خود آقای دکتر نوبخت گفتند که این پیشنهاد ماست و مجموعه منابع، مصارف و سیاستهای هزینهای که داریم دست مجلس باز است که این را اصلاح کند و هم گفتوگوها و بررسیها بودجه را کم ایراد و کم اشکال میکند، اما این بودجه با عنایت به اینکه بودجه هشتم دولت تدبیر و اعتدال بود، انتظار این بود که با کمترین اشکال این بودجه را به مجلس ارائه کند و با توجه به تجربه 7 – 8 بودجه سابق که نوشته بودند اما نمیدانم چه چیزی باعث شده که به بودجه انتقادات زیاد وارد است البته بخشی از آن قابل رفع است، اولا بودجه را انبساطی بستند ، در شرایطی که با مشکلات اقتصادی و تحریمها روبهرو هستیم، بودجه باید انقباضی بسته میشد و مرتبط با شرایط تحریم.
نکته دوم این است که بخش هزینهای بودجه رشد زیادی دارد، حدود 59 – 60 درصد بخش هزینهای بودجه رشد پیدا کرده است، کل بودجه دو هزار و 530 هزار میلیارد تومان است؛ از این رقم هزار و پانصد و اندی هزار میلیارد تومان بودجه شرکتهای دولتی است، رقمی در حدود 930 هزار میلیارد تومان بودجه عمومی دولت است، از این رقم هم حدود 85 هزار میلیارد اختصاصی وزارتخانهها است که درآمد- هزینهای اختصاصی است، 85 هزار را هم از 900 کم کنیم رقمی که معمولا در مجلس به آن بودجه عمومی دولت میگویند را مورد بررسی قرار میگیرد 841 هزار میلیارد تومان است، این 841 هزار میلیارد با آنچه که در بودجه 99 که 590 بود و پیشبینی تا 630 هزار میلیارد است، بودجه سال جاری را مقایسه کنیم با 841 بودجه هزینهای کشور رقمی در حدود 59 درصد رشد دارد. در اینجا اگر بخش قابل توجهی به بودجههای عمرانی یا به عبارتی سرمایه گذاری دولت منتقل میشد باز میتوانستیم این بودجه را قبول کنیم که اگر بودجه افزایش پیدا کرده بودجههای عمرانی هم افزایش پیدا کرده اما ما میبینیم که رشد و درصد بودجه عمرانی کاهش پیدا کرده، زمانی که ما در مجلس بودیم 20 درصد کل بودجههای عمومی دولت را بودجهای عمرانی تشکیل میداد، همین طور این بودجه سیل نزولی پیدا کرده تا در سال 1399، 15 درصد بود یعنی امسال بودجه های عمرانی 15 درصد است و در سال 1400 میبینیم که به 11 درصد کاهش پیدا کرده است که این یکی از انتقادات جدی این بودجه است.
مطلب دیگر غیرواقعی بستن بودجه است، درآمدهای دولت یا به عبارت دیگر منابع این بودجه بخش قابل توجهی غیرقابل وصول است، یعنی واقعی نیست؛ یعنی به شکلی بسته شده است که ما با کسری بودجه قابل توجه مواجه خواهیم شد و این کسری بودجه اگر بخواهد با اوراق مشارکت ترمیم شود یک ایراد دارد و اگر بخواهد با نقدینگی که از بانک مرکزی استقراض کنند یک ایراد دیگر است که صحبتی است که بعدا خواهیم داشت که به تورم منتهی خواهد شد.
کارشناسان پیشبینی میکنند که 320هزار میلیارد تومان با کسری بودجه روبهرو خواهند شد، نکته قابل توجه این است که این 320 هزار میلیارد کسری را چگونه تأمین میکنند؟ حدود150 هزار میلیارد آن را با اوراق مشارکت تأمین کنند، 175 هزار میلیارد میماند که این 175 هزار میلیارد چگونه تأمین میشود؟ اگر فروش نفت تحقق پیدا نکند.
مجری: ان شاء الله در ادامه در مورد هر کدام از بحثها جز به جز صحبت خواهیم کرد. می رویم سراغ مهندس لاهوتی؛ آقای مهندس در خدمت شما خواهیم بود، فقط اگر صحبتهایتان با توجه به انتقادهای آقای دکتر باشد که خیلی ممنون می شوم.
لاهوتی: همان طور که استاد بنده جناب آقای میرتاجالدینی فرمودند لایحه دولت تقدیم مجلس کردند امروز هم فرمودند جناب آقای دکتر نوبخت هم اشاره داشتند، این پیشنهاد است یعنی دولت میگوید میزان هزینهای که من دارم این میزان است که من اشاره خواهم کرد، این میزان هزینه را از این منابع میخواهم درآمد کنم، مجلس شورای اسلامی تقدیم شما، شما به نمایندگی از مردم هم اختیار دارید در بخش هزینهها ببینید، جهت گیری هزینه، میزان هزینهها. اگر شما احساس میکنید جایی میتواند کاهش پیدا کند، کاهش دهید اگر احساس میکنید میتواند افزایش پیدا کند افزایش دهید، همچنین میزان درآمدها، بودجه سال آینده همان طور که حاج آقا هم فرمودند چیزی حدود دو هزار و 435 هزار میلیارد تومان است این دو هزار و 435 هزار میلیارد تومان به نسبت بودجه سال گذشته که دو هزار و 26 هزار میلیارد تومان بوده چیزی حدود 17 درصد رشد داشته است، یعنی بودجه شرکتهای عمومی، شرکتهای دولتی چیزی حدود هزار و 436 هزار میلیارد تومان بود که امسال این عدد به هزار و 561 هزار میلیارد تومان یعنی 8.7 درصد، این هم یکی از ویژگیهای بسیار خوب بودجه است که استاد بنده استحضار دارند که سالهای گذشته بودجه شرکتهای دولتی هم در مجلس رسیدگی نمیشد، این یک فاجعه بزرگی بود که بنده خود 12 سال در خدمت دوستان در مجلس بودم، همیشه گلایه ما این بود که قسمت اعظم بودجه را به شرکتهای دولتی اختصاص داده به صورت یک طرف درآمد، یک طرف هزینه در بودجه درج میشد، مجلس هیچ نقشی در رسیدگی به آن نداشت، امسال دولت مدیریت کرد، هم بودجه شرکتهای دولتی یک ماه قبل بر اساس آییننامه داخلی مجلس، هم بودجهای که امروز بحث آن را میکنیم و هم بودجهای که هزار و 561 هزار میلیارد تومان یک ماه قبل خدمت اساتید در کمیسیون برنامه و بودجه تحویل شد بر اساس آییننامه آقایان به دیوان محاسبات دادند.
نایب رئیس کمیسیون بودجه مجلس: بودجه را انبساطی بستند ، در شرایطی که با مشکلات اقتصادی و تحریمها روبهرو هستیم، بودجه باید انقباضی بسته میشد و مرتبط با شرایط تحریم
من در جریان نیستم قطعا گزارش دیوان محاسبات تقدیم دوستان شده که ملاک رسیدگی هزار و 561 هزار میلیارد تومان میشود. آن چیزی که امروز استاد در خصوص بودجه عمومی کشور فرمودند که درست هم فرمودند، بودجه عمومی کشور با درآمد اختصاصی چیزی حدود 929 هزار میلیارد تومان است که چیزی حدود 88 هزار میلیارد تومان آن درآمد اختصاصی که اگر این عدد را کم بکنیم میشود 841 هزار میلیارد تومان، این عدد سال گذشته 571 هزار میلیارد تومان بوده که امسال 841 هزار میلیارد تومان شده چیزی حدود 47 درصد افزایش داشته که اگر درآمد اختصاصی را لحاظ کنیم چیزی حدود 43 درصد افزایش دارد.
ما یک بخش هزینه داریم، یک بخش درآمد؛ بخش هزینه ما چیزی حدود 841 هزار میلیارد تومان است، که بخواهیم این مبلغ را به 3 بخش تقسیم کنیم یکی هزینههای جاری دولت است که چیزی حدود 637 هزار میلیارد تومان است، البته من میگویم بودجه جاری دولت معنی آن فقط خود قوه مجریه نیست، کل قوای سهگانه است که معمولا عرف است که میگوییم هزینههای جاری دولت یک موقع توجه فقط به این طرف نشود، همین عدد سال گذشته 436 هزار میلیارد تومان بوده. ما باید ببینیم از این عدد 637 هزار میلیارد تومان که 548 هزار میلیارد تومان آن مربوط به حقوق، بازنشستگی و متناسبسازی، یارانهها و … است که در جای خود توضیح خواهم داد، هر جایی که مجلس محترم بتواند و اگر امکان کاهش این هزینهها وجود داشته باشد طبیعتا از آن طرف ما برای تأمین منابع درآمد دغدغه کمتری خواهیم داشت، در مناظرهای با یکی از اساتید خودم جناب آقای قادری هفته قبل در شبکه خبر گفتم که از این 841 هزار میلیارد تومان آیا امکان کم کردن هزینه جاری وجود دارد؟ شما میتوانید بگوید ما سال گذشته متناسب سازی را اجرا نکنیم ، شما میتوانید بگوید ما سال آینده رتبهبندی حقوق معلمان را اضافه نکنیم، ما الان 3 یارانه دولت پرداخت یمکند، چون مجلس به حق و درست هم نگاه دارد، چون نگاه تأمین معیشت دارد دولت در حال حاضر 3 نوع یارانه پرداخت میکند، مجلس محترم هم به حق و درست نگاه دارد چون نگاه معیشت دارد ما الان سه نوع یارانه پرداخت میکنیم، یک یارانه 42 هزار میلیارد تومان به 67 میلیون نفر میدهیم، یک یارانه 30 هزار میلیارد تومان به 53 نزدیک به 60 میلیون نفر میدهیم، یک یارانه برای تأمین فقر مطلق 15 هزار و 500 میلیارد نزدیک 16 هزار میلیارد تومان. اخیرا مجلس شورای اسلامی (بینابین بین ما و دولت) مصوبهای داشتند که آن هم در جهت کمک به مردم بود بنابراین هم ما نگاه تأمین معیشت داریم هم دولت و هم مجلس، پس بنابراین خواهش من این است که اولا ببینیم 841 هزار میلیارد تومان، خواهش میکنم کلی بحث نکنید، ببینیم کجای این 841 هزار میلیارد تومان اضافه است، هر قدر اضافه بودیم میتوانیم در بخش درآمد صرف کنیم، اما در بخش تأمین درآمد.
مجری: برای اینکه وقت برای ادامه برنامه باشد این سوال را در اینجا به پایان برسانیم. یک نکته را خدمت دو بزرگوار عرض کنم اینکه اگر سوال اول را از جناب دکتر پرسیدم و شما پاسخگو بودید شما اگر خواستید دوباره نکتهای را در پاسخ ایشان بگویید حتما بفرمایید یک وقت را به شما بدهیم، حالا کمی جزئیتر به لایحه بودجه نگاه کنیم، صحبتی که لابهلای صحبتتان دو بزرگوار نشنیدیم بحث نفت است، مردم برایمان سوال فرستادند، بحث نگاه به فروش نفت در برنامه بودجه چگونه است که ما با نگاه موافق شروع میکنیم، از آقای مهندس می خواهیم نگاه به فروش نفت را در لایحه پیشنهادی به چه صورت است تا بعد از آن برویم سراغ پاسخ آقای دکتر.
لاهوتی: در ادامه عرایض بخش اول که این 841 هزار میلیارد تومان را از کجا باید تأمین کنیم، اگر بخواهیم منابع درآمدی دولتی را توجه کنیم 4 منبع بزرگ است که یکی نفت است، یکی مالیات، یکی اوراق مشارکت و یکی فروش اموال.
مالیات سال گذشته 179 هزار میلیارد تومان که اگر بخواهیم عدد را رُند کنیم 180 هزار میلیارد تومان ، امسال دولت این عدد را به 225 هزار میلیارد تومان یعنی 45 هزار میلیارد تومان با توجه به شرایط حاکم کرونا که من هم اعتقاد دارم ما باید 3 منبع را کنار گذاشته و کشور را از طریق مالیات اداره کنیم واقعا فواید و آثار کشورهایی هم که رشد کردهاند این است، اما ما در مورد بودجه 1400 صحبت میکنیم، دولت 180 هزار میلیارد تومان را 225 هزار میلیارد تومان کرده است. اوراق مشارکت با استقراض از بانک مرکزی دو بحث متفاوت است؛ استقراض از بانک مرکزی یعنی پول پرقدرت را وارد جامعه کردن و ایجاد تورم کردن. اوراق مشارکت کاملا متفاوت است. دولت اوراق منتشر میکند و با سود به مردم برمیگرداند، امروز یکی از گرفتاریها که در جامعه داریم نقدینگی است، به نوعی نقدینگی را جمعآوری می کند، ما پروژههای عمرانی که در جامعه داریم واقعا وحشتناک است، با این روند باید 50 سال آینده این پروژهها را تمام کنیم.
لاهوتی: یکی از راههای حل مشکلات اقتصادی مملکت اینست که باید این تحریم ها را برداریم و آن طرف هم دولت استنباطش این است که 2.3 میلیون بشکه تحقق پیدا کند.
ما از مردم با 18 درصد سود اوراق منتشر میکنیم اما خسارت تأخیر پروژههای عمرانی بالای 40 درصد است، بنابراین یکی از آنها اوراق است. یکی هم فروش اموال است که امسال دولت به نسبت سال گذشته جهتگیری درستی داشته، فروش اموال دو بخش دارد، اموال منقول و غیرمنقول است که سال قبل 49 هزار میلیارد تومان بوده، چون بستر آن فراهم نبود دولت یک عدد منطقی 25 هزار میلیارد تومان واگذار کند اما جهت گیری برای فروش سهام شرکتهای دولتی که واقعا در راستای اصل 44 قانون اساسی باید شرکتهای زیانده را واگذار کنیم، امسال جهتگیری دولت 195 هزار میلیارد تومان است اما نفت، امسال دولت 2.3 میلیون بشکه پیشبینی کرده با نرخ 40 دلار ، نرخ تسعیر ارز هم به این شکل دیده که از این عدد حدود 36 هزار میلیارد دلار کلا درآمد داشته باشد، 34 میلیارد دلار آن مربوط به صادرات نفت است، 2 میلیارد دلار آن مربوط به صادرات گاز است و از این عدد 36 میلیارد دلار 14.5 درصد مربوط به شرکت ملی نفت است که بحث جدیدی هم نیست، همیشه 14.5 درصد شرکت نفت سهم داشته، امسال باید 38 درصد به حساب صندوق واریز کنیم که دولت مشابه سالهای گذشته در لایحه خود 20 درصد پیش بینی کرده بود، که استحضار دارید این نیاز به اذن مقام معظم رهبری دارد چون خلافهای قانون برنامه و سیاستهای ابلاغی ایشان است، ما باید حتما هر ساله اذن ایشان را میگرفتیم و ایشان امسال اذنی که دادند متفاوت از سالهای گذشته است، تا یک میلیون بشکه اذن دادند و یک تبصره 4 هم در قانون بودجه داشتیم که از محل نفت سال گذشته حدود 2 میلیارد و 750 میلیون دلار بوده که دو میلیارد دلار از این 2 میلیون و 750 میلیون دلار مربوط به بخش دفاع بوده که هر ساله هم داشتیم، امسال تا به الان موافقت دو هزار و 850 میلیون دلار ابلاغ نشده، اگر واقعا بخواهد این اتفاق بیفتد من قبلا هم گفتهام امروز ما یکی از امنترین کشورهای دنیا هستیم، با جرأت هم میگوییم، اگر امنترین کشورها دنیا هستیم باید برای امنیت خودمان هزینه کنیم، یکی از انتظاراتمان از دوستانمان در مجلس این باشد که همان 2 میلیارد و 850 میلیون دلار را برگردانیم.
میرتاج الدینی: در لایحه آمده؟
لاهوتی: بله، در تبصره 4 لایحه آمده است. معمولا رسم این بوده که دولت در لایحه خود میآورد، استحضار دارید که 38 درصدی که میخواستیم به حساب صندوق واریز کنیم؛ پیشنهاد دولت این بود که ما مشابه سال گذشته 20 درصد واریز کنیم یعنی 18 درصد کمتر واریز کنیم، یک مورد دیگر هم نیاز به اذن رهبری معظم انقلاب داشت تبصره 4 بود که سال گذشته این عدد دو میلیارد و 750 میلیون دلار بود که امسال این عدد 2 میلیارد و 800 شده که صد میلیون دلار یعنی عدد ناچیز، ما انتظارمان از شما این است که 2 میلیارد دلار برمیگردد به بخش دفاع شما این موضوع را در مجلس حل بفرمایید.
اما دولت سهم خودش از 47.5 درصد را 8 میلیارد دلار برای کالاهای اساسی پیشبینی کرده که مورد بحث است، که دو میلیارد دلار برای واردات دارو و 6 میلیارد دلار هم برای باقی کالاهای اساسی . پس 8 میلیارد دلار را با ارز 4200 تومان محاسبه کرده و مابقی ارز هم به قیمت 11 هزار و 500 تومان محاسبه کرده که اگر بخواهیم در جمع محاسبه کنیم درآمد دولت به صورت ریالی در بخش نفت 199 هزار میلیارد تومان می شود.
آیا دولت به این عدد خواهد رسید یا نه؟ ما به تجربه تا دو میلیون 800 -900 هزار بشکه حتی اگر اراده صادرات و موانع سر راه برداشته شود ما قدرت صادرات تا نزدیک به 3 میلیون بشکه را داریم چرا که به تجربه صادر کردیم، مشتریانمان را هم داریم.
چرا دولت سال گذشته این کار را نکرد؟ موانعی که سر راه داشتیم دولت مجموعاً 56 هزار میلیارد تومان یک میلیون بشکه پیش بینی کرد امسال من به فرمایشات گوهربار که انشاء الله خداوند هزار سال عمر باعزت به رهبر فرزانه انقلاب بدهند که واقعا در همه مباحث ، ایشان در زمینههای مختلف در این کشور در قوه مقننه بودند، در قوه مجریه بودند، در همه جای کشور بودند، نکته که 38 درصد آمد روی یک میلیون بشکه به ضرر دولت بود من نگاه کارشناسانه ایشان را میپسندم که نشان میدهد ایشان دقت دارند، چند روز اخیر ایشان فرمودند که اگر میتوانیم تحریمها را برداریم یک ساعت هم دیر است. یعنی چه؟ ایشان به طریق کلی میفرمایند بقیه را دولت و مجلس باید در بستر تحقق فرمایش ایشان، ما اگر بخواهیم تحریم را برداریم چه کار باید بکنیم؟ باید برویم به دنبال اینکه آن عمل غلط و زشتی آقای ترامپ را آقای بایدن اصلاح کند. شما استحضار دارید ما تحریمهای شورای امنیت را نداریم، ما فقط تحریمهای آمریکاییهای ظالم را داریم، با یک امضای زشت آقای ترامپ تحریم شدیم با یک امضای آقای بایدن، ما استقبال هم نمیکنیم، اگر ایشان تمایل داشت این یک پیروزی برای ما محسوب میشود، آثار و شواهد هم همین را نشان میدهد که ایشان برمیگردد.
نکته آخر ظرفیت ما در اوپک، سال گذشته همه اعضای اوپک به دنبال این بودند که سهمیه ما را در اوپک کم بکنند. پس بنابراین ما برای صیانت از سهمیهمان در اوپک نکته آخر در جهت تحق فرمایشات رهبری که باید این تحریمها را برداریم. یکی از راههای حل مشکلات اقتصادی مملکت اینست که باید این تحریم ها را برداریم و آن طرف هم دولت استنباطش این است که 2.3 میلیون بشکه تحقق پیدا کند.
مجری: دو نکته در صحبتهایتان بود که در ادامه به آنها میرسیم. یکی نگاه به مذاکره داشتن یا نداشتن است.
لاهوتی: ما اصلا نمیخواهیم مذاکره کنیم. یک عده خیال میکنند وقتی میگوییم نفت یعنی میخواهیم مذاکره کنیم. مذاکره انجام شده است. آقای ترامپ از برجام خارج شد، ما اهل مذاکره نیستیم. رئیس جمهور فعلی باید اشتباه رئیس جمهور قبل را جبران کند. بدون هیچگونه مذاکره باید این تحریمها برداشته شود.
مجری: چون میخواهیم سوال خاص راجع به آن داشته باشیم دوباره برمی گردیم. جناب دکتر راجع به نفت صحبت میکردیم، نگاه منتقدانهای به فروش نفت در لایحه 1400هست بفرمایید.
میرتاجالدینی: ایشان منابع بودجه را گفتند، هم بحث نفت را گفتند و هم بحث مالیات. لازم است به هر بخش اشاره شود. اولا به خوبی مهندس لاهوتی منابع بودجه را به 4 قسمت تقسیم کردند، نفت و مالیات، اوراق مشارکت و فروش اموال و داراییها. معمولا در سالهای گذشته بودجه با دو مورد اول تأمین میشد. از دولت آقای روحانی دو مورد دیگر هم علاوه بر نفت و مالیات نهادینه شده است که ما منابع بودجه را علاوه بر نفت و مالیات در اوراق مشارکت و همین طور فروش اموال دولتی را مد نظر قرار دادیم، این خود اصلاح بودجه مجدد میخواهد یا به عبارت دیگر تغییر در ساختار بودجه که در آینده باید اصلاح شود. همان طور که ایشان هم تأکید کردند نباید به طرف فروش اوراق مشارکت یا اموال عمومی دولت برای تأمین بودجه برویم. بودجه را یا بر اساس مالیات یا بر اساس صادرات نفت که آن هم باید سعی کنیم درآمدهای نفتی در بخش سرمایهای و عمرانی بودجه استفاده شود و فلسفه صندوق توسعه ملی هم همین است که درآمدهای نفتی را به سمت سرمایهگذاریهای مولد ببریم. اولین اشکال ما در اینجا این است که وقتی دولت درآمدهای نفتی را 2.3 میلیون بشکه در روز مبنا قرار میدهد در حالی که در سالهای گذشته میانگین فروش یک میلیون بشکه بوده، وقتی این را نزدیک دو و نیم برابر میکند یعنی این کار غیرعملی است و تحققپذیر نیست. وقتی تحققپذیر نخواهد شد یعنی با کسری بودجه روبهرو خواهیم شد. وقتی با کسری بودجه مواجه شدیم یا اوراق مشارکت میفروشیم و دوباره سهم اوراق مشارکت در بودجه افزایش پیدا میکند و یا به دنبال تأمین از راههای دیگر از جمله بانک مرکزی ورود پیدا میکنند که دولت حق برداشتن 19هزار میلیارد تنخواه از بانک مرکزی را دارد، این همیشه باعث افزایش نقدینگی در کشور میشود، در جامعه حجم نقدینگی بالا میآید و پایه پول پر قدرت به جامعه بیاید که نتیجه آن تورم است.
ما هم خوشحالیم که جناب لاهوتی بتوانیم 2.3 میلیون بشکه نفت بفروشیم اما در شرایطی که هنوز هیچ چیز معلوم نشده است، بیاییم چنین مبنایی در بودجه قرار دهیم، این مبنای درستی نیست، حتی در کمیسیون بودجه از آقای زنگه هم پرسیدیم که آیا شما واقعا این مقدار را میتوانید بفروشید؟ ما توان تولید 4.5 حتی 4 و 700 میلیون بشکه را داریم، این سهم ما در اوپک است که باید آن را در تولید حفظ کنیم، وقتی نتوانستیم صادر کنیم باز هم باید تولید کنیم و به اشکال مختلف بتوانیم سهم خودمان را حفظ کنیم. وقتی از آقای دکتر زنگنه پرسیدیم گفت که این را در بودجه مشروط گذاشتهایم. آقای دکتر نوبخت هم همین را گفت، گفت اگر توانستیم بفروشیم فبها اگر نتوانستیم اوراق مشارکت را جایگزین آن میکنیم. یک مطلب دیگر که در خصوص نفت وجود دارد این است که گفتند پیش فروش نفت، اوراق سلف نفتی که این هم به شکل دیگری پیشفروش کردن نفت است یا به عبارت دیگر بودجه را بیشتر نفتی میکند. اولا من این نکته را بگویم که سهم درآمد نفتی در بودجه 1400 بیشتر شده است، 30 درصد رشد کرده است با توجه به لایحه دولت، از درآمد 36 میلیارد دلار حاصل از فروش 2.3 میلیون بشکه 47 درصد سهم دولت میشود و این را با حساب دلار 11.5 هزار تومان و بشکه 40 دلار حدود 190 هزار میلیارد تومان اینجا از درآمدهای نفتی است، چون بخشهای دیگر درآمدهای نفتی را داریم که دولت اینها را محاسبه کرده، سهم بخش نفت یا به عبارت دیگر درآمدهای نفتی 30 درصد نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.
لاهوتی: یک عده خیال میکنند وقتی میگوییم نفت یعنی میخواهیم مذاکره کنیم. مذاکره انجام شده است. آقای ترامپ از برجام خارج شد، ما اهل مذاکره نیستیم. رئیس جمهور فعلی باید اشتباه رئیس جمهور قبل را جبران کند. بدون هیچگونه مذاکره باید این تحریمها برداشته شود
صندوق توسعه امسال با سالهای قبل متفاوت است، شما گفتید که نظر مقام معظم رهبری امسال با سال گذشته تفاوت پیدا کرده اگر دقت کنیم تفاوت پیدا نکرده، شما از نظر کارشناسی گفتید که دقت نظر مقام معظم رهبری را همه کارشناسان قبول دارند و خود حضرتعالی هم آن را تصریح دارید من میگویم تفاوتی پیدا نکرده چون در سالهای گذشته میانگین فروش یک میلیون بشکه بوده مقام معظم رهبری هم در مورد یک میلیون بشکه 20درصد را پذیرفته بود ، الان دولت میگوید ما دو میلیون و 300 هزار می فروشیم، از آقا مجوز میگیرد سهم صندوق توسعه را 20 درصد قرا بدهد، هر سال از آن زمان که ما سهم صندوق توسعه را تصویب کردیم که قرار شد هر سال سهم صندوق توسعه 2 درصد افزایش پیدا کند اما در این دولت روی 20 درصد ثابت مانده است، هر سال 2 درصد این سهم افزایش مییافت که در سال جاری یعنی 99 ، 36 درصد بود و سال آینده 38 درصد میشد اما دولت پیشنهاد کرده بود در بودجه 20 درصد سهم صندوق توسعه ملی را بدهد و بقیه را خود هزینه کند، یعنی مابهتفاوت 20 درصد و 38 درصد که میشود 18 درصد هم دولت را برمیدارد و آن هم مثل بودجه اضافه میشود بنابراین درآمد نفتی- سهم نفت در بودجه افزایش پیدا میکند. اینجا مقام معظم رهبری فرمودند شما خوشبینانه نگاه کردید پیشبینیتان این است 2.3 بفروشید، اشکال ندارد بفروشید، اما سهم صندوق را کامل بدهید، اگر بیشتر از یک میلیون شد سهم صندوق را کامل بدهید. این یعنی همان 38 درصد به صندوق برود. باقی از درآمد را هم به صندوق بدهکارید. بقیه هم به عنوان بدهی صندوق به دولت بدهید بعد که صندوق تقویت پیدا کرد، سرمایهگذاریهای مولد در کشور تقویت پیدا خواهد کرد. وقتی سهم صندوق احیا شد، تقویت پیداکرد، اشتغال در کشور بیشتر خواهد شد چون طبق قانون سیاستهای کلان این است که در اختیار بخش خصوصی قرار دهند برای سرمایهگذاری مولد در جامعه، شرکتهای دانشبنیان و موارد دیگر که میتواند از این سرمایه استفاده کند، بنابراین تفاوتی پیدا نکرده در سال جاری و سالهای قبل هم برای یک میلیون بشکه مقام معظم رهبری اجازه داده بودند20 درصد در صندوق باشد و بقیه را هم دولت به عنوان استقراض صندوق توسعه استفاده کند.
امسال هم همان را اجازه داده و بیشتر از آن را گفته به این شکل عمل کند، بنابراین سهم نفت در بودجه افزایش پیدا کرده، یک نکته دیگر اینکه دولت خیلی شفاف همه چیز را در عدد و ارقام مشخص نکرده یعنی وقتی به درون بودجه می روی، به عنوان مثال در تبصره 4 دو میلیارد و 800 ملیون یورو در نظر گرفته، بخشهای مختلف از جمله دفاع را هم آنجا آورده، یا در تبصره 2 میبینیم که دولت 90 هزار میلیارد فروش اموال را گذاشته، یک 95هزار میلیارد گذاشته که شما آن را گفتید مجددا درتبصره 2، 90هزار میلیارد بودجه را برای فروش اموال دولت گذاشته و بخشی از آن هم جاری است یعنی برای حقوق بازنشستگان و یکسانسازی حقوق بازنشستگان که از مصارف اجتنابناپذیر است و ما هم قبول داریم و در این دولت با توجه به شرایط پیش آمده است که هزینههای جاری افزایش پیدا کرده است. از جمله بر اساس قانون حقوق بازنشستگان باید متناسبسازی شود با حقوق شاغلین، در سال جاری این کار را انجام دادند، از کجا انجام دادند؟ از فروش اموال دولتی، برای سال آینده دوباره هزینههای جاری مانند اینکه حقوق سایر کارمندان را از کجا برمی دارد باید به آن اضافه شود این مبلغ 60 هزار میلیارد بود که دولت آمده 30 هزار میلیارد آن را در هزینههای جاری دیده مثل سایر حقوقها و 30 هزار میلیارد آنرا در تبصره 2 دیده یعنی 90 هزار که برای فروش اموال دیده است 30 هزار آن را برای تأمین یا استمرار حقوق بازنشستگان قرار گیرد. در خصوص مالیاتها چگونه دولت عمل کرده در ادامه بحث میکنیم.
مجری: برای اینکه به تمام سوالات وقت برسد اگر یک مقدار کوتاهتر به هر بحث بپردازیم ممنون میشویم.
میرتاج الدینی: یک نکته بگویم، آقای لاهوتی گفتند نمیخواهیم مذاکره کنیم. اما بحث اینکه 2.3 میلیون بشکه نفت با در نظر گرفتن رفع تحریمها بفروشیم، یعنی دولت این طور پیشبینی کرده که تحریمها برطرف میشود و ما دو میلیون و 300 هزار بشکه میتوانیم بفروشیم، اینطور در نظر گرفته شده است طبیعی است مذاکره را در گذشته انجام دادیم و فقط یک فرض امکانپذیر است آن هم دولت جدید آمریکا به برجام برگردد بدون مذاکره و بدون پیش شرط آن موقع ما در چارچوب 1+5 و در چارچوب برجام بحثهایمان را پیش میبریم.
مجری: سوال بعدی هم همین است، آقای دکتر به نظر شما لایحه پیشنهادی که امسال تقدیم مجلس شد چقدر نگاه رفع تحریمی دارد و چقدر نگاه خنثیسازی تحریمها ؟
میرتاجالدینی: این تعبیر مقام معظم رهبری بود که فرمودند که ما هم باید برای رفع تحریمها تلاش کنیم و هم برای خنثیسازی تحریم ها، من این عبارت را این طور میگویم هم برای رفع تحریمها و هم برای دفع تحریمها. رفع تحریمها همین کاری است که دولت تا به حال انجام داده و ما با مشکلات متعددی هم روبهرو شدیم و عمده وقت این 7 سال دولت دهم و یازدهم مصروف رفع تحریمها شده و در صورتی که اگر در سال اول موفق میشد باقی زمان آن را مملکت را اداره میکرد یعنی ما همه اقتصاد و بودجه کشور را به زلف برجامی بستهایم که محصول مذاکره آن این بود که تحریم را برداریم و تحریم را رفع کنیم، عمده مشکلات ما هم اینجا پیدا شد. جناب آقای لاهوتی مستحضرید چه زمانی دلار و ارز افزایش پیدا کرد، این افزایش نجومی چندین برابر که تا 9 برابر هم رسید، آیا قبل از برجام بود یا بعد از برجام؟ همه اینها بعد از برجام حاصل شد اگر مذاکره و رفع تحریمها یک روش درستی بود و در این مملکت جواب میداد علیالقاعده ما به این شرایط بحرانی نمیرسیدیم؛ بنابراین این جواب نداد و اینکه دوباره بیاییم بودجه را به همان مسئله متکی کنیم این تدبیر درستی نیست و عاقلانه عمل کردن نیست یعنی راه رفته را دوباره ادامه دهیم و می خواهیم قضیه را به آن ببندیم.
مجری: از نظر شما بودجه 1400 یک نگاه مذاکرهای دارد؟
میرتاجالدینی: بله؛ از نظر ما بودجه 1400 یک نگاه رفع تحریمی و به عبارت دیگر مذاکرهای دارد، در حالی که ما این را تجربه کردهایم، من نمیگوییم تحریمها رفع نشود، تلاش میکنیم رفع شود همه خوشحال میشویم ،مقام معظم رهبری هم فرمودند یک ساعت زودتر هم بتوانیم رفع کنیم این کار را انجام دهید. اما راه دوم راه نتیجهبخشتر است، دفع تحریمها، خنثیسازی تحریمها، اگر ما در توانستیم تحریمها را خنثیسازی کنیم رفع تحریمها هم حاصل میشود، یعنی ما بودجه را طوری ببندیم که روی پای خودمان بایستیم، اقتصاد مقاومتی در بودجه برجسته شود، اینها کمک میکند که ما بودجهای را پیش ببریم که روی پای خودش ایستاده است. اگر فردا تحریمها برداشته نشد مجددا به چالش و به مشکل نیفتیم، ما انتظارمان از دولتمردان این بود، هنوز آقای لاهوتی ما شما را در جرگه مجلس میبینیم الان که با تجربههای مجلس به دولت رفتهاید، همیشه این رفت و آمدها هست، هر کجا باشیم هدفمان این است که مشکلات مملکت را حل کنیم، با آن تجربیات مجلس به کمک دولت دولت در مشاورهها بیایید که اگر ما فرضا این تحریمها برداشته نشد چطور این بودجه را عملیاتی کنیم که دوباره مشکلی برایش پیش نیاید.
مجری: آقای مهندس صحبتهای آقای دکتر را شنیدید، سوال راجع به اینکه این لایحه پیشنهادی چقدر نگاه رفع تحریمی دارد؟ چقدر نگاه خنثیسازی؟ همان طور که ایشان هم در صحبتهایشان گفتند این نگاه، نگاه مذاکرهای است؟ اگر هست نگاهتان نسبت به تحریم و مذاکره در لایحه بودجه چیست؟
میرتاجالدینی: از نکته آخر استاد استفاده کنم، فرمودند شما مجلسی هستید. اگر بگویم که مرا با تو سر و کاری نیست در و دیوار گواهی بدهد کاری هست، هنوز مردم ما را به عنوان مجلس میشناسند و افتخار ما هم هست. اعتقاد من این است که بحث مذاکره که نقطه مورد صحبت سه نفر هم بوده، اصلا بحث مذاکره در بین نیست، مذاکراتی در گذشته انجام شد. این مذاکرات هم به دولت برنمیگردد، در مجلس هشتم ما با هم بودیم، این اراده نظام بود، یعنی تمام مصوباتی که دولت مورد مذاکره قرار داد همه مصوبات، مصوبه شورای امنیت بود، شورای امنیت مصوب میکرد و دولت مذاکره میکرد، جهت استحضار شما عرض کنم بر اساس اصول قانون اساسی ، اصل 176 اگر اشتباه نکنم که تمام مصوبات شورای امنیت باید به تأیید رهبری معظم انقلاب برسد، یعنی قانونی که الان دوستان در مجلس به تصویب میرساند چطور باید به تأیید شورای نگهبان برسد و تصویب شود. تمام مصوبات شورای امنیت، پس برجامی انجام شد. خود آقای ظریف، خود دولت بارها اعتراف کردند که خط قرمزهایی که مقام معظم رهبری برای مذاکره تعیین کردند را اینها نتوانستند آن را حفظ کنند.
میرتاج الدینی: آقای لاهوتی گفتند نمیخواهیم مذاکره کنیم. اما بحث اینکه 2.3 میلیون بشکه نفت با در نظر گرفتن رفع تحریمها بفروشیم، یعنی دولت این طور پیشبینی کرده که تحریمها برطرف میشود و ما دو میلیون و 300 هزار بشکه میتوانیم بفروشیم
لاهوتی: بالاخره در هر مذاکره انعطافهایی وجود دارد، بارها من از کلام رهبری معظم انقلاب شنیدم، در هر صورت مذاکره کنندگان را آدمهای شجاع و جسور.
میرتاج الدینی: بحث این است که آیا آنها توانستهاند همه موارد را رعایت کنند؟ نه، خودشان هم اعتراف کردند، مقام معظم رهبری در آخر برجام را با یک نامه ابلاغ کردند که در آن علاوه بر 9 شرط که در مجلس گذاشتیم ،9 بند دیگر هم اضافه کردند که اینطور عمل کنند ولی نشد.
لاهوتی: ما اصلا نمی خواهیم وارد برجام شویم، در مذاکرات یک داد داریم یک ستد، می خواهیم این دو را در یک کفه ترازو بگذاریم و ببینیم کدام سنگینتر است. من از این زاویه میبینم که مذاکرات برجام تمام تحریمهای شورای امنیت را برای ما حذف کرد، آقای ترامپ لعنتالله علیه که تمام شما شاهد بودیم تمام هم و غم خود را گذاشت تا بتواند یک بار دیگر یک قطعنامه دیگر علیرغم اینکه ریاست دورهای شورای امنیت را خود برعهده داشت نتوانست یک قطعنامه بر علیه ما صادر کند، من نمیخواهم وارد این داستان شوم، الان بحث این است آیا ما برای رسیدن به بودجه صادرات دو میلیون و 300 هزار بشکهای که خودش نگاه ضد تحریمی دارد، آیا باید برویم مذاکره کنیم؟ نه، پلی بین ما بوده، برجام را به پل تعبیر کنیم، پلی ساخته شده بود، آقای ترامپ این را خراب کرد، ما نباید برویم آنها باید خودشان بیایند. اگر آقای بایدن به برجام برگشت شک نکنید یک پیروزی بزرگی برای ملت ایران و یک شکست بسیار بزرگ برای دولت آمریکاست، از این زاویه نگاه کنیم، چرا ما میخواهیم خودمان را تضعیف کنیم، اصلا مذاکرهای در کار نیست. اگر ما در میادین مشترک برداشت نکنیم، انشاء الله ما به روزی برسیم اصلا یکی از راههای خنثی کردن تحریم این است که ما دست از خام فروشی بردایم، چرا ما باید نفت را خام بفروشیم؟ یکی از راههای درمان، الان نفت شده یک معادله سیاسی، تکان بخوریم در این معادله سیاسی قیمت نفت را بالا میبرند، تکان بخریم قیمت نفت را پایین میآوردند، ما باید دست از خام فروشی برداریم، اگر ما الان برداشت نکنیم اشخاص دیگری در میادین برداشت میکنند، دولت ارادهاش به طرف این است که سهم میادین مشترک را دیگری برداشت نکند، ما این را به فال نیک بگیریم. مثلا در مورد این کسری حاج آقا گفتند باید از جایی تأمین شود.
لاهوتی: اگر آقای بایدن به برجام برگشت شک نکنید یک پیروزی بزرگی برای ملت ایران و یک شکست بسیار بزرگ برای دولت آمریکاست، از این زاویه نگاه کنیم، چرا ما میخواهیم خودمان را تضعیف کنیم؟
در گزارش دیوان محاسبات 3 گزینه داده بود یکی اینکه همان 2.3 پیشنهاد داده بود، یکی هم یک میلیون و 500 بشکه و دیگری یک میلیون بشکه اما راههای تأمین را چه پیشنهاد کرده بود، نرخ ارزی که ما دادیم 4200 تومان و 11 هزار و 500 تومان دیوان محاسبات نرخ ارز را برای کالاهای اساسی 11هزار و 500 تومان و برای نرخ آزاد که دولت 11 هزار و500 پیش بینی کرده، آنجا 25 هزار تومان پیشبینی کرده. من با روحیاتی که از حضرتعالی میشناسم میدانم این را هرگز نمیپذیرید. اصلا یکی از دلایلی که ممکن است ارز هرگز به 11 هزار و 500 تومان نرسد، افزاش قیمت ارز یک بخش آثار تحریمی است و یک بخش هم آثار روانی است، شما امروز در جامعه میبنیید در جامعه یک حرفی زده میشود ارز 5 هزار تومان بالا میرود و یک حرف زده میشود 2 هزار تومان پایین می آید. دولت هدفش این است که بتواند بخش روانی موضوع را هدایت کند که من قطعا میدانم حاج آقا با روحیهای که دارند گزارش دیوان محاسبات را قبول ندارند. اولا در بحث اوراق حاج آقا فرمودند که 125 هزار میلیارد تومان دولت دقیقا قانون برنامه ششم را رعایت کردند، در قانون برنامه ششم 55 هزار میلیارد تومان اجازه داده بودید ما هم 55 هزار میلیارد تومان دیدیم. 70 هزار میلیارد تومان فروش اوراق نفتی است، یعنی شما میتوانید موافقت کنید یا موافقت نکنید، مثلا اگر کسی در کشور ما بخواهد اوراق نفتی خریداری کند میتواند با 18 درصد سود خریداری کند، یعنی سقف قانون برنامه که به ما اجازه 55 هزار میلیارد تومان همان را رعایت کردیم. اما در مورد فروش اموال دولت دو بخش است، یک 25 هزار میلیارد تومان اموال منقول و غیرمنقول داریم، عین گزارش آقای دژپسند وزیر اقتصاد که در صحن علنی (من هم دولتی نبودم مثل شما در مجلس بودم) این بوده که 7 هزار هزار میلیارد تومان اموال مازاد داریم، چرا باید دولت اینقدر اموال مازاد داشته باشد. آنقدر زمینهای دولت سالها تصرف کردند، ساختمانهای بلااستفاده.
مجری: دولت چقدر می تواند بفروشد؟ در سال جاری چقدر فروخته؟ منابع محققالوصول که قابل وصول باشد این مبنا است نه منابعی که حاصل نمیشود.
لاهوتی: سال گذشته هم دولت همین کار را کرد. دولت هم 49 هزار میلیارد تومان بود که آن عدد را 25 هزار میلیارد تومان کرد. حاج آقا شما قطعا با این مطلب موافق هستید فروش سهام شرکتهای دولتی، همین امسال از این 382 شرکت یک چیزی حدود 50 شرکت زیانده است، 9 شرکت وضعیت وحشتناک خراب دارد، 4300 میلیارد تومان، از این عدد که جنابعالی امروز دغدغه آن را دارید و به حق هم دارید، من قبول دارم، شما نگرانیهایی در دل دارید که ممکن است در بخش نفت محقق نشود، در بخش دیگر مشکلاتی برای کشور پیش بیاورد، اینجا بحث این است که همان عدد درآمدی که حضرتعالی دغدغه دارید و به حق هم است ما 4300 میلیارد تومان را برای فروش اداره شرکتهای دولتی پرداخت میکنیم. چرا باید شرکتهای دولتی ؟ به گفته مقام معظم رهبری در راستای اصل 44 دولت باید از مقوله اقتصاد خارج شود، اگر یک روزی ما بخش خصوصی را باور کردیم، من نمیخواهم بگویم ممکن است بخش خصوصی تخلفی داشته باشد، ما اگر بخش خصوصی را به عنوان یک عامل اقتصادی مهم در کشور باور داشته باشیم نه در کلام، نزدیک دو هزار و 700 – 800 هزار میلیارد تومان نقدینگی در جامعه داریم، این نقدینگی پیام دارد، در بخش خصوصی دچار چالش است، برای آن امنیت سرمایهگذاری وجود ندارد و میترسد از سرمایه گذاری. ما باید بخش خصوصی را به عنوان یک عامل اقتصادی مهم باور داشته باشیم، سرمایه آنها را به همین جا بیاوریم، ما به جای اینکه منابع دولت را بدهیم شرکتداری کنید بدهیم دست بخش خصوصی، آثارش را جنابعالی الی ماشاء اله دیدید.
میرتاجالدینی: ما هم خوشحال میشویم، آرزو میکنیم و دعا هم میکنیم که تحریمها برطرف شود و 2.3 بتوانیم صادرت کنیم، در سیاستهای کلان هم این است که خام فروشی نکنیم، همان طور که شما هم اشاره کردید خام فروشی نکنیم ، باید سهم خودمان از نفت را در اوپک حفظ کنیم تا 4 هزار و 750 میلیون بشکه در روز، هر چه بتوانیم این نفت را در داخل توسط پالایشگاههای خودمان به فرآوردههای مختلف تبدیل کنیم هم بهرهوری بالا و هم سود بیشتر به دست آوردهایم و هم جلوی خام فروشی را گرفتهایم، چرا دولت در این مدت طولانی که برنامهها دستش بوده قدم قابل توجهی برنداشته است، یعنی ما پالایشگاههای دولتی را داریم، تولید بنزین، گازوئیل و فرآوردههای نفتی خوب و قابل تقدیر است، از این جهت افزایش خوبی داریم اما به بخش خصوصی در اینجا بها ندادهایم، ما اوراق سلف نفتی، پیش فروش نفتی میکنیم، اگر نفت واقعی را به داخل بفروشیم هم تولید را حفظ کردهایم؛ بخش خصوصی هم راهش را بلد است، وقتی نفت را صاحب شد یعنی ما حواله بدهیم به آن یعنی بر مبنای بورس انرژی اگر کسی آمد 100 هزار بشکه خرید، این نفت برای او است منتهی در شرکت ملی نفت است، شرکت خصوصی بتواند خودش نفت را توسط کشتیهای به دنیا صادر کند، شرکت ملی نفت اجازه دهد بخش خصوصی نفت را صادر کند و یا در داخل پتروپالایشگاهها را توسعه دهد، پالایشگاه بزند و همین نفتی که از دولت خریده است را تبدیل کند و فرآوردهها را بفروشد ، کلی اشتغال ایجاد میکند و کلی ارزش افزوده، سوال من این است آقای لاهوتی اگر این 2.3 میلیون تحقق پیدا نکرد دولت چه کار میکند، دوباره اوراق میفروشد؟ اوراق هم سهم و سقف دارد و بالاتر از آن را نمیتواند بفروشد. باید چه کار کند؟ از بانک مرکزی استقراض کند؟ که این حجم نقدینگی را بالا می برد و تورم زا است. از این جهت است که ما مجلسیها میگوییم این بودجه را به این شکل که شما بستهاید به تورم میانجامد. برای این باید فکر اساسی کنید.
لاهوتی: فکر اساسی چیست حاج آقا؟
میرتاجالدینی: اینجاست که ما باید به بحث قبلی برگردیم که شما گفتید همه منابع درآمدی بودجه را به نفت متصل نکنیم، اوراق مشارکت و فروش اموال هم محدود است.
لاهوتی: اگر اجازه بدهید با هم جلو برویم، من از فرمایش شما اینطور برداشت کردم ببینیم با هم هم نظر هستیم یا نه؟ شما میفرمایید که سهم اوراق را اضافه کنیم؟
میرتاجالدینی: خیر من نمیگویم اضافه کنیم، آن محدود است و محدودیتی دارد که بیش از آن نمیشود.
لاهوتی: میخواهیم 2.3 میلیون بشکه نفت صادر کنیم، فرمایش شما و دغدغه شما را قبول دارم، شما می فرمایید ممکن است به این عدد نرسیم.
میرتاجالدینی: شما هم نظرتان را بگویید و من هم نظرم را میگویم. من میگویم وقتی از آنجا حاصل نشد چه کار کنیم؟ منابع را چگونه تأمین کنیم؟ اوراق مشارکت خود نوعی استقراض است.
لاهوتی: اوراق مشارکت زیباترین روش است.
میرتاجالدینی: یکی از راهها است، دولت در سال آینده چه مقدار باید بازگرداند؟
لاهوتی: به جای اینکه دولت دستش را در صندوق بانک مرکزی ببرد، استقراض کند و آن پایه پولی را در کشور افزایش دهد. جنابعالی به درستی اشاره فرمودید، تورم بکشد بالا یک فاجعه وحشتناک است، دولت میگوید من این کار را نمیکنم، اگر این اتفاق افتاد شما باید به ما کمک کنید، اوراق مشارکت یعنی پول مردم را جمع کنید.
میرتاجالدینی: در واقع یعنی استقراض ملی است؟
لاهوتی: از این زاویه نگاه نکنید، به نوعی که امروز بنده و جنابعالی که دغدغه نقدینگی را در جامعه داریم، دولت پول دارد، آقای رئیس جمهور هم میتواند بگوید آقای بانک مرکزی شما از آن محل استقراض کنید، ولی چون میداند یک فاجه است، اگر ما موفق نشدیم شما باید به ما کمک کنید.
میرتاجالدینی: پس یکی از اینها اوراق مشارکت است که با آن موافق هستم ولی این حد و ظرفیت دارد چون دوباره به گردن دولت میآید که با سودش سال بعد پرداخت کند. ببینید که چه رقمی است.
لاهوتی: امسال جهت استحضار شما این دولت بین و بینالمللی من را به عنوان مجلسی ببینید بین من و خدای من حرف غیرمنصفانه نمیزنم، من در این 12 سال در مجلس هم سعی کردم حرف غیرکارشناسی نزنم، این دولت در بحث اوراق مشارکت در سررسیدهایش که شما هم قبول دارید اطمینان ایجاد کرده که مردم اوراق می خرند، امسال 125 که با آن 70 هزار تا یعنی 55 تا سقف شما را در قانون برنامه ششم رعایت کرده و 70 پیش فروش، از این 125 که 70 تای آن پا در هوا است، نگاههایی وجود دارد که پیش فروش نفتی و … تازه اگر شما موافقت بفرمایید که 125 محقق شود در بحث تملک داراییهای مالی دولت 80 هزار میلیارد تومان از این پول را سررسید اوراق فروخته شده خود را پس دهد 15هزار میلیارد یعنی 95 را باید مجددا از 125 پس بدهد و بدهد به مردم.
میرتاجالدینی: دقیقا همین را میگویم. زمانی که اوراق مشارکت به این شکل میدهیم با سودش، سال بعد در بودجه دولت دوباره افزوده میشود یعنی اگر راه دیگری بهتر از این پیدا کردیم باید آن را عمل کنیم، در واقع اوراق مشارکت ناچاری است، یکی از راهها این است که به جای پیشفروش نفت، به جای فروش اوراق سلف نفتی، خود سلف نفتی را بفروشیم یعنی ما خود نفت را پیش فروش کنیم نه اوراق آن را به بخش داخلی.
لاهوتی: همین بحث در جلسه سران مطرح شد.
میرتاجالدینی: چطور سکه را میفروشیم، موارد دیگر را میفروشیم اینجا دیگر هر کسی خریده، اوراق نخریده، بشکه نفت خریده،10 تا 100 تا 200 تا خریده، هزار تا خریده و نفت افزایش پیدا کرد مثل اینکه سکه افزایش پیدا کرده و آن وقت پالایشگاههای داخلی شکل میگیرد، یک عده هم میروند پالایشگاههای بخش خصوصی میزنند و نفت را از دست مردم میخرند. یک عده هم اینها را می خرند صادرات بخش خصوصی شکل میگیرد.
لاهوتی: نتیجه گفتوگوها همین است. نکته شما را به عنوان یک کارشناس قبول دارم، نکته قشنگی است، شما میگوید به جای اینکه ما اوراق نفتی بفروشیم میگوییم ای مردم قیمت نفت امروز 40 دلار است شما بیا از من بخر.
میرتاجالدینی: دولت این را تضمین می کند، آنجا سود را تضمین میکند اینجا ضرر را.
لاهوتی: دو سال دیگر اگر قیمت نفت 80 دلار شد خوشا به حال تو که نفع آن به حال آقایی در کشور دیگر نیست، نفع برای آقای ایرانی است، بگذار ببرد.
میرتاجالدینی: اگر مردم بخرند و قیمت آن از 40 دلار شد 35 دلار، دولت آن را تضمین میکند.
لاهوتی: بله دولت تضمین میکند که اگر اینجا کاهش پیدا کرد با 18 درصد سود، بله این تدبیر است، این فکر قشنگی است.
میرتاجالدینی: یکی دیگر از راهها این است که دولت متأسفانه در بودجه آن را حذف کرده تهاتر نفتی است، قراردادهای تهاتر نفتی را در بودجه 99 داشته تبصره 3 یا تبصره 2 حذف کرده و ما دوباره این را پیشنها دادیم، هم به شرکتهای داخلی و هم بخش خصوصی حتی میشود این کار را با شرکتهای خارجی هم انجام داد. در مقابل البته سرمایهگذاریهای مولد برای زیرساختها، ایجاد بنادر، خط ریلی سریعالسیر، پروژههای نفتی، بنادر آبی، خشکی و همه این کارها را می توان کرد. یکی از مواردی که شما در بحثهای قبلی به آن اشاره کردید و وقت نشد من در آن خصوص اشاره کنم، بحث درآمدهای پایدار در خصوص مالیات. فرمودید در بودجه جاری 175 هزار میلیارد بود در بودجه 1400، 225 هزار میلیارد البته در تناسبی که از نظر رشد بودجهای میگویند، میگویند کاهش پیدا کرده است.
لاهوتی: 179 هزار میلیارد تومان با گمرک میشود 247 هزار میلیارد تومان ولی خود خالص مالیات هم عرض کردم که پارسال 180 هزار میلیار تومان امسال 225 هزار میلیارد تومان.
میرتاجالدینی: در اینجا میخواهم به این نکته اشاره کردم، به آن طرف برویم که در درآمدهای مالیاتی پایههای مالیاتی جدید را دولت باید طبق قانون تعریف کند مردم سراغ آن میروند و در اصلاح بودجه جدید پایههای مالیاتی جدید را بگوییم، اثر پایههای مالی جدید چیست؟ فشار بر مردم عادی و متوسط که عمده مالیات را کارمندان و اصناف جزء میدهند فشار از روی آنها کاهش پیدا میکند. میرویم سراغ کسانی که باید مالیات بدهند و نمیدهند مثل مالیات بر عایدی سرمایهای.
لاهوتی: یک اتفاق را شما باید در مجلس دنبال کنید، ما راهی جز این نداریم که برویم دنبال دریافت مالیات از مجموع درآمدها، الان دولت تکیه تکیه بر اساس قوانین موجود حاکم، ما راهی جز این نداریم، شما باید بروید به مجلس انشاءالله دولت هم لایحهای تقدیم شما کند، مالیات بر مجموع درآمد را دنبال کنیم، نکته دیگر اینکه الان چند ماه از عمر مجلس گذشته است.
میرتاجالدینی: بحث دیگر بحث تعرفههای گمرکی، وقتی که ارز را اصلاح میکنند و 4200 را برمیدارند، باید آن 37 – 36 میلیارد دلار را با 11.5 حساب کردند. در آنجا 4200 را کجا میخواهند ببینند؟ نباید تعرفه واردات گمرکی را بر مبنای ارز 4200 حساب کنند و تأثیر چندانی در قیمتها ندارد.
لاهوتی: دولت برای محاسبه ارز خودش 8 میلیارد دلار با نرخ 4200 دیده، موضوع ارز 4200 همیشه چالشی است، آقای دکتر نوبخت در مصاحبه گفتند که اگر یک روزی مجلس این را حذف کرد ما میتوانیم پولش را به عنوان افزایش یارانه به مردم برگردانیم.
میرتاجالدینی: یکی از انتظاراتمان از دولت این بود که این کار را خودش بکند، 4200 را خودش آورده.میتوانست پیشنهاد کند در بحث هدفمندی یارانهها که یارانه نقدی ثابت مانده دولت میتوانست این ارز را اصلاح کند و به جای آن یارانه نقدی افراد را زیاد کند.
لاهوتی: دولت اعتقادش این است که من نمیتوانم به فردی که امروز مریض است و میخواهد در بیمارستان بستری شود بگویم برو با نرخ آزاد خود را معالجه کن. بعضی از نهادهای کشاورزی است. دولت استدلالش این است که من برای کنترل تورم و افزایش قیمت مجبورم این کار را بکنم، حالا اگر مجلس در یک استدلال کارشناسی این را نپذیرفت این یک بحث دیگری است. اما در بحث مالیات که جنابعالی هم به درستی اشاره فرموردید همین مالیات بر ارزش افزوده، در مجلس قبل قانون مالیات بر ارزش افزوده 5 ساله بود و آزمایشی بود، 4 سال هم از عمرش گذشت، من هم در مجلس در زمان خودم در هر صورت تلاش کردیم، الحمدالله در اواخر مجلس قبل ما قانون مالیات بر ارزش افزوده را تمام کرده بودیم و فقط رفت و آمد بین ما و شورای نگهبان مانده بود. همین 30 هزار میلیارد تومان سقف مالیات یعنی همین 25 هزار میلیارد تومان میتوانست افزایش پیدا کند باز هم راهکارهای دیگری دارد، معافیتهای مالیاتی در سال 50 هزار میلیارد تومان است. بنشینید با دولت هم وارد مذاکره شوید و آن بخشی از معافیتهایی که همیشه صحبتش را میکنیم و غیر ضرور هم است میتوانیم در بودجه سال 1400 …
مجری: خیلی از سوالات در خلال بحث پاسخ داده شد اما به عنوان آخرین بحث و به نظر من مهمترین بحث اینکه تأثیر لایحه پیشنهادی 1400 بر معیشت مردم، یکسری نکته وجود دارد آقای دکتر و آقای مهندس، مثل ثابت ماندن یارانه 4500 و از آن طرف یکسری یارانههایی که آقای دکتر گفتند، سوال من از شما این است که تأثیری که بر معیشت مردم میگذارد به چه صورت است، ما با آقای مهندس شروع میکنیم، پاسخ که دادند شما میتوانید سوال از ایشان داشته باشید.
لاهوتی: امسال ما افزایش حقوق کارکنان را 25 درصد پیشبینی کردیم، بر اساس قانون هم دولت مکلف است به میزان تورم حقوق را افزایش دهد، اگر یک درصد تورم داریم، افزایش حقوق همان یک درصد است، به نظر من عدد 25 درصد عدد منطقی است.
میرتاجالدینی: پیشبینی دولت این است که سال 1400 تورم 25 درصد است، یا بر اساس تورم 99 باید ببندد؟
لاهوتی: پیشبینی و جهتگیری دولت این است که تورم به زیر 25 درصد بیاید، دولت سقف را 25 درصد پیشبینی کرده، سقف معافیت مالیاتی تا 4 میلیون تومان افزایش پیدا کرده، حداقل حقوق کارکنان از دو میلیون و 800 به 3 میلیون و 500 هزار تومان افزایش پیدا کرده، دولت سال آینده پیشبینی کرده 30 میلیون نفر را بیمه رایگان کند، به این معنی که دولت باید 26 هزار میلیارد تومان پول پرداخت کند که این به نظرم کار خوبی است، متناسبسازی یکی از دغدغههای بزرگ بود، یعنی یک بیعدالتی در پرداخت حقوق بازنشستگان داشتیم که هنوز هم دولت علیرغم اینکه بالای 40 هزار میلیارد تومان اجرایی کرد هنوز هم اما و اگرهایی وجود دارد که باید در سال آینده برطرف کند که کار بسیار بزرگی بود، رتبهبندی معلمان واقعا یک بحثی بود، همیشه اعتقاد ما این بود معلم ما، کسی که به ما آموخته که بنده و جنابعالی به این مرحله رسیدیم وضعیت معیشت، بحث رتبهبندی، سال قبل 2 هزار ییملیارد تومان بود، امسال دولت 8 هزار میلیارد تومان پیشبینی کرده، در بخش سلامت حاج آقا استحضار دارند امسال بیمارستانهای ما درآمد اختصاصی ندارند.
میرتاج الدینی: اگر دولت قانون هدفمندسازی یارانهها را اجرا میکرد الان با این مشکلات روبهرو نبودیم
شما استحضار دارید در شرایط عادی بیمارستانها درآمد اختصاصی دارند امسال از 31 هزار میلیارد تومان درآمد هزینههای جاری به 60 و خورده هزار میلیارد تومان به غیر از هزینههای ساخت بیمارستانهای ما، به آن توجه خاصی شده، در بخش سلامت همه ما زحمت عزیزان پرستار، نیروهای انسانی در بخش کرونا که واقعا خسته شدهاند، ما اعتراف کردیم شاکر زحمات این عزیزان هستیم و همه داد میزنند که ما دیگر زن و بچه خودمان را نمیتوانیم ببینم، دولت به اینها در این لایحه بودجه اجازه داده، مجلس محترم هم عنایت میکند که 53 هزار نفر در دو سال پیاپی بتوانیم به نیروهای آنها افزایش داده شود، ما الان سه نوع یارانه پرداخت میکنیم یک یارانه 76 میلیون نفر، بحث افزایش را حاج آقا میدانند آن زمان که ما بحث افزایش یارانهها را دنبال میکردیم در مجلس بودیم بعد ادامه همان به عنوان معاون مجترم رئیس جمهور در دولت تشریف داشتند، هر سال این بحث را ما در مجلس داریم مجلس بیاید یک تعریف از دهکها داشته باشند، یک عده هستند که اگر این 45 هزار تومان را نگیرند تأثیری در زندگی آنها ندارد ولی یک عده هستند اگر این را بگیرند و سقفش افزایش یابد میتواند در زندگی آنها تأثیر داشته باشد، 76 میلیون نفر آن یارانه را میگیرند، 60 میلیون نفر دیگر از سوی دیگر. اینطور خلاصه بگم از 276 هزار میلیارد تومان دولت درآمدی را که از محل هدفمندی یارانهها وصول میکند 188 هزار میلیارد تومان آن یارانه است، یارانه آشکار، غیر از یارانه های پنهان که ما و مجلس باید دست به دست هم دهیم که چیزی 900 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان که کشور را بیچاره میکند، بتوانیم به تدریج این یارانه پنهان را حذف کنیم، بخش آموزش عالی، امسال 45 درصد افزایش داشتیم، 69 درصد برشهای استانی، اعتبارات استانی، ما هر سال اعتبارات را در تهران متمرکز میکردیم امسال 69 درصد منابع تملک دارایی سرمایهای استانها افزایش پیدا کرده، اینها از ویژگیهای بودجه معیشت است، مثلا رشد اعتبارات مربوط به بنیاد شهید، جامعه ایثارگران، بنیاد شهید شامل جانباز، خانواده شهید است و همه عزیزان چیزی حدود 70 درصد ،حقوق سربازان. 1420 میلیون تومان برای رزمندگان معسر، اجرای قانون معلولان 1700 میلیارد تومان، دولت امسال برای اولین بار عدد گذاشته. حقوق سربازان عزیز ما چیزی حدود صد درصد افزایش داشتیم، با مدرک لیسانس خدمت سربازی میکند باید بتواند پول جیبی را تأمین کند و مزاحم خانواده نشود.
میرتاجالدینی: جناب لاهوتی شما 12 بودجه نوشتید و 12 سال در مجلس بودید و نگاه منتقدانه و موشکافانه شما همیشه در بحثها بود، آن زمان که در دولت بودم شما منتقد بودید و ماجواب میدادیم، آن زمان که با هم در مجلس کنار هم بودیم، این مباحثی که گفتید همیشه در همه بودجهها هست، کم و زیاد دارد. اینها نکات مثبتی است و من رد نمیکنم. بحث این است که این دولت باید یک کار اساسی میکرد، حداقل کار اساسی همان قانونی که در مجلس من و شما زحمت کشیده بودیم و 18 ماه تصویب کرده بودند، آن را اجرا میکرد و اگر ایرادهایی هم دولت قبلی داشت آن را برطرف میکرد، قانون هدفمندسازی یارانهها، اگر دولت قانون هدفمندسازی یارانهها را اجرا میکرد الان با این مشکلات روبهرو نبودیم که الان بیاییم تقسیم کنیم، طرح معیشتی برای 53 میلیون نفر یک رقمی بدهیم، برای 76 میلیون نفر یک رقم دیگر، ما به عناوین مختلف یارانه میدهیم در صورتی که اگر قانون هدفمندی را به درستی اجرا میکردیم اولا الان از گام اول هدفمندسازی چقدر پول در صندوق است؟ 270 هزار میلیارد تومان یعنی اگر این اجرا نمیشد این 270 هزار میلیارد هم یک جا جمع نمیشد، همین 900 هزار میلیارد که شما به درستی گفتید یارانه پنهان داریم، اگر گامهای بعدی هدفمندی را اجرا میکردیم این 900 هزار میلیارد هم یک جا جمع میشد. گام دوم را اجرا میکردیم 500 هزار داشتیم، در گام سوم یعنی در هر گام حداقل میتوانستیم 250 هزار میلیارد آزاد کنیم، وقتی آزاد شد طبق قانون 50 الی 60 درصد آن را به مردم میدادیم، بقیه آن یعنی 30 درصد را میتوانستیم تولید راه بیندازیم و 20 درصد هم برای هزینههای دولت.وقتی یک کار درست و قانونی که در مجلس بوده را اجرا نمیکنیم و از آن طرف سرمایههای به صورت پنهان میماند و نمیتوانیم آن را آزاد کنیم و از این طرف هم مجبور میشویم یک روزی یارانه نقدی بدهیم، یک روز یارانه معیشتی، یک روز میبینیم مردم مشکلات دارند آن یارانه را بدهیم. چرا دولت میخواهد برای 4 ماه به مردم یارانه بدهد؟
مجری: آقای دکتر منظورتان از این 4 ماه چیست؟
لاهوتی: یک بار حاج آقا میگوید چرا یارانه معیشت؟ چرا؟ درست هم میگویند. چون میفرمایند قانون هدفمندی من هم قبول دارم چون در آن قانون گفته بود 50 درصد بین مردم 30 درصد تولید کننده و20 درصد هم دولت، از مسیر خودش منحرف شد. تازه به ما اعتراض هم دارید چرا 4 ماه ، چرا 6 ماهه. یک یارانه چهارمی هم متوقع بودید که دولت به آن 3 یارانه قبلی اضافه کند که در واقع خلاف فرمایش شماس. من اتفاقا فرمایش اول شما را قبول دارم. آن تخصصیتر است. باید آن قانون را دوباره بیاوریم و بگذاریم جلویمان ، آن قانون میگفت قیمت بنزین باید به تدریج هر سال افزایش پیدا میکرد، قیمت آب افزایش پیدا میکرد، قیمت گاز و …ما باید اینقدر این قیمت را افزایش میدادیم، سوال اینجاست، چون این حرف را ما برای مردم میزنیم و مردم هم نگاه میکنند، هر سال ما مکلف بودیم قیمت بنزین، آب، برق، گاز را افزایش دهیم. 50 درصد به مردم میدادیم ، 30 درصد به تولید کننده می دادیم و 20 درصد در اختیار دولت بود که این قانون عوض شد و 10 درصد در اختیار سلامت قرار گرفت و از سهم دولت کم شد. عرض من اینجاست که آیا واقعا فضا وجود داشت که این افزایش صورت گیرد.
لاهوتی: پیشبینی و جهتگیری دولت این است که تورم به زیر 25 درصد بیاید، دولت سقف را 25 درصد پیشبینی کرده، سقف معافیت مالیاتی تا 4 میلیون تومان افزایش پیدا کرده، حداقل حقوق کارکنان از دو میلیون و 800 به 3 میلیون و 500 هزار تومان افزایش پیدا کرده، دولت سال آینده پیشبینی کرده 30 میلیون نفر را بیمه رایگان کند
میرتاجالدینی: این تناقضی که به حرف من گرفتید میخواهم جوابش را بدهم. درست است .
لاهوتی: یارانهای که جنابعالی اشاره کردید درست اشاره کردید، ما الان 900 هزار میلیارد یارانه پنهان میدهیم…
میرتاجالدینی: غیرعادلانه و غیرهدفمند هم هست؟
لاهوتی: اتفاقا اعتقاد من این است که دهکهای بالای جامعه هم از آن استفاده نمیکنند.
میرتاجالدینی: من میخواستم این را بگویم و صحبت را جمع کنیم ظاهرا وقت جلسه هم تمام شد، جناب لاهوتی شما به خوبی میدانید که ایرادتان هم وارد است که چرا ما سراغ آن نرفتیم و 6 ماه را تصویب کردیم، برای اینکه قانون هدفمندی در صورتی تحقق پیدا میکند و در صورتی اجرا میشود که یک اجماعی در جامعه بین دولت و مجلس باشد، هم مجلس بخواهد و هم دولت بخواهد، آن وقت عملی میشود، چرا ما توانستیم گام اول را انجام دهیم؟ برای این بود که هم دولت میخواست این کار انجام دهد هم مجلس. گام دوم را چرا نتوانستیم انجام دهیم؟ همان دولت دهم بود، برای اینکه آن زمان مجلس نخواست.
میرتاج الدینی: دولت احمدی نژاد می خواست یارانه را 120 هزار تومان کند، اما آقای لاریجانی نگذاشت و گفت که سم مهلک است
اگر خاطرتان باشد من در کمیسیون تلفیق به عنوان معاون دولت آن موقع گفتم که اجازه دهید دولت گام دوم را هم اجرا کند و آن موقع میخواستیم مبلغ 45 هزار تومان یارانه را تا مبلغ 120 هزار تومان بالا ببریم گاهی صحبت تا 200 بود اما مجلس این را قبول نکرد. آقای لاریجانی در یک جلسه گفتند ما آن را زهر مهلک میدانیم و قبول نکرد. من در تلفیق گفتم که اگر اجازه ندهیم این دولت که راه و چاه را یاد گرفته اجرا کند، معلوم نیست دولت بعدی بتواند انجام دهد، ممکن است یکی دو سال عقب بیفتد که 7 سال عقب افتاد. الان ما در این مرحله که تازه به مجلس آمدیم نمیتوانستیم بگوییم آن را اجرا کنید. اینجا یک عزم مشترک بین مجلس و دولت میخواهد که آن را انجام دهد، انشاء الله بعدا اگر مجلس و دولت به توافق اینچنینی رسیدند، ناچارا آمدند 6 ماه را که دیدند مردم در فشار اقتصادی هستند و تورم افسارگسیخته؛ تورمی که حقوق را میبندند شما 25 درصد گفتید، اگر سال آینده 25 درصد باشد منطبق با آن است اگر 50 درصد چی؟ اگر خدای نکرده بیشتر شد آن موقع افزایش پیدا میکند؟ در صورتی که آن را اجرا نمیکنند. سال قبل بودجه را چگونه بستید؟ افزایش حقوق با 20 درصد، آیا تورم امسال 20 درصد بود؟ بیشتر بود. ما گفتیم این مابهالتفاوت را با یک یارانه معیشتی جبران کنیم و برای 6 ماه دولت به جای اینکه این را اجرا کند، یک طرح دیگر را خود اجرا کرد و برای 4 ماه 100 تا 120 در نظر گرفت که ما گفتم دستت درد نکند که 35 میلیون نفر را یارانه دادید ولی جامعه هدف 60 میلیون نفر بود، در مورد بقیه هم قانون اجرا شود، چرا دولت از خودش شرط میگذارد آن که بیمه میدهد و آن که بیمه نمیدهد. یک نفر از تبریز به من زنگ زد و ناراحت بود که من بچههایم را به مغازه خودم آوردم و بیمهشان کردم به من یارانه تعلق نمی گیرد ولی در فامیل ما کسی هست که زرگر است ولی چون بیمه نشده و اصلا به یارانه نیاز ندارد به او یارانه میدهند که این بیعدالتیها در جامعه شکل میگیرد.
لاهوتی: تعداد زیادی از این یارانهها را دولت بر اساس معیارهایی که حضرتعالی هم به درستی اشاره کردید، همینها رفتند شکایت کردند و مجددا 3-4 میلیون نفر دوباره برگشتند، این نوع مسائل و مشکلات وجود دارد. به عنوان نکته آخر درخواستی از مجلس میخواهم مطرح کنم.
مجری: شما 4 ماهی فرمودید سوال به ذهن من رسید.
میرتاج الدینی: ما در مجلس 6 ماه تصویب کردیم که یارانه کالایی برای جامعه هدف 60 میلیون نفر که بخشی که درآمد کمتر دارند 120 هزار تومان و آن هایی که وضعشان بالاتر است حداقل نصف این مبلغ. مجلس میگوید برای 6 ماه و دولت می گوید برای 4 ماه 100 هزار تومان برای بخشی که اول 29میلیون و بعد تا 34 میلیون .
مجری: ذهن من رفت به سمت 4 ماه دیگر؛ یکی از سوالات دیگر که برای ما فرستاده بودند این بود که دولت تا خرداد ماه که پایان ریاست جمهوری آقای روحانی است و مدت کوتاهی بعد از آن عوض می شود بخش اعظم 1400 را دولت جدید باید با این بودجه کار کند. سوالی که هست اینکه آیا این بودجه باری را به دولت بعدی تحمیل میکند یا نه؟
لاهوتی: چه باری، ما با هم صحبت می کردیم، ما گفتیم می خواهیم نفت بفروشیم که اگر موفق شدیم که انشاء الله موفق خواهیم شد نمیخواهیم باری را تحمیل کنیم. ما میگوییم با توضیحیاتی که عرض کردم میتوانیم به 2.3 میلیون بشکه برسیم. اگر نرسیدیم همان طور که حاج آقا فرمودند باید ناچارا به دو بخش فشار بیاوریم اول سقف بخش مالیات را افزایش دهیم که فشارش روی مردم است که اعتقاد من این است که امسال 45 هزار میلیارد تومان افزایش برای شرایط فعلی است نکته دوم باید استقراض کنیم از کجا؟ از بانک مرکزی نه. بانک مرکزی را فاجعه میدانیم. از طریق اوراق مشارکت که بتوانیم نقدینگی را کم کنیم. ما گفتیم میخواهیم نفت بفروشیم. 50 درصد را ما می فروشیم و 50 درصد را دولت بعدی . در این مسیر داریم موانع پل خراب شده را برمی داریم که بتوانیم بدون مذاکرهای انجام دهیم همن طور که خودشان خراب کردند خودشان بسازند و بتوانیم دو میلیون و 300 هزار میلیون بشکه نفتمان را بفروشیم.
مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه: استقراض از بانک مرکزی برای رئیس جمهور کاری ندارد اما ان را فاجعه می دانیم
به عنوان نکته آخر میخواهم خواهشی از حاج آقا داشته باشم . ما 841 هزار میلیارد تومان را که خود شما هم شکت استاد بنده هستید، هفته قبل در شبکه خبر در خدمت آقای قادری بودیم که گفتم بینی و بین الله از این 841 هزار میلیارد تومان چیزی می شود کم کرد؟ ایشان فرمودند نمیشود چیزی را کم کرد تازه شما نکته درستی فرمودید که فرمردید چرا سال آینده 103 میلیارد کار عمرانی بکنیم که همین جا می خواهم از شما خواهش کنم در تبصره 19 کمکمان کنید که ما بخشی از این پروژههای عمرانی را در قانونی شفاف تر به بخش خصوصی واگذار کنیم. پس بنابراین 841 هزار میلیارد تومان کم است با آن ابلاغیهای که رهبری معظم انقلاب تا سقف یک میلیون بشکه دادند از 75 هزار میلیارد تومان که ما 18 درصد را می خواستیم از صندوق استقراض کنیم، حدود 45هزار میلیارد تومان در آنجا کم میشود . یکی باید کمک کنید که ما این 45 هزار میلیارد تومان را از کجا کم کنیم؟؟؟
دوم اینکه آن دو میلیاد و 850 میلیون یورو هم که شما هم اشاره کردید که 2 میلیارد دلار آن مربوط به بخش دفاع است یعنی امکان تأمین در بخش عمومی کشور وجود ندارد پس بخش دفاع هم شما و بنده میدانیم که آنها واقعا در این کشور، اینکه ما امروز نشستهایم و میگوییم امنترین کشور باید هزینه کنیم. مجموعا از این دو میلیارد و 850 میلیون یورو که عرض کردم 850 که حاج آقا فرمودند درست است که 300 میلیون یورو مربوط به آبرسانی روستایی است، 300 میلیون مربوط به آبیاری تحت فشار است، 50 میلیون یورو برای همین فاضلاب مردم اهواز است که سال قبل با اذن و عنایت رهبری معظم50 میلیون یورو دادیم و امسال 50 میلیون دیگر، کمک به شرکتهای دانش بنیان است. استدعای من از شما به عنوان یک پیشکسوت، به عنوان یک بزرگ به عنوان کسی که هم در مجلس برای شما احترام خاصی قائل هستم و هم در دولت نسبت به جنابعالی احترام خاصی قائل هستم اتفاقا ما از شما انتظار داریم که این تبصره 4 که هر سال در بودجه بوده شما هم واسطه این خیر شوید که انشاء الله این تبصره 4 مجددا ابقاء شود.
مجری: در مورد تبصره 4 توضیحی مختصری بفرمایید که مخاطبان ما متوجه شوند.
میرتاجالدینی: در تبصره 4 جدولی را تعریف کرده که برای آنها کمک شود. در آن جدول مواردی که آمده اجتنابناپذیر است یک مورد دفاع است، یک مورد آبرسانی برای روستاها است و موارد دیگر حدود 10 – 12 مورد ذکر شده است که مصارفش اجتنابناپذیر است.
لاهوتی: به نسبت سال گذشته صد میلیون یورو اضافه شد.
میرتاجالدینی: درآمد آن را از درآمدهای نفتی در واقع از کاهش صندوق توسعه برداشتهاند و آنجا گذاشتهاند. انتظار این بود که دولت خودش مثل بقیه حل میکرد و بعد میآورد یعنی با مجوز میآورد.
لاهوتی: در دولت در لایحه آورده است؟
میرتاجالدینی: در لایحه آورده اما مشروط به مجوز گذاشته است.
لاهوتی: مشروط در کمیسیون تلفیق است که در آنجا مجلس میرود به سراغ رهبری معظم انقلاب.
میرتاجالدینی: به گردن مجلس انداخته است.
لاهوتی: دیگر شما هم کمک بکنید.
میرتاجالدینی: در کمیسون بودجه در تبصره 4 همین بحث را مطرح کردم که چون بحث خیلی گسترده بود مراعا نگه داشتیم یعنی رد نشده که در تلفیق حل شود، این را قبول داریم و ان شاء الله کمک هم خواهیم کرد که پیش برود. در خصوص مالیاتها نظر ما این است که باید به شکلی باشد که به عموم مردم بیش از این فشار نیاید، اینکه من گفتم پایههای جدید یعنی سراغ کسانی برویم که باید مالیات بدهند اما نمیدهند، فرار مالیاتی دارند. از مجموعه درآمد، از عایدی سرمایه، از سفتهبازی و بعضی درآمدهای باد آوردهای که در بازار به دست میآورند، بازار سنتی را نمیگویم، در کل بازار اقتصادی را میگویم، اینها را اگر خوب تعریف کنند، شناسایی کنند، شفافیت مالیاتی بشود، فشار بر مردم نمیآید.
لاهوتی: سازمان برنامه در لایحه پیشنهادی، چیزی که الان لایحه است محصول تنها سازمان برنامه نیست، محصول کارشناسانی آنجا است در دولت، پیشنهاد سازمان برنامه 290 هزار میلیارد تومان است اما از آن طرف وزیر اقتصاد میگوید شما یک عدد میگذارید من هم فردا باید پاسخگو باشم. آنجا ایشان بیش از 45 هزار میلیارد تومان افزایش را نپذیرفت ولی در آینده میشود.
میرتاج الدینی: دولت بار برداشت از صندوق ذخیره ارزی را به گردن مجلس انداخته است
میرتاج الدینی: میشود در آینده با تعرفه و پایههای جدید مالیاتی کاری کرد. اصلاح نظام مالیاتی کاری کرد که لازم است این کار انجام بگیرد، بحثی هم هست در خصوص تراکنشهای بانکی که این هم میتواند درآمدی پایدار باشد مانند تراکنشهای در بازار بورس و بازار سرمایه است از هر نقل و انتقالی یک عوارضی دریافت میکنند که اینجا میتواند درآمد پایدار باشد که کارشناسان به نظر ثابتی نرسیدند. مطلب آخری که از شما پرسیدند و نشد که من جواب بدهم اینکه آیا بار بعضی از کارها، هزینهها و درآمد به دولت بعدی منتقل میشود یا نه؟ من نظرم این است که دولتها ادامه هم هستند از هر جناحی که باشند. 90 درصد کارها و پروژههای نیمه تمام را دولت بعدی باید بیاید به دست بگیرد و تکمیل کند، دولت های قبلی هم از دولت های قبلی.
لاهوتی: حاج آقا شما خوتان بهتر میدانید که 99 درصد پروژهها از دولت قبلی است، پس این دولت باید میگفت که بار مالی به من منتقل شده، هر دولتی در هر مقطع یک تعهدات و بدهیهایی دارد و طلبهایی هم دارد.
میرتاجالدینی: الان 103 هزار میلیارد در بودجه عمرانی پول گذاشتهاند در حالی که دقیق آمار را ببینید یک دهم اعتبارات عمرانی را تأمین نمیکند، من آمار جدید ندارم حداقل هزار هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی لازم داریم که صد هزار…
لاهوتی: در تبصره 19 ما پیشنهاد را آوردیم که لازم است شما یک مقدار واگذار کردن اینها به بخش خصوصی را انجام دهید.
میرتاجالدینی: ما این موارد را پیشنهاد میکنیم و مواردی است که اینها را حل میکند به هر صورت دولتها تداوم یکدیگر هستند، در کارهای اقتصادی و بودجهای سیاستها و سلیقهها فرق میکند اما نباید طوری عمل کنیم که فرض کنید دولت 6 ماه اول خیلی گل و گشاد دستش باز باشد و کارها را انجام دهد و همه بودجه را پیش خور کنیم و دولت بعد را با بخش عظیمی از صندوق خالی و استقراض تحویل دهیم. یادم میآید وقتی دولت دهم تحویل شد حدود 50 میلیارد دلار در صندوق توسعه پول بود. حداقل این دولت با استقراضی که از صندوق توسعه برداشته 2.3 را هر چه میفروشد یک مقدار از طلب های صندوق را برگرداند، صندوق یک کمی پربار باشد.
لاهوتی: ما قبلا یک حساب ذخیره ارزی داشتیم یعنی مازاد درآمد نفتی یعنی اگر نفت را صد دلار پیشبینی میکردیم اگر 110 دلار می فروختیم آن 10 دلار را میریختیم، ما مشترکا در مجلس دیدیم که نمیشود کشور را به این شکل اداره کرد 400 – 500 میلیارد دلار هم در حساب ذخیره ارزی بود ، چون قوانین دولت به گونهای بود، من حساب کردم مرکز پژوهشهای مجلس گفته 92.8 درصد حدود 400- 500 میلیارد را دولت قبلی استفاده کرده است، صندوق توسعه ملی را تشکیل دادیم بر اساس ابلاغ سیاستهای رهبر معظم انقلاب تبدیل به قانون کردیم که گفتیم اصل فروش نفت آن موقع 20 درصد بود که 3 درصد 3 درصد افزایش داشت که در قانون برنامه ششم شد 30 درصد که 2 درصد 2 درصد افزایش می یافت، ممکن است بنا به دلایل دخل و تصرفهایی در صندوق شده باشد، اخیرا مثل همین کرونا، شاید به صلاح نباشد عدد را من بگویم و نمیگویم ولی تشکیل صندوق توسعه ملی خیلی جاها به درد ما خورد و هنوز هم در خدمت دولتها است نه فقط این دولت.
میرتاج الدینی: کنترل آبهای مرزی با اجازهای مقام معظم رهبری5 میلیارد برداشتند کلی مشکلات را حل کرد، برای کشاورزی 5 میلیارد دلار برای آنها برداشتند، برای کرونا ظاهرا یک میلیارد یورو برداشتند که این سیاست بسیار روشنی بود و روی همین سیاستی که مقام معظم رهبری تأکید کردند که دیگر بس است و حفظ کنید و اگر شرایط خوب شد و شما بیشتر فروختید، تا یک میلیون بشکه 20 درصد به صندوق برگردانید مثل روال گذشته و اگر بیشتر شد سهم صندوق را کامل بدهید، ان شاء الله با همین روال عمل شود که یک گشایش خوبی در اقتصاد سال آینده در کل کشور شاهد باشیم.
مجری: ما هم آرزو می کنیم هر اتفاقی که در مجلس یا در دولت میافتد، اتفاق خوبی باشد و به نفع مردم عزیز کشورمان باشد چون واقعا حق مردم ما بهترینها است و تشکر هم میکنیم از هر دو بزرگوار که قبول زحمت کردند و تشریف آوردند، می دانم مشغلهها زیاد بود واقعا در شرایط این روزها که بحث بودجه است، لطف کردید تشریف آوردید، ممنونم از شما و همچنین سپاسگزارم از مخاطبانی که ما را تا پایان این برنامه مناظره همراهی کردند.
فیلم کامل این مناظره را می توانید در ادامه ببینید و نظر بدهید.
badoorbin.comakhbarazad.comمنبع : خبرفوری
آخرین دیدگاه