اکنون آینده است، به ویژه در دنیای هوانوردی و به همین دلیل است که جای تعجب ندارد وقتی می فهمیم که جت های جنگنده آینده همین حالا در حال توسعه هستند، جنگنده هایی با قدرت و قابلیت هایی که هنوز نمی توانیم از لحاظ کمی آنها را برآورد یا حتی تصور کنیم.

شاید اظهارنظر قاطعانه در مورد جنگنده های نسل ششم بسیار دشوار و تقریباً غیرممکن باشد، بیشتر به این دلیل که آن تکنولوژی که قرار است آینده نبردهای هوایی را بسازد در بسیاری از موارد هنوز رونمایی نشده است. برخی از این تکنولوژی ها بر اساس تکنولوژی هایی که در جنگنده های نسل پنجمی به کار رفته توسعه یافته است اما برخی دیگر نیز هنوز در اولین مراحل تحقیق و توسعه قرار دارند و برخی دیگر نیز هنوز در مرحله ایده و مفهوم قرار دارند.

همچنین باید به این نکته اشاره کرد که جت های جنگنده نسل ششمی، عمدتاً پاسخی به زمین بازی کنونی در عرصه نظامی و سیاسی هستند. در حالی که تکنولوژی نظامی، همانند دیگر حوزه های تکنولوژی، در حرکتی مداوم به سمت جلو به سر می برد، این حرکت در اثر تنش های منطقه ای و بین المللی تسریع شده است. اما شاید جای تعجب نباشد که جت های جنگنده ای که در این فهرست قرار دارند همگی توسط کشورهایی ساخته می شوند که در درگیری های بین المللی یا جنگ های نیمه سرد به سر می برند. از رقابت سه گانه بین ایالات متحده، روسیه و چین تا علاقی نظامی اتحادیه اروپا و بریتانیا تا نگاه وحشت زده ژاپن و هند به چین و پاکستان و دیگر تهدیدها، جت های نسل ششمی اکنون بخشی از رقابت های تسلیحاتی هستند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۹ مورد از جت های جنگنده نسل ششمی که در حال حاضر در حال توسعه هستند آشنا کنیم، بدون اینکه رتبه بندی خاصی صورت گرفته باشد.

۱- HAL AMCA (هند)

HAL AMCA یک جنگنده نسل ششمی برای نیروی هوایی هند است که قرار است در نهایت قابلیت های یک جنگنده نسل ششمی را داشته باشد. تحقیقات اولیه کامل شده و این جت قرار است در سال ۲۰۲۴ رونمایی شود و نمون های اولیه و اولین تست های پرواز نیز در سال ۲۰۲۵ صورت خواهد گرفت اما تولید انبوه به سال ۲۰۳۰ موکول شده است. از آنجایی که در اینجا با یک هواپیمای جنگی نسل پنجم مواجه هستیم که قرار است به یک جنگنده نسل ششمی توسعه یابد، HAL AMCA که هنوز در مراحل توسعه قرار دارد، همچنان قابلیت قرار گرفتن در این فهرست از جنگنده های نسل ششمی آینده را دارد. قرار است که AMC بیش از ۱۷.۱ متر طول داشته و سرعت ۲.۱۵ ماخ را داشته و برد عملیاتی آن نیز ۱۷۵۰ مایل دریایی اعلام شده است. این جنگنده هندی به چندین نوع تسلیحات نظامی مجهز خواهد بود که شامل بمب های هدایت لیزری، توپ ۲۳ میلیمتری GSh-۲۳، لانچرهای راکت S-۸، موشک های هوا به هوای Astra Mark ۱/۲/۳ و موشک های هوا به زمین BrahMos NG است.

۲- Mitsubishi F-X (ژاپن)

این جنگنده پنهانکار مفهومی برای نیروی هوایی ژاپن هنوز در حال توسعه بوده و قالب زمانی توسعه و تولید آن در جولای ۲۰۲۰ منتشر شد. این پروژه قصد دارد نمونه های اولیه را تا سال ۲۰۲۴ آماده کند و تست های پروازی در سال ۲۰۲۸ انجام شوند و در صورتی که همه چیز خوب پیش برود، تولید انبوه آن می تواند از سال ۲۰۳۱ آغاز شود. F-X به احتمال فراوان دارای تکنولوژی پنهانکاری است، از جمله آنتن های پنهانکار پلاسمایی که می توانند برای منحرف کردن امواج رادیویی به کار بروند و بدین ترتیب شناسایی هواپیما برای رادارهای کنونی بسیار دشوارتر خواهد بود. اگر چه این جنگنده نسل ششمی ژاپن می تواند امواج رادیویی را منحرف کنند اما آنتن هنوز هم در صورت فعال بودن امکان برقراری ارتباط با پست های خودی را خواهد داد. با لقب «گودزیلا»، هنوز هیچ قابلیت ویژه فاش شده ای ندارد اما برخی بر این باورند که از لحاظ جثه بزرگ تر از F-۲۲ بوده و قابلیت های X-۲ را دارد، در حالی که شاید توانایی مجهز شدن به موشک های بیشتری نسبت به F-۳۵ را داشته و موتورهای XF۹-۱ را دارد.

۳- MiG-۴۱ (روسیه)

این جنگنده نسل ششمی روسی که توسط کمپانی روسی Mikoyan ساخته شده و با نام PAK-DP شناخته می شود، قرار است یک جنگنده نسل پنجمی به شدت پیشرفته یا یک جت جنگنده نسل ششمی باشد. انتظار می رود که MiG-۴۱ دارای توانایی های پنهانکاری بوده و سرعت آن به بیش از ۴ ماخ برسد. بعد از تکمیل شدن، این جنگنده جایگزین جنگنده های قدیمی MiG-۳۱ شود که بخش بزرگی از هسته قدرت نیروی هوایی روسیه را تشکیل می دهد اما آخرین بار در سال ۱۹۹۴ تولید شده اند. طراحی MiG-۴۱ در سال ۲۰۱۹ کامل شده و تست های اولیه در سال ۲۰۲۰ انجام شدند. در ژانویه ۲۰۲۱ بود که MiG-۴۱ وارد مرحله توسعه شد. MiG-۴۱ قرار است سیستم رهگیری موشکی داشته باشد که توانایی رهگیری نه تنها موشک های متعارف بلکه موشک های هایپرسونیک را نیز دارد. در صورتی که همه چیز طبق نقشه روس ها پیش برود، تولید انبوه MiG-۴۱ از سال ۲۰۲۵ آغاز خواهد شد.

۴- Future Combat Air System (اتحادیه اروپا)

FCAS یک سیستم جنگنده نسل ششمی پیشنهادی برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا است که توسط ایرباس ساخته شده و آلمان، فرانسه و اسپانیا اصلی ترین کشورهایی هستند که روی این پروژه سرمایه گذاری خواهند کرد و نمونه هایی سرنشین دار و بدون سرنشین از آن ساخته خواهد شد. این برنامه در سال ۲۰۱۷ آغاز شده و کمپانی فرانسوی Dassault Aviation در کنار ایرباس اعلام کردند که از سال ۲۰۱۸ روی این پروژه به صورت مشترک کار خواهند کرد. در سال ۲۰۱۹ بود که کمپانی های Safran و MTU نیز به این پروژه پیوستند و در سال ۲۰۲۰ اولین فاز تحقیق و توسعه FCAS توسط کمیته بودجه مجلس آلمان تایید شد.

اما FCAS هنوز راه درازی برای تولید در پیش دارد و انتظار نمی رود که تا سال ۲۰۴۰ وارد مرحله عملیاتی شود. بعد از تکمیل این پروژه، FCAS دارای قابلیت های پنهانکاری، سیستم آویونیک پیشرفته و آگاهی موقعیتی، عامل های تهاجمی نوین و توانایی های جنگ الکترونیکی و سلاح های انرژی مستقیم خواهد بود. ماکت این جنگنده برای اولین بار روز گذشته در نمایشگاه هوایی پاریس رونمایی شد. این جنگنده مدرن دارای یک کابین خلبان حبابی است که در ارتفاعی بالاتر از سطح هواپیما قرار گرفته و بدین ترتیب میدان دید خارق العاده ای در اختیار خلبان قرار می دهد. FCAS دارای دو موتور با قدرتی مشابه موتورهای جنگنده آمریکایی F-۳۵ است و از طراحی خاصی به شکل کایت خم شده برخوردار است که سطح بدنه و فضای داخلی هواپیما و به دنبال آن فضای در دسترس برای سوخت و تجهیزات نظامی مانند موشک و بمب را افزایش می دهد.

علاوه بر این، جنگنده نسل ششمی جدید فرانسه یک ست تثبیت کننده با زوایه کم نیز دارد که جایگزین تثبیت کننده های سنتی و مجزای افقی و عمودی شده و بر توان پنهانکاری جنگنده می افزاید. این جت بدون شک تک سرنشین بوده زیرا ساخت هواپیماهای جنگنده نسل پنجم و ششم به اندازه کافی پرهزینه بوده و ساخت هواپیمایی با دو سرنشین بر این هزینه می افزاید. در مدلی مفهومی که از کابین خلبان این هواپیما در توئیتر منتشر شده، یک صفحه دیجیتالی دیده می شود که ظاهراً تمامی فضای روبروی خلبان را در خود دارد و امکانات متعددی از قبیل نقشه های متعدد را در خود دارد. به نظر می رسد که جنگنده FCAS از لحاظ حجم ۱.۳ تا ۱.۴ بزرگ تر از جنگنده Rafale است. همچنین FCAS قابلیت حمل سلاح های هسته ای را خواهد داشت.

نمونه نسل ششمی جدید فرانسه می تواند موشک های هسته ای ASMP یا جایگزین آن ها را حمل نماید در حالی که نمونه های ساخته شده برای آلمان و دیگر کشورهای عضو ناتو باید قابلیت حمل بمب های هسته ای B-۶۱-۱۲ ساخت ایالات متحده را داشته باشند. جت جنگنده نسل ششمی FCAS به کشورهای اروپایی این امکان را خواهد داد که بدون نیاز به طراحی و ساخت جنگنده های نسل پنجمی، جنگنده های نسل چهارمی Tornado و Eurofighter خود را مستقیماً با این جنگنده نسل ششمی جایگزین نمایند.

۵- FA/-XX (ایالات متحده)

نیروی هوایی ایالات متحده معمولاً بروزترین و پیشرفته ترین تکنولوژی های جت های جنگنده را در اختیار دارد و در این مورد نیز همین موضوع صدق می کند، جایی که نیروی هوایی ایالات متحده در رقابت برای جنگنده های نسل ششمی آینده پیشگام است. FA/-XX قرار است روزی جایگزین تمام جنگنده های کنونی نیروی هوایی ایالات متحده شود. نمونه های مفهومی منتشر شده از این جنگنده نسل ششمی در سال ۲۰۱۸ از یک جنگنده بسیار صیقلی و باریک با لیزرهای انرژی خبر می دهد که شاید حتی توانایی تکه تکه کردن رقبای آینده اش را نیز داشته باشد.

بدین ترتیب می توان انتظار داشت که فانتزی های آینده نگرانه را در این جنگنده نسل ششمبی ببینیم هرچند هنوز هیچ اطلاعاتی در مورد این پروژه و قابلیت های آن فاش نشده است. اما این بدان معنا نیست که نیروی هوایی ایالات متحده با سرعت در حال حرکت به سمت آینده جت های جنگنده نسل ششمی نیست زیرا در سپتامبر ۲۰۲۰ بود که نمونه اولیه یک جت جنگنده ناشناس برای اولین بار توسط ایالات متحده تست های پروازش را طی کرد. بویینگ، لاکهید مارتین و نورثروپ گرومان همگی در حال ساخت نسخه های خود از جنگنده نسل ششمی ایالات متحده هستند.

۶- Tempest (بریتانیا)

این نمونه پیشنهاد شده از جنگنده های نسل ششمی برای نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا با استقبال از جانب سوئد و ایتالیا نیز مواجه شده است. Tempest قرار است در سال ۲۰۳۵ معرفی شود اما به همین زودی بر بودجه بریتانیا تاثیر گذار بوده است. در سال ۲۰۱۸ بود که اعلام شد بیش از دو میلیارد پوند روی ساخت این جنگنده نسل ششمی تا سال ۲۰۲۵ هزینه خواهد شد. بحث های اقتصادی نیز به سود پیشرفت این پروژه بوده است، برای مثال تیم سازنده این جنگنده نسل ششمی بریتانیایی مدعی شده است که به بخش تولید بریتانیا کمک کرده و قول تزریق ۲۵ میلیارد پوند به اقتصاد بریتانیا و حدود ۲۰,۰۰۰ فرصت شغلی سالانه از سال ۲۰۲۶ تا ۲۰۵۰ را داده است.

Tempest توانایی کنترل پهپادها، استفاده از تکنولوژی های آینده برای سیستم های راداری اش را داشته و به دنیایی از داده ها دسترسی خواهد داشت که نمایی کامل و جامع از دنیا و اهداف اطرافش را در اختیار خلبان قرار خواهد داد. به ادعای روزنامه گاردین، اولین جنگنده Tempest تا پنج سال آینده به پرواز در خواهد آمد و با هدف جانشینی Typhoon تولید می شود

۷- J-XX (چین)

اگر کشوری وجود داشته باشد که بتواند با سرمایه نیروی هوایی ایالات متحده در زمینه تسلط صنعت هوافضا رقابت کند آن کشور چین خواهد بود. ترکیب این پروژه هنوز در مراحل اول توسعه است و دولت چین طبیعتاً در مورد پروژه های نظامی جدیدش بسیار رازدار بوده است و این یعنی اینکه چیز زیادی هنوز در مورد جنگنده نسل ششمی چین نمی دانیم. J-XX هر چه که باشد روزی جایگزین J-۲۰ و J-۳۱ خواهد شد، جنگنده های چینی که هر دوی آن ها پروژه هایی جدید و به شدت سری هستند. در نتیجه، ایده هایی که در مورد این جنگنده نسل ششمی داریم تنها به اظهارنظرهای مقامات نظامی چین از طریق رسانه های دولتی این کشور خلاصه می شوند. بر اساس تصاویر معدود درز کرده، می توانیم بگوییم که J-XX دارای بدنه ای طولانی تر نسبت به طراحی های قبلی بوده و ممکن است دارای بال های ذوزنقه ای بوده و برای کاهش ردپای راداری، احتمالاً دارای ورودی هوای موتوری S شکل خواهد بود.

۸- I۳ (ژاپن)

I۳ هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارد و قرار است جانشین جنگنده F-۲ نیروی هوایی ژاپن بوده و بخشی از یک تلاش بزرگ تر از طرف نیروهای نظامی ژاپن برای مدرن سازی ارتش این کشور در مقابله با روسیه و چین باشد، در حالی که این دو کشور همسایه نیز در سال های اخیر به سرعت دست به نوسازی ارتش هایشان زده اند.اگر چه قرار است که این جنگنده نسل ششمی روزی جایگزین F-۲ شود، تاثیر این جنگنده بر جنگنده نسل ششمی ژاپن هنوز مشخص نیست. تحقیقات اولیه روی این جنگنده نسل ششمی از اوایل دهه ۲۰۲۰ آغاز شده است. در میان قابلیت های I۳ می تواند به تکنولوژی پیشرفته پیشرفته، مقاومت در برابر جمینگ و جنگ الکترومغناطیسی و الکترونیکی، رادار AESA، سیستم آویونیک بسیار پیشرفته، ترکیب سنسوری، و همانند جنگنده بریتانیایی Tempest، جنگ افزار انرژی مستقیم و توانایی ضد موشکی اشاره کرد.

۹- T-۵ Trainer (تایوان)

در حالی که از لحاظ فنی نمی توان آن را یک جنگنده نسل ششمی دانست اما T-۵ Trainer اولین گام تایوان به سمت چنین جتی به شمار می آید، در حالی که این کشور به بازسازی و توسعه برنامه های دفاع هوایی خود ادامه می دهد. به دلیل تهدیدهای جدید برای حمله از جانب چین، چنین برنامه ای اهمیتی بیش از پیش برای ارتش تایوان پیدا کرده است. پیش از این، تایوان عمدتاً بر جنگنده F-CK-۱ وابسته بود. اما این جت های جنگنده اولین بار در سال ۱۹۹۴ تولید شده و می توان آن ها را جنگنده هایی قدیمی دانست که ظاهراً توان رقابت با جنگنده های پیشرفته نسل پنجمی کنونی چین و همچنین جنگنده های نسل ششمی آینده این کشور مانند J-XX را نخواهند داشت.

در مورد T-۵ Trainer نیز باید گفت که این جنگنده تایوانی اولین تست پرواز خود را در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۰ انجام داده است. در مقایسه با F-CK-۱، جنگنده T-۵ Trainer دارای موتور مشابهی بوده اما ۸۰ درصد قطعات آن جدید بوده، ظرفیت باک سوخت آن افزایش یافته، دارای سیستم آویونیک پیشرفته تر بوده و بدنه آن نیز کمی بزرگ تر خواهد بود.

۲۲۷۲۲۷