تا حالا به این فکر کرده اید که چرا آثار نمایشی هالیودی با وجود طرح انتقادات گسترده حتی درسطح رئیس جمهور آمریکا اغلب موفق بوده و توانسته اند هم در جهت پیشبرد اهداف آمریکا حرکت کند و هم از سوی دیگر مردم را _چه موافق و چه مخالفان سیاستهای آمریکا با خود همراه سازند.
واقعیت این است که سیاستگذاران سینمای آمریکا و هالیوود حالا دیگر این را می‌دانند که هر سه این فاکتورها باید یکجا در یک اثر وجود داشته باشد تا بتوان آن را به یک اثر مفید مهم و موثر بدل سازد .
فاکتورهایی که یکی از آنها طرح نقدهای جدی، گزنده، هنرمندانه و قابل باور است ..دومی هدایت کار به گونه ای که کاملاً به سود نظام فکری آمریکا باشد_ مثل اغلب فیلمهایشان که نهایتا بعد از همه درگیری ها و تخلفات و مبارزه ها ، پیروزی به دست می آید و به شکلی باشکوه و نمادین ، پرچم آمریکا برافراشته می شود.(هرچه نمایش فساد ریشه ای تر و عمیق تر باشد، به تبع آن مبارزه با فسادمهم تر و حماسی تر خواهد بود).
فاکتور سوم هم داشتن حدی از تسلط بر هنر و سینما است که به واسطه آن، اثر باورپذیر و قدرتمند شود و اقبالی جدی در جذب مخاطب است. اما متاسفانه در سینمای ما اغلب فیلم‌ها این سه فاکتور را با هم و یکجا ندارند. بعضی آثار به بهانه اینکه سینما باید مثل اینه باشد فقط به گونه ای اغراق شده مشکلات را نشان میدهند و فقط بازتابنده تصویر کاستی ها و فساد هستند. بعضی دیگر کارکردی کاملا شعاری و تبلیغی دارند و اساسا از هر نقدی دوری میکنند و تلاش دارند تا با قصه های شعاری و…همه چیز را بی عیب و نقص نشان دهند و دسته سوم فیلمهایی هستند که. با وجود طرح منطقی نقایص و ایجاد جدل میان نیروهای فاسد و طرفداران راستی و پاکی، آن قدری قدرت ندارند که مخاطب زیادی را با خود همراه سازند.
با این وجود اما چندی پیش سریال آقازاده نشان داد که آمده تا در سال‌های آغازین گام دوم انقلاب با شکلی دیگر از به کارگیری هنر برای نشان دادن مشکلات و نمایش چیرگی بر فساد را بیازماید.باتاکید بر سیستماتیک نبودن فساد و وجود نیروهایی که از آبرو و جان خود و عزیزانشان برای مبارزه با فساد و آوردن عدالت_ فساد و عدالتی که به بیان رهبری در گام دوم انقلاب_دو رکن مهم هستند_میگذرند.
اثری که با وجود حمایت رسانه های مهم و موثر و متعهدکشور، متاسفانه هم توسط رسانه های دگراندیش و هم بعضی افراد یا رسانه هاي انقلاب که آن را درک نکرده بودند نواخته شد. رسانه های متعهد و انقلابی از ترس اینکه مبادا به آنها هم برچسب حمایت از اثری که فساد را به درستی نمایش داده و… از آقازاده هیچ حمایتی نکردند. اتفاقی که بسیاری وقت ها موجب میشود تا نیروهای مذهبی و متعهدی از ترس همین حرف و حدیث ها عطای کار را به لقایش ببخشند و گاهی به جای ساختن اثر و وارد گود شدن به ایراد گرفتن از یکدیگر و نق زدن و..مشغول شده و . درنهایت، کار به جایی برسد که مقام معظم رهبری از کم کاری در نمایش فساد و فسادستیزی بوسیله آثار هنری گلایه کنند. یکی از همین نقدهای ناواردی که موجب ترس از ساخت آثاری چنین خواهد شد زدن برچسب و انگ چرایی نمایش مشکلات است. انگ " ممكن بودن فساد سیستماتیک و ناممکن بودن مبارزه با فساد" از بدترین این انگ هاست. و اینبار "آقازاده" _اثری که شاید بهترین نمونه و موثرترین کار نمایشی در زمینه مبارزه با فساد باشد سیبل این انگ زدنها شده است. برای دانستن چرایی این موضوع شاید بد نباشد اشاره ای داشته باشیم به بیانیه رهبری که دو سال قبل و در سالگرد پیروزی انقلاب با نام بیانیه گام دوم انقلاب منتشر شد.
رهبری در این بیانیه به نکات مهمی اشاره دارند که گویی دستور العمل ساخت آقازاده بوده است و نقشه راه… ایشان درباره عدالت و مبارزه با فساد میفرمایند: جمهوری اسلامی ایران در این راه گامهای بلندی برداشته است که قبلاً بدان اشاره‌ای کوتاه رفت؛ و البتّه در توضیح و تشریح آن باید کارهای بیشتری صورت گیرد و توطئه‌ی واژگونه‌نمایی و لااقل سکوت و پنهان‌سازی که اکنون برنامه‌ی جدّی دشمنان انقلاب است، خنثی گردد.*
با این اوصاف آیا افرادی که به بهانه لزوم عدم نمایش فساد در مقابل این فسادها و نمایش مبارزه با آنها مخالفت یا حتی سکوت میکنند شک کرد؟"
یکبار دیگر به کلمه های همین بخش از بیانیه "گام دوم انقلاب" نگاهی دقیق تر بیندازیم:
توطئه_ واژگون نمایی(مبارزه با فساد) _ سکوت در مقابل تلاشهایی که برای مبارزه با فساد صورت میگیرد و طبعا در آن باید فساد نیز نشان داده شود) و پنهان سازی….میبینید چقدر دقیق این علامتها ذکر شده اند ؟
سهم بعضی دوستان انقلابی اما با تحلیل اشتباه، از زمین ماندن رهنمودهای رهبری چقدر است و چرا نمیتوانند به تاسی از ایشان مصالح عالی جامعه را بجای تصورات گروهی خود ببینند؟
بالابردن ریسک ساخت آثار موفق توسط نیروهای متعهد باعث میشود تا کسانی دیگر روایت خود را بگویند و عامدانه و دشمنانه تیشه به ریشه زنند..
و اما چند نکته:
1) با وجود گذشت دو سال از انتشار بیانیه گام دوم انقلاب آیا بجز آقازاده اثری در راستای این بند بسیار مهم بیانیه ساخته شده است؟ یا بقیه سکوت کرده اند و تلاش میکنند تا با سیبل کردن این اثر اجازه ندهند کسی دیگر جرات ساخت اثری شبیه آقازاده را پیدا کند؟
2) یا اگر تلقی برداشت فساد سیستماتیک از این اثر صحیح باشد اصلا امکان پیشرفت داستان مجموعه فراهم میشد؟ در اینصورت یقینا پایان این مجموعه به شکست فساد منجر نمیشد..آیا اگر تلاش این اثر نمایش فساد جامع و شبکه ای بود، هرگز امکان استفاده از قالب سینما و مجموعه سازی برای نمایش فسادی بزرگ فراهم میشد؟ آیا اصرار افراد پاکدست قوه مسول مبارزه با فساد، موجب گیج شدن نقشه های مفسدان و گرفتن تصمیمات غلط از سوی آنها و ، در نهایت پیروزی شیریت عدالت و شکست فساد نشد؟
3) در این اثر دو جبهه پر قدرت خیر و شر وجود دارند. جبهه ای که از قضا حتی بازیگران قدری هم دارند_از جمشید هاشم پور و امین حیایی تا نیکی کریمی و مهدی سلطانی..و جبهه دیگرگروهی از جوانان ازجان گذشته که در مسیر یک بزرگ مرد(که امین تارخ نقش او را ایفا میکند) حرکت میکنند. از سینا مهراد تا مجید اسماعیلی و پردیس پورعابدینی. و از قضا با وجود سخت بودن مسیر سلامت و پاکی و در شرایطی که هیچ اجباری برای ادامه این مسیر نیست، جوانان مومن و انقلابی حاضر میشوند از جان و مال و ناموسشان برای مبارزه با فساد بگذرند. آیا مغلوب هیمنه لشگر باطل شدن و تصور اینکه حامد تهرانی ها استثنا و دست نیافتنی هستند، خود همسویی ناخواسته در جهت رشد و قدرت گرفتن بدنه فساد نیست؟
4) آیا اگر این اثر فساد را سیستماتیک تلقی کرده بود این گزاره با چیزی که از برخورد قضایی و امنیتی بسیار جدی با مفسدین و شکست. آنها در اثر میبینیم_ پس از چند بار ضربه خوردن(و حتی از دست دادن همسر و ِِ.)_ تناقض جدی نداشت؟
5) آیا نمایش چهره پرقدرت مبارزان با فساد همراه با پوشاندن و مخفی کردن و نمایش ندادن فساد علامت و نماد اقتدار است یا نمایش فسادی بزرگ و چیرگی و پیروزی بر این فساد بزرگ؟
6) آیا شخصیت قهرمان اثر_حامد تهرانی_ که با فساد مبارزه میکند و اتفاقا هم امنیتی است و هم با شخصیت پردازی درست موفق میشود همدلی قشر خاکستری و حتی بعضی افراد غیرهمسو را هم به دست آورد_ درست منطبق با نشانه هایی که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب از مبارزین با فساد بیان کرده اند نیست؟
رهبری میفرمایند: " برای اجرای شایسته‌ی آن (برقراری عدالت و مبارزه با فساد و…)، چشم امید به شما جوانها است؛ و اگر زمام اداره‌ی بخشهای گوناگون کشور به جوانان مؤمن و انقلابی و دانا و کاردان -که بحمدالله کم نیستند- سپرده شود"
7) چگونه است که حتی منتقدان مبارزه به فساد، دگراندیشان و گروهی از تیره ترین بخشهای طیف خاکستری، آقازاده را در دسته همسو و در جهت نظام دسته بندی میکنند اما بعضی افراد و رسانه های خودی دچار تشخیص اشتباه شده و با دادن گرای اشتباه، باعث بمباران مواضع خودی میشوند؟
8) مگر در همین سینما چند نفر هستند که هم آثارشان همسو با سیاستهای نظام باشد ، هم قهرمان محبوب مجموعه را مثلا از میان نیروهای امنتیتی انتخاب کنند و هم در جذب مخاطب موفق باشند؟ مخاطبینی ازهمه نگاهها و فکرها.مخاطبینی علاقمندکه بعضی از آنها ممکن است ظاهرا نسبت یا همسویی زیادی هم با انقلاب نداشته باشند.اگرچه بر اساس شنیده ها، نظر بزرگان و صاحبان علم و اطلاع و خردمندان عالیرتبه نظام درباره این اثر مثبت است اما کاش همه ما یاد میگرفتیم که به خاطر مواردی بیرون متن از اغراض شخصی و کاری تا مخالفت با بعضی افراد موفقیت بزرگی را که دوستان هم جبهه ای در زمینه جذب مخاطب و غلبه بر آثار فراوان غیرهمسو با نظام و مردم به دست آورده اند را با نق زدنهای بی اساس و پایه کم اهمیت نشان ندهیم…و دست آخر اینکه کاش برای هر دلیلی صورت مساله را پاک نکنیم و با سنگ انداختن به طرف یک گروه که کار قابل اعتنایی انجام داده مسیر را بر گروههای دیگر و جوانان سنگلاخ نکنیم و با حرکتهای درست و سنجیده خود به جوان ترها بگوییم که برای بزرگ شدن لازم است با هوشیاری و همدلی وارد گود شوند و از حرفها و تهمتها و حتی نقدشدن‌های بی اساس نترسند و بجای حرکتهای سلبی و ایراد گرفتن و غرزدن ، آستین بالا بزنیم، همه حرفها و تهمتها را به جان بخریم و وارد گود شویم.
badoorbin.comakhbarazad.comمنبع : خبرفوری
آخرین دیدگاه