خراسان نوشت: شرایط آب و هوایی کشور از ابتدای سال به گونه ای رقم خورد که از همان روزهای اول فروردین شاهد افزایش دمای هوا بودیم و از همان زمان، شرایط نشان از تنش های شدید مصرف داشت.

این افزایش دمای هوا از یک طرف و از طرفی کاهش بارش ها باعث شد در کنار خارج شدن بخش بزرگی از نیروگاه های آبی از مدار، مصرف هم بیشتر شود تا حدی که ابتدا در اوایل خرداد و بعد از هفته دوم تیر مصرف برق در کشور رکورد 66 هزار مگاوات را بشکند و همین موضوع باعث خاموشی ها در بسیاری از شهرهای کشورمان بشود. در حالی در کشور رکورد 66 هزار مگاوات شکسته شد که توان تولید برق در کشور تنها 55 هزار مگاوات بوده است اما این سوال به وجود می آید که چرا با احداث نیروگاه یا واردات برق از کشورهای همسایه جلوی این خاموشی ها گرفته

نمی شود. امروز ضمن پاسخ به این سوال درباره سرانه مصرف برق هر ایرانی که از میانگین جهانی کمتر است گفته ایم و در ادامه از راهکارهایی برای کمتر شدن خاموشی ها و گذر از این برهه حساس نوشته ایم.

چرا نیروگاه نمی سازیم؟

همان طور که پیش از این در گزارش های روزهای 3 خرداد ، 15 و 16 تیر نوشته ایم یکی از دلایل مهم خاموشی ها فرسوده بودن نیروگاه ها و نپیوستن نیروگاه جدید به ظرفیت نیروگاه های کشور است. البته بخشی از این موضوع مربوط به تحریم هاست و بخشی هم به سهل انگاری مسئولان مربوط بر می گردد. با این حال کمبود توان تولید عملیاتی برق در کشورمان در این روزها که در روزهای اوج مصرف است با توجه به خاموشی ها به خوبی دیده می شود. اما این سوال به وجود می آید که چرا فورا یک نیروگاه برای تامین برق در کشور احداث نمی شود. رجبی مشهدی، سخنگوی توانیر به خبرنگار ما درباره این موضوع می گوید: «ساخت نیروگاه امری زمان بر است که حتی با فرض داشتن زمان مناسب، برای ساخت نیروگاهی با توان تولید 10 هزار مگاوات 200 هزار میلیارد تومان سرمایه لازم است.» وی تحریم ها را اصلی ترین دلیل احداث نشدن نیروگاه دانست و افزود: « تحریم باعث شد در یک مورد قرارداد احداث نیروگاه 15 هزار مگاواتی که با چینی ها به مراحل پایانی رسیده بود لغو شود.»

چرا برق وارد نمی کنیم ؟

یکی دیگر از راهکارهایی که به ذهن می رسد و برخلاف ساخت نیروگاه نیازی به زمان هم ندارد واردات برق از کشورهای دیگر است ،اتفاقی که می تواند کمبود تولید برق را جبران و از خاموشی ها که باعث نارضایتی های زیادی شده جلوگیری کند. به گفته سخنگوی شرکت برق به خراسان هم اکنون حدود 560 مگاوات برق از سه کشور ترکمنستان، ارمنستان و آذربایجان وارد می کنیم. اما رجبی مشهدی ،در خصوص این که چرا بیش از این، اقدام به واردات برق نمی کنیم به خبرنگار ما می گوید: «هم اکنون تمام کشورهای منطقه روزهای گرمی را می گذرانند و مصرف در کشورهای دیگر هم در روزهای اوج خود به سر می برد به همین دلیل کشورهای دیگر هم اولویت اول شان تامین برق داخل کشور و بعد صادرات است. البته کشورهایی که توان تولید برق کشورشان را دارند هم در منطقه محدود است چه برسد به کشوری که بتواند برق هم صادر کند.»

چاره چیست؟

خب همان طور که خواندید برای تامین برق در کوتاه مدت و در این روزهای گرم باید راهکاری به جز تولید و وارد کردن برق را پیدا کنیم. هرچند باید از مسئولان در بلند مدت مطالبه جدی برای احداث نیروگاه و تامین برق کشور به طور ثابت داشت اما ما هم به عنوان یک شهروند ایرانی در این برهه حساس که خاموشی ممکن است جان فردی را به خطر بیندازد بهتر است کارهایی را انجام دهیم که مهم ترین آن ها صرفه جویی است. البته از مسئولان هم می خواهیم که با دقت به صرفه جویی در ادارات توجه کنند و در روز شاهد روشن بودن لوسترها در راهروها و … نباشیم. همچنین با تنظیم دمای کولرهای گازی روی عدد ۲۵ درجه و خاموش کردن آن ها در زمانی که کسی در محل نیست و همین طور استفاده از دور کند کولرهای آبی،خاموش کردن لامپ های اضافی ، استفاده از لامپ های کم مصرف و … شاید بتوان این روزها را به نوعی بهتر مدیریت کرد تا شاهد خاموشی در کشور نباشیم.

راهکار کشورهای دیگر برای روزهای پر مصرف

کشورهای دیگر هم با این معضل پیک مصرف مواجه هستند و برای آن راهکارهایی را برگزیده اند. یکی از این راهکارها بحث پیک‌ سایی در بخش صنعت است، با این روش صنایع با

جابه جایی ساعت کاری باعث کاهش بار مصرف در ساعت های اوج مصرف می شوند. دولت ها هم با راهکارهای مناسبی در تخفیف در هزینه انرژی صنایع در شیفت ‌های شبانه، این اجبار به جابه جایی ساعت کار را برای آن ها جبران می کنند. یکی دیگر از راهکارها اعمال تعرفه بالاتر در اوج مصرف است به طور مثال در فرانسه که بزرگ ترین تولید کننده برق در اروپاست در ساعت های اوج مصرف تعرفه برق را تا 7 برابر افزایش می دهند یا در آفریقا در روزهای پر مصرف میزان مصرف برق در کشور هر 3 دقیقه یک بار از تلویزیون پخش و میزان تعرفه برق هم با توجه به وضعیت بار شبکه همان لحظه اعلام می شود. در آمریکا هم برای مدیریت برق از سیاست تشویق و تنبیه استفاده می کنند. آن ها به مشترکانی که در تابستان 20 درصد کمتر برق مصرف کنند 20 درصد تخفیف می دهند و مشترکان پر مصرف را بین 20تا 80 درصد جریمه می کنند.

مصرف سرانه برق کمتر از متوسط جهانی

برخلاف مصرف گاز که بالاتر از متوسط جهانی است، برق در کشور ما طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی تقریبا نصف متوسط کشور های دنیاست. دلیل این موضوع هم این است که در بیشتر کشورها برق به عنوان انرژی اصلی در خانه‌ها و برای گرمایش و پخت ‌و پز استفاده می‌شود. همین موضوع متوسط جهانی مصرف برق را بالا برده است.البته به دلیل کیفیت پایین لوازم خانگی و بعضا مصرف نادرست در حوزه خانگی ما بالاتر از میانگین جهانی هستیم اما در مصرف کل کشور که شامل مصارف صنعتی هم می شود پایین تر از میانگین جهانی قرار داریم.

در بلند مدت چه باید کرد؟

خب اولین قدم در بلند مدت برنامه ریزی برای احداث نیروگاه است حالا چه نیروگاه های تجدید پذیر باشد و چه نیروگاه های حرارتی اما باید به این نکته هم اشاره داشت که هم اکنون بسیاری از تجهیزات برقی در کشور ما بیشتر از استاندارد جهانی برق مصرف می کنند و به اصطلاح پرمصرف هستند که باید برای آن ها هم فکری شود. البته از نبود الگوی مناسب برای مصرف برق و شلختگی در به کارگیری فناوری های جدید هم نباید غافل شد. در این میان فراموشی از فرهنگ سازی هم دیده می شود. در سال های پیش، برنامه تشویق به استفاده از لامپ کم مصرف، معضل پیک برق شبانگاهی را از بین برد اما در سال های اخیر حتی رسانه ملی هم گویا دیگر اهتمامی به فرهنگ سازی در این زمینه ندارد. البته ارزان بودن برق در کشورمان هم می تواند دلیل مهمی برای استفاده بی رویه باشد.

2323