محققان دنیا پس از بررسی و تحقیق‌های متعدد سرانجام توانستند چند نوع واکسن کووید ۱۹ تولید کرده و پس از تایید سازمان‌های مربوطه، در اختیار مردم قرار دهند.

پس از کشف واکسن های متعدد برخی از واکسن‌ها عوارض جانبی غیرعادی داشته‌اند. مانند واکسن «جانسون‌ اند جانسون» که موجب لخته‌ خون و کاهش شدید پلاکت خون (سلول‌هایی که جلوی خونریزی را می‌گیرند) شده است. واکسن‌های کوید۱۹ چقدر می‌توانند ایمن باشند یا عوارضی مانند واکسن جانسون اند جانسون داشته باشند؟

همانطور که عالم‌گیری کوید۱۹ همچنان به راه خود ادامه می‌دهد، هر روز بیش از پیش اهمیت واکسن کوید۱۹ حس می‌شود. فاصله‌گذاری فیزیکی، پوشیدن ماسک، شستن مکرر دست‌ها در پیشگیری از ابتلا به کرونا موثرند اما کافی نیستند. اگر این اقدامات بهداشتی رعایت نشوند، تعداد مبتلایان به ویروس کرونا به‌شدت افزایش می‌یابد.

بنابراین سرعت بخشیدن به تولید و همچنین توزیع واکسن‌های ایمن کوید۱۹ که بتوانند جلوی عفونت‌زایی ویروس کرونا را بگیرند، بسیار ضروری است. در حال حاضر چند نوع واکسن تولید شده است و البته بیشتر مردم نمی‌دانند باید چه کنند. آیا این واکسن‌ها خطرناک نیستند. در واقع آنها می‌خواهند بدانند رایج‌ترین عوارض جانبی واکسن‌های کوید۱۹ چیست؟

عوارض جانبی واکسن‌های کوید۱۹

در بررسی‌هایی که روی تمام واکسن‌های کوید۱۹ انجام شده است نشان می‌دهد، بیشتر عوارض جانبی این واکسن‌ها کم و ناچیز است. در واقع هر زمان که عارضه‌ای جانبی بر اثر تزریق واکسن پیش می‌آید، به‌طور معمول چند روز بیشتر نمی‌ماند و زود درمان می‌شود.

در ضمن تمام عوارض جانبی یا واکنشی در بدن، الزاما بد نیستند؛ این عوارض ممکن است نشان دهند که بدن در برابر ویروس در حال مقاوم شدن است.

بیشتر واکسن‌هایی که این روزها در دسترس هستند، عوارض جانبی از جمله موارد زیر را از خود نشان داده‌اند:

* درد در ناحیه تزریق

* متورم و دردناک شدن غدد لنفاوی زیربغل

* خستگی و بی‌حالی

* سردرد

* درد در ماهیچه‌ها یا مفاصل

* تهوع و استفراغ

* تب یا تب‌ولرز

از عوارض جانبی احتمالی دیگر باید به موارد زیر اشاره کرد:

* واکنش‌های شدید حساسیتی

آنافیلاکسی یکی از انواع حساسیت‌هایی است که جان فرد مبتلا را به خطر می‌اندازد و برخی از واکسن‌های کرونای جدید احتمال دارد فرد را گرفتار چنین واکنش مهلکی کند که البته بسیار نادر است و معمولا در افرادی مشاهده می‌شود که سابقه حساسیت به واکسن‌های مختلف در گذشته داشته‌اند. بنا به گفته مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا، در هر میلیون دوزی که از واکسن فایزر یا بایون‌تک استفاده می‌شود، احتمال دارد ۱۱ نفر به آنافیلاکسی مبتلا شوند.

تنگی‌نفس شدید، تورم صورت و گلو، جوش و فشار خون پایین از علایم واکنش حساسیتی آنافیلاکسی است.

این علایم معمولا به‌سرعت پس از واکسیناسیون رخ می‌دهد که با تجویز اپی‌نفرین (آدرنالین) درمان می‌شود. به همین دلیل افراد پس از زدن واکسن باید در درمانگاه یا محلی که واکسن را دریافت کرده‌اند، به مدت ۱۵ دقیقه صبر کنند تا در صورت مشاهده این واکنش حساسیتی فورا تحت درمان قرار بگیرند.

* مرگ غیرقابل توضیح

مرگ ۲۳ نفر از افراد کهنسالی که در نروژ واکسن دریافت کرده بودند موجب نگرانی در مورد ایمنی این واکسن‌ها شد. محققان هنوز نتوانستند علت مرگ این افراد را دریابند. در واقع برای تعیین علت مرگ، به بررسی‌های بیشتری نیازست. زیرا احتمال دارد آنها به دلایل دیگری جان خود را از دست داده باشند. یا فوت این افراد کهنسال به دلیل واکسن کوید۱۹ نبوده و مرگ طبیعی‌شان از راه رسیده بوده است.

سوء‌تفاهم در مورد واکسن‌های کوید۱۹

این طبیعی است که در مورد برخی از روش‌های درمانی و پزشکی نگران باشیم. اما دو سوء‌تفاهم معمول ممکن است باعث شود افراد از دریافت واکسن کوید۱۹ اجتناب کنند:

۱. نسبت دادن برخی از بیماری‌های دیگر فرد به تزریق واکسن

بیشتر مواقع پیش می‌آید که برخی از افراد مدت کوتاهی پس از تزریق واکسن، بیمار می‌شوند و آن را به‌اشتباه به گردن واکسن می‌اندازند. در حالی‌که انواع بیماری‌های سرطان، سکته‌های قلبی و مغزی، اختلالات خونی و بیماری‌های نادر دیگر پیش از شروع عالم‌گیری کوید۱۹ هم وجود داشته است و مسلما این بیماری‌ها همچنان ادامه خواهند داشت.

بسیاری از مردم از نظر سلامتی در شرایط مطلوبی نیستند و انتظار می‌رود که حتی بدون تزریق واکسن هم به بیماری‌های خاصی مبتلا شوند و حتی در خطر مرگ قرار گیرند.

اگر هم مشکلی در وضعیت سلامتی فردی که واکسن دریافت کرده، وجود نداشته و مدتی پس از تزریق واکسن به مشکلی برخورده است، باید گفت آن می‌تواند اتفاقی ناخوشایند باشد که همزمان با واکسن رخ داده است.

مثلا، برخی از افراد پس از تزریق واکسن کوید۱۹، به بیماری‌های نادری چون فلج بل و بیماری‌های عصب‌شناختی دیگر مبتلا شدند. در فلج بل، عضلات صورت به‌طور ناگهانی و موقت فلج می‌شوند. این فلج به‌تنهایی بیماری نیست بلکه علامتی از یک بیماری دیگر است. اما تاکنون هیچ محقق یا پزشکی نتوانسته است ارتباطی بین این بیماری‌ها و تزریق واکسن پیدا کند.

البته در فلوریدا یک پزشک پس از دریافت واکسن دچار نوعی اختلال خونی شد که نگرانی‌هایی را برانگیخت. محققان این مورد را بررسی کردند و هیچ بیماری مشابه‌ای میان ده‌ها هزار نفری که این واکسن را تزریق کرده بودند، مشاهده نکردند و معلوم شد این اتفاق کاملا تصادفی و همزمان با تزریق واکسن رخ داده بود.

۲. ابتلا به بیماری کوید۱۹ در اثر تزریق واکسن

این اتفاق غیرممکن است. زیرا در تولید هیچ کدام از واکسن‌ها از ویروس زنده کرونای جدید استفاده نشده است. اگر فردی پس از تزریق واکسن به این ویروس مبتلا شد، ربطی به واکسن ندارد. این وضعیت ممکن است به این دلیل باشد که فرد به‌طور اتفاقی پس از واکسیناسیون -در مدتی‌که هنوز ایمنی کاملا شکل نگرفته- به این بیماری مبتلا شده باشد. در حقیقت برخی از افراد در زمان دریافت واکسن، از قبل به ویروس کرونا مبتلا شده و در روزهای کمون این بیماری قرار داشته‌اند.

کلام آخر اینکه، آنچه را که تاکنون از بیماری کوید۱۹ دریافته‌ایم این است که این بیماری غیرقابل پیش بینی و به‌طور بالقوه مرگبار است. و باید گفت گزارش‌های بسیاری مبنی بر موثر و ایمن بودن واکسیناسیون کوید۱۹ ارائه شده است که امیدوارکننده‌اند. در این میان عوارض جزئی هم دیده می‌شود که نوع شدید آن مانند واکنش‌های شدید آلرژی بسیار نادر هستند و این موارد نمی‌توانند دلیلی برای پیشگیری از واکسیناسیون شوند.

البته هر درمان جدیدی فواید و عوارضی دارد و افراد می‌توانند در استفاده از آن درمان خاص تصمیم‌گیری کنند. اما براساس داده‌های موجود، دریافت واکسن می‌تواند بهتر از پرهیز از آن باشد.